Koçlardan Tavsiyeler: "Bana Kötü Davranan Takım Arkadaşımla Nasıl Oynayabilirim?"
Rehberlik
Norveçli Gjert Ingebrigtsen, genç bir futbolcuya nasıl takımın zorbasından kaçınacağını ve davranışlarından sorumlu tutacağını anlatıyor.
Koçlardan Tavsiyeler, zihnini oyunda tutmanı sağlayan öneriler bölümü.
Soru:
Sevgili Koç,
Takımımdaki oyunculardan biri bana çok kötü davranıyor. O etraftayken hiçbir şeyi doğru yapamıyorum. Geçen hafta maçı kazandıran golü ben attım. Bunun üzerine gelip ona pas vermediğim için ne kadar "bencil" olduğumu söyledi. Ama bir önceki maçta, benzer bir durumda ona pas verince şut çekmediğim için bana bağırmış ve "zayıf mantalitem" olduğunu söylemişti. Kazanma odaklı bir zihin yapısı yerleştirmek istiyormuş gibi davranıyor ama yaptıkları yüzünden kendimi beceriksiz hissediyorum. Bu durumdan bir tek ben şikayetçi değilim: Takımın çoğuna kötü davranıyor ve bu da kötü bir atmosfer yaratıyor. Sürekli eleştirilerini umursamayıp oyunuma odaklanmak için ne yapabilirim?
Duymamazlıktan Gelemeyen Biri
17 yaşında, futbol oyuncusu
Cevap:
Öncelikle, bunları yaşadığına üzüldüm. Öfkeli ve yüksek bir ses karşısında korkmak çok doğaldır. Bu ayrıca kötü bir döngü yaratabilir: Yaptığın her harekette sana saldırılırsa artık hep saldırılmayı beklemeye başlarsın. "Pas verirsem hata yapacağım. Pas vermezsem hata yapacağım." diye düşünürsün. Sonra da kaçınılmaz olanın korkusuyla donakalırsın ve performansın düşer.
Bu olumsuz tavır, takımın genel kültürünü de olumsuz etkileyebilir. Zorbalığa uğrayan oyuncuların başkalarına zorbalık yapmaya başladığını gördüm. Bir tür geri besleme döngüsü gelişir ve çok geçmeden, negatiflik ve hayal kırıklığı norm haline gelerek herkesin performansını etkiler.
Bu davranışa hiçbir sporda müsamaha gösterilemez. Bir koç olarak başkalarına nasıl davrandığının, kupalar ve madalyalardan daha önemli olduğunu düşünüyorum. Sadece iyi bir sporcu değil, aynı zamanda iyi bir insan olmalısın. Bu yüzden her sezon başında oyunculara kendilerinden hangi davranışların beklendiğini ve doğru şeyi yapmamanın sonuçlarını anlatırım. Bu gol kralı için de, takımın en önemli oyuncusu için de ve beni durumumda çocuklarım için de aynıdır.
Koç olmamın nedeni, oğullarım Henrik, Filip ve Jakob'a koçluk yapmak istememdi. Bugünlerde onlara profesyonel orta mesafe koşu koçluğu yapıyorum ama başta kır kayağı ve futbol ile başlamıştık.
Oğullarım (hangileri olduğunu söylemeyeceğim) bazen bu senaryonun diğer tarafında yer aldı. Kibirli davrandılar. Etkinlikler sırasında, sonrasında veya antrenmanlarda diğer sporculara negatif şeyler söylediler. Onları pistten veya sahadan alıp şöyle demek zorunda kaldım: "Başkalarıyla böyle konuşamazsın. Geri dönmek istiyorsan davranışını değiştirmelisin." Kötü davranışların takımda kök salmasını önlemek benim işimdir, bu yüzden oğullarıma kesin sınırlar çizerken tereddüt bile etmedim.
Bu noktada, zorbalığın sporcularla sınırlı olmadığını söylemeliyim. Okulda, işte, hatta mahallelerde zorbalıkla karşılaşabiliriz. Ancak sportif yarışmalarda sporcuların adrenalin seviyesinin yükselmesi, işlerin çığırından çıkması ihtimalini artırır.
Başkalarına nasıl davrandığının, kupalar ve madalyalardan daha önemli olduğunu düşünüyorum. Sadece iyi bir sporcu değil, aynı zamanda iyi bir insan olmalısın.
Bu durum şuna benziyor: Bazı insanlar içince agresifleşir. Sonra yaptıklarından pişmanlık duyarlar. Davranışları için özür dileyebilirler. Neden kontrolü yitirdiklerini anlamayabilirler. Bir daha takım arkadaşın seni azarlayınca bunu aklında tut. Bunu onun davranışını maruz görmen için değil, bu davranışın seninle hiçbir ilgisi olmadığını hatırlaman için söylüyorum. Sorunun nedeni o ve kontrolü kaybetmesidir.
Bunu fark ettiğin zaman kendinle takım arkadaşın arasına zihinsel mesafe koyabilir ve oyununa odaklanabilirsin. Bu işi yaramazsa da fiziksel mesafe koymayı dene: Bir daha sana doğru geldiğinde oradan uzaklaş.
Bunlar tabii ki geçici önlemler. Bir zorba, davranışlarından sorumlu tutulmadığı takdirde nadiren değişir. Hareketleri ile daha az dakika alması (veya maç kaybetmesi) arasındaki ilişkiyi görmesine birisi yardımcı olmazsa adrenalin patlaması yaşarken kendisini kontrol etmeyi öğrenmez.
Bu yüzden mutlaka koçuna olan biteni anlatmalısın. Öne çıkmanın kolay bir iş olmadığını biliyorum ama takım arkadaşınla konuşması gereken kişi koçun; sen değilsin.
Bunun birinci nedeni şu: Takım arkadaşınla senin yüzleşmen, onun senden intikam alması riskini doğurabilir. İkinci olarak, koçunun yapması gereken iki şey var: Devam eden zorbalığı durdurması ve henüz yaşanmamış zorbalığı önlemesi gerekiyor.
Koçunun bu vesileyle durumu hem senin hem de tüm takım için iyileştireceğini umuyorum. Sadece bir zorbayı önlemiş olmakla kalmayacak, aynı zamanda takım üyelerinin birbirini nasıl destekleyeceğini ve bir sorun olduğunda konuşabileceği bildiği bir kültür inşa etme şansı yakalayacaktır.
Sen de bu kültürü oluşturmaya katkın olduğu için gurur duyabilirsin. Belki de daha fazla gol atmaya başlayabilirsin ve takımın daha çok kazanmaya başlayabilir. Takımın zorbası bir gün sizi engellediğini anlayabilir. Peki ya anlamazsa? Başkalarına saygılı davranmanın önemini kavramazsa? O zaman muhtemelen takımda uzun süre kalmayacak demektir.
Koç Ingebrigtsen
Norveçli Gjert Ingebrigtsen, elit düzeyde yarışan oğulları Henrik, Filip ve Jakob'un atletizm koçu ve trainer'ıdır. Avrupa'da orta mesafe koşu yarışmalarına hükmeden ailenin üç oğlu da Avrupa Şampiyonası'nda 1500 metrede altın madalya kazandı. Ayrıca Jakob 1500 metrede 2020 Olimpiyat altın madalyası, 5000 metrede Avrupa altın madalyası kazandı ve bir mili 4 dakikadan kısa sürede koşan en genç koşucu oldu. Koşu deneyimi olmayan Gjert, koçluk felsefesine katı süreçler ve sürekli doğrulanan sonuçları temel aldı. 2018 yılında Norveç'te yılın spor koçu unvanına layık görüldü.
Spor veya fitness'ta zihin yapısının geliştirilmesi hakkındaki sorunu askthecoach@nike.com adresine e-postayla gönder.
Fotoğraflar: Constantin Mirbach
Kendini İleriye Taşı
Zihin yapısı, hareket, beslenme, güç toplama ve uyku hakkında uzmanlarca desteklenen rehberlik içeriklerine erişmek için Nike Training Club uygulamasına göz at.
Kendini İleriye Taşı
Zihin yapısı, hareket, beslenme, güç toplama ve uyku hakkında uzmanlarca desteklenen rehberlik içeriklerine erişmek için Nike Training Club uygulamasına göz at.