Zihinsel Engelleri Yıkıp Geç

Buzlanmış bir kayak yolunda daha deneyimli arkadaşını izlemek üzereyken duyduğun dehşet hissi yüzünden donakalıyorsun. Üzerinden defalarca geçmiş olmana rağmen sunumunda başarısız olacağına inanıyorsun. Orada olmayı hak etmediğini düşündüğün için yeni ekibin bir karar alırken sessiz kalmayı seçiyorsun.

Korku, öz güven kaybı ve kendini sahtekar gibi hissetmek, ilerlemeni olumsuz etkileyebilir. Performans kaygısı alanında uzmanlaşan lisanslı klinik psikolog doktor Regine Muradian, bu zihinsel engellerin genellikle tehlikeli veya çok stresli durumlarda vücuda yayılan adrenalin ve kortizol hormonlarından kaynaklandığını söylüyor. Bu hormonlar vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini tetikleyebilir. Bunun sonucunda nabzın hızlanması, göğsün sıkışması ve/veya avuç içlerinin terlemesi gibi fiziksel semptomlar ortaya çıkar ve donakalırsın, yani "tıkanırsın". Ancak araştırmalar, bunun çözülemeyecek bir sorun olmadığını söylüyor.

Böyle anlarda zorlananın bir tek sen olduğunu düşünüyorsan yanılıyorsun. Olimpiyatlar, Super Bowl ve Stanley Cup gibi yüksek profilli müsabakalarda sporcularla çalışan sertifikalı zihinsel performans danışmanı Greg Chertok, "Stres altındayken pes etmek, sanıldığından daha yaygın bir durumdur. Profesyonellerin bile tıkandığı olur." diyor (takımların kaç büyük maçı kaçan bir gol yüzünden kaybettiğini düşün).

Burada derlediğimiz basit teknikleri kullanarak beynindeki düğümleri çözebilir ve engelleri kendine güvenerek aşabilirsin. Şimdi tıkanmana neden olabilecek üç yaygın zihinsel engele ve uzmanlara göre bu engelleri nasıl aşabileceğine yakından bakalım.

Neye benzer: Bir milyon kez alıştırma yapmış olsan bile başarısız olacağını düşünürsün.

Neden olur: Muradian, en iyi sporcuların ve en başarılı kişilerin büyük bir ana hazırlanmak için çalışırken belirli sonuçları gözlerinde canlandırma eğiliminde olduğunu söylüyor ve bu düzeyde bir azmin sonucunda, bir durum üzerinde çok düşünüp en küçük ayrıntıyı bile kontrol etmeye çalışmanın mümkün olduğunu ekliyor.

Bir beceriyi neredeyse otomatik hale getirecek kadar çok alıştırma yaptığında ise çok fazla odaklanmanın ilerleme durumuna yarardan çok zararı olabilir. Chertok, "Sahada serbest atış atarken veya attıktan sonra bileğinin hareketini saplantı derecesinde kontrol etmeye çalışırsan beynin otomatik mekanizmaları bozulur, hareketin kendisi yabancılaşabilir ve hareketi yapmak imkansız hale gelebilir." diyor.

Nasıl başa çıkılır: Muradian, her şeyden önce başarı için gereken becerilere sahip olduğunu kendine hatırlatmanı söylüyor. Öz güvenini kazanmak için başarılı olduğun geçmiş bir olayı aklına getir. Sonra da dikkatini kontrol etmeye uğraştığın hareketten uzaklaştırıp başka bir yere yönelt. Chertok, "Dış etkenlere odaklan. Hedefleri, rakipleri veya topu düşün. Düşünme eyleminin kendisine odaklanmak, seni durduracaktır." diyor. Yani pas mekanizmaları yerine takım arkadaşına odaklanabilir ya da sözlerini kelimesi kelimesine hatırlamaya çalışmak yerine seyirciler arasından belirli bir kişiyle konuştuğunu hayal edebilirsin.

Neye benzer: Finallere, iş görüşmesinin son aşamasına veya ödül törenine katılmaya hak kazanmış olmanı becerilerine, azmine veya yeteneğine değil, şansına borçlu olduğunu düşünürsün.

Neden olur: Bazen sahtekarlık sendromunun temelinde kendini değersiz görmek yatar. Muradian, "Bu durum, genellikle yeteneklerine güvenmediğinde veya yaptığın hiçbir şeyin yeterince iyi olmayacağına inandığında görülür." diyor. Nasıl algılandığını gereğinden fazla düşündüğünde de bu sorunu yaşayabilirsin. Chertok, "Kötü bir duruma düşmemek, senin için kazanmaktan daha önemli olabilir." diyor. Bu durumda zafere ulaştığın zaman kendini rahatsız hissedersin.

Nasıl başa çıkılır: Sahtekar olduğuna dair korku hissetmeye başladığını fark ettiğinde bu korkularla mücadele et. Muradian "Negatif düşünceleri susturmak önemlidir. Çünkü asıl sahtekar bu düşüncelerdir." diyor ve kötü düşünceleri engellemenin etkili bir yolunun, geçmişte becerilerin veya performansın için aldığın en güzel iltifatları düşünmek olduğunu ekliyor. Güvendiğin insanların yeteneklerini doğru değerlendirdiklerine güvenebilirsin.

Tüm bunlara ek olarak, tıkanmanın tamamen doğal bir durum olduğunu ve en çok ilerlemeyi kaydedenlerin, nasıl direnç göstereceğini öğrenenler olduğunu unutma. Chertok, "İşin gerçeği, kimse ne yaptığını bilmiyor." diyor ve bunu aklımızda bulundurduğumuz zaman ilerleyebileceğimizi, deneyimimizin normal olduğunu anlayabileceğimizi ve görevimize daha iyi odaklanabileceğimizi ekliyor.

Artık elinden hiçbir engel kurtulamayacak.