Veri Analiziyle Tasarıma Nasıl Yön Veriyoruz?

Ürün tasarımınla fark yaratmak istiyorsan malzemeler iyi bir başlangıç noktasıdır.

Nike'ın karbon ayak izinin yaklaşık %70'inin kaynağı malzemelerdir. Bu yüzden, yapılacak en küçük değişiklikler bile emisyonlarımızı ciddi miktarda azaltabilir.

Ayakkabı malzeme geliştiricisi Isabel Torres, Nike'ın Air Max ürün serisinden bahsederken şöyle diyor: "Kullandığımız malzemeleri değiştirmek gibi bir sorumluluğumuz olduğunu biliyorduk. Bu, dişlerini fırçalarken suyu kapatmak gibi. Akla uygun bir adım."

Ancak akla uygun değişiklikleri yapmak bile, elde doğru bilgiler olmadığı zaman zor olabilir. İşte bu noktada veriler devreye giriyor.

Tasarımcılara malzeme konusunda daha iyi kararlar almalarını sağlayacak araçları sunan veri analistleri ekibinden Nike Watkins, "Verilerin oynadığı rollerden biri de, tasarımcıların vizyonlarına hayat vermelerine yardımcı olmaktır." diyor. Peki bu nasıl oluyor?

Geri dönüştürülmüş malzemelerin nasıl ölçüldüğünü merak ediyorsan bunun Nina'nın işi olduğunu söyleyebiliriz.

"Aslında hesaplamayı temel cebirle yapıyoruz." diyor Nina. "Ama bunu gerçekleştirmek için büyük bir ekip çalışması gerekiyor." En önemli sorun, her tedarikçiden gelen her bileşendeki geri dönüştürülmüş malzemeleri takip etmek. Bu hiç de kolay değil.

Nina, sözlerine şöyle devam ediyor: "Bu yepyeni bir süreç olduğu için sorunları karşımıza geldikçe çözdük. Başta ayakkabının her bileşenini tek tek mutfak terazisinde ölçüyordum."

Ayakkabıda kullanılan geri dönüştürülmüş malzemelerin ölçülmesi:

1. Her bileşendeki geri dönüştürülmüş malzemelerin yüzdesi alınır.
   
2. Bu değer ile bileşenin ağırlığı çarpılarak bileşendeki geri dönüştürülmüş malzemelerin ağırlığı elde edilir.
   
3. Tüm geri dönüştürülmüş malzemelerin ağırlıkları toplanır (x düzine ayakkabı parçası).
   
4. Geri dönüştürülmüş malzemelerin toplam ağırlığı, son ürünün toplam ağırlığına bölünür.
   
5. Ulaşılan değer, bir çift ayakkabıdaki geri dönüştürülmüş malzemelerin ağırlık açısından oranıdır.

Nina, şöyle diyor: "Fabrika iş ortaklarımızın olağanüstü yardımları sayesinde bu orijinal yöntemi büyük ölçeğe taşımayı başardık. Artık sadece ayakkabılarımızı üretmekle kalmıyorlar, aynı zamanda her numune üretiminden önce bütün bileşenlerin ağırlığını titizlikle ölçüyorlar."

Bu büyük ölçekli veri akışı, yeni ayakkabılar geliştirirken veya klasik tasarımları yenilerken Nike tasarımcılarına sahip oldukları malzeme seçenekleri hakkında önemli bilgiler sağlıyor.

Nike Air Max 90, 95 ve 97 kadın ayakkabılarındaki dikkatlerden uzak dönüşüm, verilere dayalı karar alma sürecine örnek olarak verilebilir.

"Bu ayakkabıların hepsi birer ikon." diyor kıdemli malzeme tasarımcısı Grace Lee. "Ama Nike, yeniliğe önem veriyor ve sürekli olarak ürünlerini iyileştirmenin yollarını arıyor. Bu örnekte de daha fazla geri dönüştürülmüş malzeme kullanarak ayakkabıları iyileştirebileceğimizi biliyorduk."

Hedefleri, Nike'ın en popüler serilerinden biri olan Air Max serisindeki önemli ayakkabıları yenilemekti.

Ekip, projeye Better Essentials (Daha İyi Temeller) adını verdi. "Better" (Daha İyi) kelimesini seçmelerinin sebebi, orijinal modellere göre daha fazla geri dönüştürülmüş malzeme kullanmalarıydı. "Essential" (Temel) ise orijinalleri popüler yapan özelliklerin sürdürülebilir modellerde korunduğuna işaret ediyordu.

Ürün serisi müdür Negin Mani şöyle diyor: "Hissinden kokusuna ve dokunuşuna kadar tüm ayrıntıların üzerinde titizlikle durduk. Nike severler yine aynı ürüne sahip olacak ama geri dönüştürülmüş malzeme kullandığımız için çevreye etkimizi azalttık."

Ekip, sahip olduğu veriler ve analiz araçları sayesinde yenilikçi malzeme tercihleri yapabildi. Bağcıklardan astara ve orta tabana kadar tüm bileşenleri geri dönüştürülmüş, daha çevre dostu alternatiflerle yenilediler.

Bu sayede ağırlığının en az yüzde 20'si oranında geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilmiş ayakkabılar ortaya çıktı.

Bu dönüşüm, fark edilmesi istenen bir değişiklik değil. Malzeme değişiklikleri, gerçek bir Air Max tutkununun bile dikkatini çekmemeli.

Ekip başarılı oldu mu?

Grace, "Malzeme uzmanı olmama rağmen, ben bile orijinal malzemeler ile sürdürülebilir malzemeler arasındaki farkı ayırt edemiyorum." diyor.

Yani başarılı olduklarını söyleyebiliriz.

Daha fazla bilgi: Nike.com/Sustainability adresini ziyaret ederek yolculuğumuzun her adımını izle ve Move to Zero sıfır karbon ve atık hedefi için birlikte çalışmanın yeni yollarını keşfet.