Brezilya'da Kadın Futbolunun Geçirdiği Değişim

Sofia sadece 14 yaşında olmasına rağmen daha şimdiden kadın futbolunda bir şeylerin değiştiğini hissediyor.

Sofia, Brezilya'nın São Paulo kentindeki futbol kulüplerinin soyunma odasında takım arkadaşlarıyla otururken bize 2019'da oynanan ve ülkesinin ulusal TV kanalında ilk kez yayınlanan turnuvadan bahsetti.

Sofia, "Ne diyeceğimi bilmiyorum; olağanüstü bir şeydi." diyerek söze başlıyor. "Bazı insanlar [kadın futbolunun] ne olduğunu bile bilmiyordu. 'Kadınlar futbol mu oynuyor? Hadi canım.' diyorlardı. Sonra herkes öğrenmeye başladı."

Çok zorluk yaşadılar ama geçen yaz Fransa'da oynanan turnuva, değişimin kıvılcımını ateşledi. O turnuva, hem onlar hem de diğer birçok kişi için bir dönüm noktası, kadın futbolunun büyümesi üzerinde dalga etkisi yaratabilecek (ve bazı açılardan şimdiden yaratan) bir an oldu. Dünya genelinde maçları izleyen insan sayısı 1 milyarı aşarak rekor kırdı. Üstelik o ivme bugün de devam ediyor.

Turnuvadan sonraki aylarda, profesyonel kadın liglerinin ortalama seyirci sayısında artış yaşandı ve bazı maçlarda, kadın uluslararası ve kulüp futbolunun seyirci rekorları kırıldı. O maçlardan biri 16 Kasım 2019'da São Paulo'da oynandı. Erkek stadyumunda oynanan maçta Corinthians, kadın futbolunda ilk kez 28.609 seyirciye ev sahipliği yaptı. Normalde erkek futbolu maçlarında görülen sayıdaki seyircilerin arasında Sofia, Gabi ve Nicoly de vardı.

Peki, tüm bunlar Sofia ve takım arkadaşları için ne anlama geliyor? Her şeyden önce artık kabul gördüklerini söylüyorlar.

12 yaşındaki Pelado Real kalecisi Nicoly, "İnsanlar kadınları izleyip, 'Vay canına, kadınlar da erkeklerle aynı seviyede futbol oynayabiliyormuş.' dedi." diyor.

Elbette kadın futbolunun gelişmesi için erişim ve finansman gibi çözülmesi gereken daha birçok sorun var. Ancak görünürlük, kadın futboluna bakış açısını şimdiden değiştirmeye başlayan güçlü bir araç olduğunu kanıtladı.

Sofia ile takım arkadaşları Gabi ve Nicoly, futbol oynamak ve izlemek isteyen kız çocukların karşılaştığı zorlukları iyi biliyor. Çünkü o zorlukları ilk elden yaşadılar: Ne zaman parka gitseler sahalarda sadece erkekler ve erkek çocukların olduğunu gördüler ve "Sen erkek çocuk musun?" gibi sorulara maruz kaldılar. Sonunda São Paulo'nun kız çocuklara özel tek kulübü Pelado Real Futbol Kulübü'ne katıldılar.

Pelado Real'in kurucusu Júlia Vergueiro, Brezilya'da en çok ebeveynlerin bakış açısının değişmesi gerektiğini söylüyor. Kız çocukların spora başlamasının önündeki en büyük engelin aileler olması, nadir rastlanan bir durum değil. Erkek çocuklara futbol topu verirken kız çocuklara oyuncak bebek vermek, kültürlerinde köklü bir gelenek. Júlia, sadece kadın maçlarının yayınlanmasının bile bu zihniyeti değiştirdiğini söylüyor.

"Eskiden ebeveynler sadece kendi kız çocuklarının futbol oynamak istediğini düşünürse bunu kimseyle paylaşmazdı." diyen Júlia, sözlerine şöyle devam ediyor: "Şimdi işe gittiklerinde insanların, 'Andressa'nın golünü gördün mü? Yaptığı hareketi gördün mü?' dediğini duyuyorlar ve onlar da, 'Vay canına, benim kızım da futbol oynuyor ve tıpkı onun gibi oynamak istiyor!' diyebiliyorlar. Yani kızlarının futbol oynaması bir gurur kaynağı haline geliyor."

Júlia, Pelado Real'i 2011 yılında, bankacılık sektöründe çalışırken kurdu. 2013 yılında, kadın futbolu alanında çalışmanın kazançlı veya istikrarlı olamayacağını düşünen endişeli ebeveynlerinin itirazlarına rağmen kulübü tam zamanlı bir işe çevirdi. Bugün profesyonel kadın futbolunu TV'de izleyebilen Júlia'nın oyuncuları, Brezilya veya büyük uluslararası kulüpler için oynama hayalleri kurabiliyor. Üstelik bu hayali paylaşan kız çocukların sayısı da arttı. Júlia, geçen yaz oynanan turnuvayı takip eden aylarda kayıtların iki kat arttığını söylüyor. Çok yakında Pelado Real, São Paulo'da yeni şubeler açacak.

Júlia şöyle diyor: "Küçükken idolüm olan futbolcuları bugünkü kız çocukların idolleriyle karşılaştırdığım zaman değişimi net olarak görebiliyorum. Eskiden biri bana, 'Kim sana futbol oynamak için ilham veriyor?' diye sorsa sadece erkek oyuncuları söylerdim. Ama aynı soruyu bugün Pelado Real'deki kız çocuklara soracak olursanız size 'Andressa Alves veya Adriana.' diyeceklerdir."

Kız çocukların yaşadığı zorlukları iyi bilen Andressa ve Adriana gibi oyuncular, değişime ilham vermek için üzerlerine düşen görevi yapıyor. Geçen yazdan beri Brezilya'da ve diğer ülkelerde bir değişim yaşandığını onlar da görüyor. İki oyuncu da hem Brezilya milli takımında hem de sırasıyla (kadın futbolunda ikinci sezonunu oynayan) AS Roma ve Corinthians'da görev alıyor.

FC Barcelona'da oynayan ilk Brezilyalı kadın olan Andressa şöyle diyor: "Brezilyalı kız çocukların, benim hikayem sayesinde Avrupa'da oynama hayali kurabildiklerini düşünüyorum. Ana hedefim oynadığım her kulüpte iz bırakmak. Bu sayede kapılarını diğer kız çocuklar için açık tutabilirim."

Peki bu ivme ve dalga etkisi nasıl devam edecek? Andressa, kadın futbolunu desteklememizi ve kadın maçlarını izlememizi söylüyor.

"Elbette kadın futbolu erkek futbolundan çok farklı. Ancak bu daha az güzel veya ilginç olduğu anlamına gelmiyor." diyen Andressa, sözlerine şöyle devam ediyor: "Özellikle Brezilya'da birçok kişinin kadın futbolu hakkında hiçbir fikri yok. Sadece ön yargıları var. Sürekli eleştirmeyi bırakın ve izlemeye başlayın."

Gabi, Nicoly ve Sofia, bayrağı devralmaya hazır.

Nicoly şöyle diyor: "İnsanlar profesyonel kadınları izledi; genç kızları da izleyecekler. Kadın futbolunun parlak bir geleceği olabileceğini görecekler."

Sofia şunu ekliyor: "Gelecek biziz. Bunun için mücadele edeceğiz."