Profesyonellerden Doğum Sonrası Psikolojisi Hakkında Tavsiyeler

Yaklaşık 40 hafta boyunca karnında bir insan büyüttün. Üstelik doğuma saatlerini, belki de günlerini verdin. Bu durumda yorgun, bunalmış hissedebilir ve duygusal gelgitler yaşayabilirsin. Üstelik bu çok ciddi sorunlara yol açabilir: Yeni doğum yapan insanlardan bazıları, kayıp yaşamanın getirdiği akla hayale sığmaz bir şok ve yasla başa çıkmak zorunda kalıyor. Diğerleri ise doğum sonrası kaygı bozukluğu, depresyon veya diğer klinik hastalıklarla mücadele ediyor. Sen de bunları yaşıyorsan lütfen en kısa sürede bir uzmanla iletişime geç.

Doğum sonrasını daha sorunsuz atlatıyorsan bile her şeyin sana zor gelmesi çok normal. Hatta doğum yapan yeni ebeveynlerin %80'i, doğum yaptıkları hafta veya bir sonraki hafta lohusa sendromu yaşar.

Kaliforniya'nın Oakland kentinde kurul sertifikalı kadın hastalıkları uzmanı ve Nike Bir Anne Gibi Hareket Et programının danışma kurulu üyesi olan Dr. Amanda Williams, "Doğum sonrasında karşılaşılan zorlukları çok hafife alıyoruz." diyor. "İnsanlar doğum hakkında o kadar endişeleniyor ki doğum sonrasının ne kadar zor olabileceğinin farkına varmıyor."

Fiziksel olarak iyileşirken, hormonal değişikliklerden geçerken ve bebeğinle ilgilenirken ilk birkaç haftanın nasıl geçeceğini kestirmen zor olur. Ancak kendine de zaman ayırmalısın. Bu yazının devamında, ilk haftaların zorluğuyla başa çıkma ve zihinsel sağlığı koruma üzerine uzmanlar tarafından desteklenen beş öneriyi ele alacağız.

Adrenalin ve oksitosin nedeniyle eve geldiğinde enerjinde bir artış hissedebilirsin. Ancak zihnini genellikle egzersizle dinlendiren biri olsan bile işleri ağırdan almaya çalış. Rahmin hala normal boyutuna dönmeye çalışıyor, büyük ihtimalle de kanaman var ve kalçan ağrıyor. İmkanın varsa vücuduna iyileşmesi için zaman tanımalısın. Bunu yaparak eski haline (hem duygusal hem de fiziksel olarak) biraz daha kısa sürede dönebilir ve zihin sağlığını destekleyebilirsin.

Peki, bu ne demek? Bay Area'da doğum danışmanı olan Cherie Seah, Çin kültüründeki lohusalık dönemini örnek göstererek doğum sonrasındaki ilk ay, mümkün olduğunca yatakta veya koltukta dinlenmen gerektiğini öneriyor. Williams ise kan pıhtılaşması riskini azaltmak için her gün biraz hareket etmeni tavsiye ediyor. Evde birkaç dakika boyunca yavaşça yürüyebilir, hafif esneme hareketleri yapabilir ve dışarı çıkabilirsin. Bunlar daha iyi hissetmeni de sağlayabilir. Dengeyi kurmak önemli. Yeterince dinlendiğinde yürüyüş süreni artırabilir, nefes çalışmaları yapabilir ve daha fazla esneyebilirsin. Ancak bunlardan sonra dinlenmeyi de unutma.

Doktorun egzersizi uygun gördüğünde yavaş yavaş seni fiziksel ve zihinsel açıdan iyi hissettiren aktivitelere başla. Dr. Williams, fiziksel aktivitelerde bitkinliğin yerini başarı ve gurur duygularının alabileceğini ve endorfinlerin de fayda sağlayacağını söylüyor. Ancak aşırıya kaçma ve kendini tebrik etmeyi unutma.

Hayatında seni destekleyen insanlar varsa muhtemelen sana zevkle yardımcı olacaklardır. Onlara izin ver. Dr. Williams şöyle diyor: "Şu an, kendi ayaklarının üzerinde durup 'Her şeyi kendim yapacağım.' demenin zamanı değil." Başkalarından yardım istemen, ne kadar iyi bir ebeveyn olduğunu gösteriyor.

Mümkünse önceden planlama yap. Bunun faydasını göreceksin. Doğumdan önce çevrendekilerin getirecekleri yemekleri kendin planla veya bir arkadaşından yardım iste. Yalnızca bebeğe sevgi dolu gözlerle bakacak değil, gerçekten yardımcı olacak aile üyelerin varsa daha fazla destek almak için ziyaret saatlerini çakışmayacak şekilde ayarla. Ziyarete gelen insanların yapabileceği işler için (market alışverişi, mutfak temizliği, köpeğini yürütme veya bebeğinle bağ kurabilmen için büyük çocuğunla vakit geçirmeleri gibi) bir liste oluştur. Böylece sonu gelmeyen "Nasıl yardımcı olabilirim?" sorularının önüne geçmiş olursun. Bunları önceden planlarsan gelecekte kendine teşekkür edeceksin.

İlk birkaç hafta çok fazla kaygı duyabilirsin. Çünkü hormonlarının dengesi şaşmış olur, zar zor uyuyacak zaman bulursun ve tüm sorumluluğu kendi başına üstlenen biriysen yavaşlayıp yardım istemekte zorlanabilirsin. Georgia'nın Decatur kentinde anne ruh sağlığı alanında uzman bir klinik psikolog olan Dr. Andreka Peat, "Bunları yaşaman çok normal ama kendine biraz şefkat de göstermelisin. Dünyan hepten değişti. Senin sorumluluğun iyileşmek, bebeğini tanımak ve hayatının bu yeni döneminde ikinize birden nasıl bakacağını öğrenmek." diyor.

Peat, gün içinde kendine odaklanabileceğin ufak anlar yaratmanı öneriyor. Biri bebeğini tutarken rahatça duş alabilir, partnerinden veya bir aile üyenden bebeği beslemesini isteyerek kestirebilirsin. Günde 30 dakikanı (veya 15 hatta 5 dakikanı), kitap okumak veya bulmaca çözmek gibi sevdiğin bir aktiviteye ayır. Eski alışkanlıklarını sürdürmek için bunu bebeğini emzirirken bile yapabilirsin.

Lohusa sendromu mu yaşadığını yoksa daha ciddi bir süreçten mi geçtiğini anlamak zor olabilir. Peat'e göre, ilk iki hafta ağlamaklı hissetmek veya duygu değişimleri yaşamak normaldir. Ancak bu durum devam ederse ve sürekli ağlıyorsan, kaygın hiç geçmiyorsa veya bebeğinle bağ kuramadığını hissediyorsan bir sağlık uzmanıyla iletişime geç.

Yalnızca içini dökmek istiyorsan bile bu büyük değişim sürecinde bir terapistle konuşmanın sana çok büyük faydası olacaktır. Dr. Williams, randevu bulmak vakit aldığından hamileyken bir terapistle önceden görüşmeni öneriyor. Özellikle geçmişte zihin sağlığını etkileyen bir sorun yaşadıysan önceden plan yapman, hatta doğum sonrası için randevu alman çok önemlidir.

Tüm bunlar sana zor geldiği için üzgün veya kendine öncelik verdiğin için suçlu hissettiğinde kendine bakarak başkalarına daha iyi destek olabileceğini hatırla. Peat şöyle diyor: "Çocuğuna ve ailene verebileceğin en iyi hediye, sağlığına dikkat etmektir."