Çocuğunun Hareket Etmeyi Sevmesine Yardımcı Ol

Çocuğunun (2 ile 17 yaş arasını kastediyoruz) yeterince hareket etmediğini düşünüyorsan kulübe hoş geldin. Bu, senin hatan değil. Şimdi tekrarla: "Bu, benim hatam değil."

Çocuklarla çalışan kuvvet ve kondisyon uzmanı Adam Rosante'ye göre dijital teknoloji hayatımızı kolaylaştırmış olmakla birlikte, daha hareketsiz yaşamamıza da neden oldu. Okullar son 20 yılda teneffüslerin ve beden eğitimi derslerinin süresini azalttı. Salgın ise sanal etkinliklerde artışa yol açarken gerçek grup aktivitelerinin rafa kaldırılmasına sebep oldu. Bu noktada Rosante, çocukların en çok aradığı hareket türünün grup aktiviteleri olduğunu ekliyor.

Oyun oynamak ve video izlemek Olimpiyat sporu olsaydı çocuklar altın madalyalı sporcu olurdu. Michigan'lı mahalle okulu eski sağlık koordinatörü ve danışmanlık firması LJ Gagliardi: Building a Whole Child Toolbox'ın kurucusu Lisa Jo Gagliardi, "Ekran karşısında geçirilen süre, beyinden yüksek miktarda dopamin salgılanmasını sağlayabilir." diyor. Vücudun zevk ve ödül sistemlerinden sorumlu nörotransmitter olan dopamin, Gagliardi'ye göre ekran başından kalkmanın çok zor olmasının nedenlerinden biri ve ekranın bağımlılık yapmasına neden olabiliyor.

İçini rahatlatacak bir haberimiz var: Dopamin fiziksel aktiviteyle de salgılanabilir. Tek fark, hareketin daha fazla efor gerektirmesidir: Çocuğun, elinde uzaktan kumandayla kanepede oturmak yerine oyun/spor salonu giysilerini giyer, arkadaşının veya topun peşinden koşar ve belki aktivite sonrasında duş alır. Hareketsiz geçirilen boş zamanlar daha az efor gerektirebilir ancak bu, daha eğlenceli oldukları anlamına gelmez: İki dakikalık aktivite molalarını iki dakikalık iPad kullanımıyla karşılaştıran bir araştırma, çalışmanın baş yazarı olan Michigan Üniversitesi kinesiyoloji yardımcı doçent doktoru Dr. Rebecca Hasson'a göre, çocukların aktiviteyi video oyunlarından daha çok sevdiğini ortaya koydu.

Çocukların ihtiyacı olan asıl şey, oyun oynamak ve egzersiz yapmak için daha çok fırsat ve teşviktir. Gagliardi, bunlar arttığı zaman mutluluk verici etkilerinin beyinleri tarafından tanınacağını söylüyor.

Coaching Peace Consulting'in kurucusu olan ve hem Nike'ın Sosyal ve Toplumsal Etki ekibi hem de çeşitli mahalle okulları ile ortak çalışmalar yürüten Diana Cutaia'ya göre çocuğunun senden gördükleri, hayatı boyunca devam edecek hareket ile ilişkisini olumlu ya da olumsuz etkileyebilir: "Kendi antrenmanın için olsa bile, aktivite hakkında konuştuğun zaman söylediklerin, çocuklarının aktivite yapmak istemesini sağlayabileceği gibi aktiviteden kaçmasına da neden olabilir." Çünkü çocukların fikirleri, çevrelerindeki sözcükler ve eylemlerle şekillenir ve bu da ebeveynleri ile başlar.

Annelik/babalık görevini kolaylaştırmak için yapman ve yapmaman gerekenleri aşağıda derledik.

Cutaia, antrenmana hazırlanırken veya antrenmandan gelirken fiziksel aktiviteyi sana keyif veren bir uğraşı olarak resmeden bir dil kullanmanı söylüyor. Hasson'a göre de sabah koşusunun sana enerji verdiğini veya ağırlık kaldırmanın kendini güçlü hissetmeni sağladığını söylediğinde, çocuklarının fitness'ın mutluluk veren bu etkilerini yaşamayı isteme ihtimalleri artar.

Medicine & Science in Sports & Exercise dergisinde yayınlanan bir araştırma, baskı altında olduğunu ve egzersiz tercihlerini kontrol edemediğini hisseden çocukların hareket etmek istemeyeceğini gösteriyor. Çocuğu karar sürecinden çıkarmak, kendisini o eylemi yaparken görmesini engelleyecektir. Bunun yerine, çocukları her gün bir saat hareket etmeye davet et (Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri kuruluşuna göre, 6 ile 17 yaş arasındaki çocukların yüzde 25'inden azı bu kadar hareket ediyor).

Herkese uygun tek bir çözüm olmasa da, burada sıraladığımız evrensel kurallar çocukları daha çok ve daha iyi hareket etmeye ve sürdürülebilir derecede sağlıklı bir yaşam stili edinmeye teşvik edebilir. Rosante, aşağıdakileri gerçekleştirmeye zaman, kaynak veya enerji bulamıyorsan komşun veya arkadaşın ile iş birliği yapmanı ve bunları her gün sırayla yapmanızı tavsiye ediyor.

Hasson, hareket becerileri yeterince gelişmediği için bu yaştaki çocukların duyusal bilgileri (gördükleri, işittikleri, dokundukları, kokladıkları, tattıkları) kullandığını söylüyor ve bu yüzden, aktif oldukları zamanlarda yürüme, koşma, vurma, fırlatma ve tırmanma gibi motor becerilerini geliştirmeye odaklanman ve bunu oyuna çevirmen gerektiğini ekliyor. Örneğin, temel hareket becerilerinin oluşması için onlara oyuncaklarını fırlattırabilirsin veya ebelemece oynayabilirsiniz.

Hasson, bu yaşlarda çocuğunun dikkat aralığının oldukça kısa olduğunu (her yaş için yaklaşık 2-3 dakika) söylüyor. Neyse ki çocuklar bu yaşlarda aktiviteleri doğal olarak aralıklı şekilde yapar, bu yüzden hızlı dans yarışması veya kısa bayrak yarışı gibi hızlı ve aralıklı hareketler içeren eğlenceli aktiviteler bulmalısın.

Beceri açısındansa koordinasyona odaklanmalısın. "Denge tahtaları (gerçek veya hayali) harika bir araçtır." diyen Rosante, çocuklara yerden yüksek oynatmayı seviyor. Bu oyunda çocuklar bir tahta veya çizgi boyunca yürüyor, uçtaki topu alıyor ve sonra da geri dönüyor. Tüm bunları yaparken, aşağıda kızgın lav olduğunu hayal ediyorlar. Hangi aktiviteyi seçersen seç, kısa olmasına dikkat et (dikkat aralığı meselesini unutma).

Araştırmalar, öğrenciler ortaokula geçtiğinde (özellikle beşinci ve altıncı sınıflarda) yaptıkları fiziksel aktivitenin yüzde 50 azaldığını gösteriyor. Bunun nedeni teneffüslerin azalması ve fiziksel aktiviteye yatkın olmadığına inanan çocukların hareket etmeyi bırakması olabilir. Ayrıca bu yaşlardaki çocuklar, arkadaşlarının yaptığı şeyleri taklit etme eğiliminde olur ve maalesef günümüzde çoğu çocuğun elinden elektronik cihazlar düşmüyor.

Rosante, çocukların sosyal tarafını avantaja çevirmeni söylüyor. Arkadaşlarıyla oynayacakları bir futbol veya basketbol maçı planla. Bahçede takım halinde yarışabilecekleri bir engelli parkur kur. Rosante, çocuğun başını iPad'den kaldırmıyorsa, mesela Harry Potter filmlerini izliyorsa dışarıda kendi quidditch versiyonunuzu oynayarak sihirbazlık dünyasını hayata geçirmenizi tavsiye ediyor.

Rosante, ergenlik çağındaki çoğu gencin kendisine ne yapacağını söylenmesini istemediğini ve basit oyunlardan küçük çocuklar kadar zevk almadığını söylüyor. Burada bahçede yapılabilecek sporlar, aile veya mahalle yarışları ve dans, karate gibi hobiler devreye giriyor. Çocuğunun ilgisini çeken bir aktivite bul ve bunu eğlenceli bir harekete çevirmenin en iyi yolunu keşfet (bu, onu derse göndermek olabileceği gibi dışarıda birlikte vakit geçirmek de olabilir).

Rosante'ye göre çocukların müfredat dışı aktiviteler yapması için asla geç değildir. İdolü LeBron ise veya saçını Megan Rapinoe gibi boyamak istiyorsa onu sevdiği sporcunun sporunu yapmaya teşvik et. Bu fikre karşıysa veya erişim sorununuz varsa hemen bugün, çocuğuna hareket etmeyi sevdirmene yardımcı olacak bir şey bulmaya çalış. İkinci el kale alabilir veya ondan sana TikTok'taki favori dansını öğretmesini isteyebilirsin (Hasson, ekran içerse de bu aktivitenin hareketli olduğunu açıklıyor. Kurnazca, değil mi?).

Biraz deneme yanılmayla çok yakında yepyeni bir kulübe girebilirsin: Sağlıklı, Aktif Çocuğu Olan Gururlu Ebeveynler Kulübü.