สภาพแวดล้อมมีผลต่ออาหารการกินอย่างไร

โดย Nike Training

พอ Scott-Dixon พูดเรื่องสภาพแวดล้อมขึ้นมา คุณอาจจะนึกภาพเป็นสิ่งต่างๆ รอบตัวที่มองเห็นและสัมผัสได้ ซึ่งนั่นแหละคือปริศนาชิ้นใหญ่เลย เราต้องหาว่าสถานที่ใดเป็นตัวการ เช่น ห้องครัว สำนักงาน หรือบนรถ แล้วต้องรู้ว่าสภาพแวดล้อมนั้นๆ ส่งอิทธิพลต่ออาหารและวิธีที่เราทานอย่างไร แต่วิทยาศาสตร์ก็ยังเผยให้เห็นอีกว่ามีรายละเอียดเล็กๆ ที่สำคัญอย่างอื่นอีกเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมรอบตัวซึ่งมีผลต่อการเลือกทานอาหารของเราเช่นกัน และทุกรายละเอียดล้วนมีส่วนสำคัญต่อการเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ยิ่งขึ้น

ห้องครัวอันยุ่งเหยิงไม่เป็นระเบียบจะนำไปสู่การตัดสินใจแบบรีบๆ และได้อาหารทานที่ไม่ดี ซึ่งเกิดขึ้นเพียงเพราะคุณหาหรือเลือกหยิบอาหารที่ทานแล้วมีประโยชน์อย่างที่ต้องการได้ยาก Scott-Dixon กล่าว “คุณเอาผักใบเขียวมาทำสมูทตี้ไม่ได้แน่ค่ะ ถ้าเครื่องปั่นไปอยู่ใต้กองจดหมายกับข้าวของระเกะระกะบนเคาน์เตอร์” เธอกล่าว

พื้นที่ที่สะอาดเรียบร้อยเป็นสิ่งสำคัญมากเพราะทำให้ไม่เกิดสิ่งกวนใจ เวลาทานอาหารหน้าทีวี หน้าคอมพิวเตอร์ทำงาน หรือโทรศัพท์ คุณจะไม่ได้ใส่ใจกับการทานอาหารอย่างเต็มที่ หรือยิ่งไปกว่านั้นคือไม่รู้สึกอิ่มท้อง ตามงานวิจัยที่ตีพิมพ์ลงในวารสารโภชนาการชื่อ Appetite ซึ่งจะยิ่งทำให้คุณมีโอกาสทานจุบจิบหลังมื้ออาหารในวันนั้นมากขึ้น

แนวคิดนี้เป็นจริงกับเวลาทานอาหารตอนยุ่งๆ เช่นกัน ลองคว้าธัญพืชอัดแท่งมาทานระหว่างวุ่นวายกับหน้าที่การงานของคุณ แล้วการันตีได้เลยว่า เดี๋ยวคุณจะต้องไปหาขนมมาทานอีกในภายหลัง นั่นเป็นเพราะใจของคุณไม่เคยคิดแม้แต่เสี้ยวเดียวว่ากำลังทานอาหารมื้อหนึ่งอยู่จริง ตามข้อมูลของนักวิจัยชาวอังกฤษที่ศึกษาหัวข้อนี้ ซึ่งความไม่อิ่มใจนั้นนั่นเองจะทำให้คุณมองหาอาหารมาทานเพิ่มอีกในภายหลัง

สภาพแวดล้อมรอบตัวก็มีผลกับประสาทสัมผัสอื่นๆ ของเราด้วยเหมือนกัน การได้ยินเป็นตัวอย่างหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญในเรื่องนี้ ระหว่างทานอาหารมีเสียงทีวีดังเป็นเสียงพื้นหลังหรือไม่ เปิดเพลงดังๆ ระหว่างทานขนมหรือเปล่า สถานการณ์เหล่านี้ส่งผลให้คุณทานมากขึ้น และทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพมากขึ้นด้วย ตามที่แนะนำโดยงานวิจัยล่าสุดซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Journal of the Academy of Marketing Sciences

ผู้วิจัยอธิบายว่าการเปิดเสียงดังจะทำให้อัตราการเต้นของหัวใจสูงขึ้นและสร้างการตอบสนองต่อความเครียดขึ้นมา จิตใต้สำนึกของเราจะสั่งให้ทานมากขึ้นและเร็วขึ้น พร้อมกับเลือกอาหารทานง่ายที่มีแคลอรี่และไขมันในปริมาณสูง

สุดท้ายนี้เป็นเรื่องของสภาพแวดล้อมทางสังคมที่คุณสร้างขึ้น ทั้งคนที่คุณทานอาหารด้วย และโอกาสที่ได้ทานอาหารด้วยกัน งานวิจัยล่าสุดแสดงให้เห็นว่า เมื่อเราทานอาหารร่วมกับคนที่ชอบทานอาหารมีประโยชน์ เราจะมีแนวโน้มเลือกอาหารดีๆ มาทานมากขึ้นด้วยเช่นกัน ซึ่งก็เป็นจริงในทางตรงกันข้ามด้วย นั่นคือ การทานอาหารกับกลุ่มคนที่จัดเต็มทั้งอาหารขยะและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะทำให้เราทานและดื่มในลักษณะเดียวกัน

Scott-Dixon กล่าวว่า ณ ขณะนี้ เราไม่ได้มีทางเลือกมากนักเกี่ยวกับคนที่เราทานอาหารด้วย ซึ่งจะมีผลอย่างใหญ่หลวงทีเดียวต่อลักษณะการทานอาหารของเรา แนวคิดหลักที่รวมเข้าด้วยกันก็คือ การจะทานอาหารให้มีประโยชน์มากที่สุดนั้นจำเป็นต้องใส่ใจสิ่งที่อยู่รอบตัวคุณ

แนวคิดหลักที่รวมเข้าด้วยกันก็คือ การจะทานอาหารให้มีประโยชน์มากที่สุดนั้นจำเป็นต้องใส่ใจสิ่งที่อยู่รอบตัวคุณ

“นั่นคือจุดที่ฉันจินตนาการถึงความต่อเนื่องค่ะ” Scott-Dixon กล่าว “ฉันไม่ได้ต้องการสภาพแวดล้อมที่สมบูรณ์แบบสำหรับอาหารการกินทุกมื้อ แค่ดีขึ้นกว่าเดิมเล็กน้อยและเกิดขึ้นบ่อยเข้าไว้ก็พอแล้ว” อาจมองได้ว่า ให้คุณเปลี่ยนไปทานอาหารที่อื่นที่ไม่ใช่โต๊ะทำงานให้มากกว่าตอนนี้สัปดาห์ละ 1 วัน หรือถ้าปกติคุณทานอาหารเย็นไปพร้อมกับเลื่อนดูโซเชียลมีเดีย ก็ให้ลองเก็บโทรศัพท์ไปสัก 1 ครั้งต่อสัปดาห์

ประเด็นคือ คุณไม่ต้องเปลี่ยนสิ่งต่างๆ รอบตัวจนหมดเพื่อที่จะรู้สึกถึงปัจจุบัน อยู่ในความสงบ และเลือกสรรแต่อาหารการกินที่มีประโยชน์ที่สุดก็ได้ เริ่มจากสิ่งเล็กๆ ก่อน เก็บกวาดพื้นที่ให้สะอาดเหมาะแก่การทานอาหาร ลดสิ่งกวนใจต่างๆ ลง ใส่ใจเรื่องภาชนะ เสียงพื้นหลัง คนร่วมโต๊ะ การค่อยเป็นค่อยไปทีละก้าวเพื่อปรับปรุงสภาพแวดล้อมจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกที่ต่อเนื่อง ซึ่งเมื่อเวลาผ่านไปก็จะนำไปสู่ผลลัพธ์อันยิ่งใหญ่

ทำให้เป็นนิสัย: นึกถึงเรื่องดีเรื่องเล็กๆ ที่คุณพอจะทำได้เพื่อเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมรอบตัว เช่น นั่งทานที่โต๊ะอาหารอย่างน้อยวันละ 1 มื้อ ยึดเอาพฤติกรรมใหม่นี้มาเข้ากับนิสัยที่คุณมีอยู่แล้ว เช่น เช็คโทรศัพท์เพื่อดูเวลาเริ่มทานอาหาร แล้วพอถึงเวลาที่คุณหยิบโทรศัพท์ขึ้นมาดู ให้คิดว่า “ได้เวลานั่งกินข้าวแล้ว” แต่ละครั้งที่ทำสำเร็จก็อย่าลืมแสดงความยินดีให้ตัวเองด้วย เพราะวิธีนี้จะช่วยฝังพฤติกรรมลงในกิจวัตรของคุณ