ทานอะไรถึงจะมีลุคที่ดูดีและมีจิตใจแจ่มใส

เมื่อเรานึกถึงการทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ภาพการตั้งกฎเพื่อควบคุมอาหารจะปรากฏขึ้นมา ประเภทที่ว่า “ห้ามทานแบบนี้นะ” และ “ให้ทานแบบนั้นนะ” ซึ่งบ่อยครั้ง การควบคุมอาหารเหล่านี้มักจะมุ่งเน้นไปยังสารอาหารที่ต้องทานเป็นหลัก (ปริมาณไขมันและโปรตีนที่บริโภคได้เมื่อเทียบกับปริมาณคาร์โบไฮเดรตที่บริโภคได้) หรือบอกให้คุณงดเว้นอาหารบางชนิดไปเลย (เช่น ทานผักเข้าไปเยอะๆ แล้วหลีกเลี่ยงพวกธัญพืช)

การควบคุมอาหารที่บังคับเป็นข้อๆ แบบนี้โดยเนื้อแท้แล้วไม่ใช่ว่าไม่ดี เพียงแต่เป็นวิธีที่ใช้กับคนกลุ่มใหญ่ ไม่ได้เจาะจงไปที่ตัวบุคคล Brian St. Pierre โค้ชจาก Precision Nutrition ซึ่งเป็นบริษัทที่ออกแบบโปรแกรมสุขภาพสำหรับนักกีฬาทั่วไปและนักกีฬาชั้นนำกล่าว “การตั้งกฎเพื่อควบคุมอาหารได้ผลกับบางคน แต่ไม่ใช่กับทุกคนครับ” St. Pierre กล่าว เขาและผู้เชี่ยวชาญจาก Precision Nutrition สนับสนุนให้เปลี่ยนมาใช้วิธีที่เน้นเฉพาะตัวบุคคลแทน โดยเรียกวิธีนี้ว่าระบบแดง-เหลือง-เขียว

สีแดงหมายถึงอาหารที่ต้องหยุดและพิจารณาก่อน บางทีอาจเป็นเพราะอาหารประเภทนี้ทำให้ทานไม่หยุดหรือทำให้รู้สึกแย่ทางร่างกายและจิตใจหลังจากทานเข้าไป สีเหลืองหมายถึงอาหารที่มีเงื่อนไขบางอย่างตามสถานการณ์ คุณจะทานอาหารประเภทนี้เฉพาะเวลามีเรื่องที่ต้องเฉลิมฉลอง หรือไม่ก็เป็นช่วงวันหยุด ส่วนอาหารสีเขียวเป็นอาหารที่ทานได้ทุกที่ทุกเวลา ทานกี่รอบก็รู้สึกดี

“การกำหนดสีจะแตกต่างกันไปในแต่ละคนค่ะ” Krista Scott-Dixon ผู้อำนวยการฝ่ายหลักสูตรที่ Precision Nutrition และผู้ให้การศึกษาด้านโภชนาการซึ่งมีประสบการณ์มากกว่า 20 ปีกล่าว “ตัวอย่างเช่น ฉันมีไอศกรีมอยู่ในช่องฟรีซ เก็บไว้ในตู้เย็นมา 6 เดือนแล้ว และก็ไม่ได้อยากเอาออกมาทานค่ะ แต่บางคนก็อาจอยากทานมากจนควบคุมตัวเองไม่ได้ถ้าเห็นอยู่ใกล้ๆ คือแค่เอาวางไว้ในบ้าน ก็อาจจะทานจนหมดภายใน 5 นาทีเลยก็ได้ค่ะ แล้วเป็นไปได้ว่าคนคนนั้นจะรู้สึกผิดหลังจากนั้น ถ้าเป็นกรณีนี้ใช้สีแดงได้เลยค่ะ”

แต่ไม่ต้องห่วง ถ้าคุณชอบทานคุกกี้หรือเฟรนช์ฟรายส์มากแต่เห็นชัดเลยว่าอาหารพวกนี้คือสีแดงแจ๊ดสำหรับคุณ ไม่มีใครคาดหวังให้คุณเลิกทานอาหารพวกนี้ไปตลอดชีวิต “คนที่เราเจอว่าไม่มีอาหารสีแดงเลยมีแต่คนที่รับเงินเพื่อเปลี่ยนลุคหรือการแสดงของตัวเองตามที่ถูกว่าจ้างมาเท่านั้นแหละครับ” St. Pierre กล่าว “แต่สำหรับคนทั่วไปอย่างเราๆ ไม่มีความจำเป็นจะต้องละทิ้งความอยากของตัวเองเพื่อให้มีสุขภาพร่างกายที่ฟิตและแข็งแรงเลยครับ”

St. Pierre กับ Scott-Dixon นำวิธีแดง-เหลือง-เขียวนี้มาใช้กับลูกค้าของ Precision Nutrition หลายร้อยคนและพบว่าวิธีดังกล่าวส่งผลดีหลายเรื่องด้วยกัน เรื่องแรกคือช่วยเพิ่มพลัง คุณเป็นคนตัดสินใจเองว่าอาหารชนิดใดอยู่ประเภทไหน โดยไม่มีใครมาคอยบอกว่าห้ามทานอะไรหรือต้องทานอย่างอื่นที่มีประโยชน์กว่านี้ “วิธีนี้จะทำให้เกิดการสำรวจและรู้จักตนเองครับ คุณจะได้รู้จักสารอาหารชนิดที่คุณต้องการโดยเฉพาะและให้ประโยชน์กับคุณมากที่สุด” St. Pierre กล่าว แม้เราจะรู้จากจิตใต้สำนึกว่าอะไรเป็นอะไร แต่เรากลับแทบไม่เคยใช้เวลาเพื่อมองหาอาหารที่ทำให้เรารู้สึกดีที่สุดเลย “วิธีนี้จะดึงความรู้เรื่องโภชนาการออกมาให้ห่างจากพวกสูตรมหัศจรรย์ในตำราทั้งหลายที่ใช้สร้างสุดยอดเมนูอาหาร แล้วใช้เพื่อพูดถึงสิ่งที่อยู่บนพื้นฐานของความเป็นจริง พูดถึงชีวิตของคุณค่ะ” Scott-Dixon กล่าว

หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่าคำแนะนำเรื่องโภชนาการส่วนใหญ่จะอิงข้อมูลมาจากงานวิจัยที่คำนวณโดยใช้ค่าเฉลี่ย เช่น ค่าเฉลี่ยของปฏิกิริยาตอบสนองที่เกิดกับบุคคลทั่วไปโดยเฉลี่ย ดังนั้น แม้จะรู้ว่าโฮลเกรนเป็นสิ่งที่ดีต่อร่างกาย แต่ธัญพืชชนิดนี้ใช้ไม่ได้กับคนที่เป็นโรคเซลิแอคซึ่งมีปฏิกิริยาที่รุนแรงต่อการบริโภคซาวโด และถ้าคุณแพ้อาหารบางจำพวกโดยเฉพาะ ไม่ว่าจะเป็นธัญพืช ผักตระกูลกะหล่ำ หรือถั่วและเมล็ดพืช แล้วพบว่าอาหารชนิดดังกล่าวรวมอยู่ในรายการควบคุมอาหารที่ “ต้องทาน” เรื่องนี้จะส่งผลให้คุณรู้สึกไม่เอาด้วยกับแผนคุมอาหารนี้ทั้งหมด St. Pierre กล่าว