ความขบถไม่เคยหยุดยั้ง
Department of Nike Archives
นับตั้งแต่พลาดแชมป์วิ่งลู่ระดับมัธยมปลายของรัฐโอเรกอนจนกระทั่งทำลายสถิติในการแข่งระดับโลก Steve Prefontaine แสดงให้เราเห็นว่ากึ๋นมีค่ามากกว่าเหรียญทอง มาดูกันว่าซูเปอร์สตาร์ Nike รุ่น OG ทำอย่างไรให้การวิ่งไม่ใช่แค่เพื่อเอาชนะ แต่เพื่อสร้างตำนานแห่งความหวัง ให้นักขบถทุกคนก้าวตามรอยเท้าของเขามา
"วันนี้ผมจะวิ่งคนเดียว" Steve Prefontaine มักจะบอกเพื่อนร่วมทีมของเขาเช่นนี้ แต่ก็ไม่จริงซะทีเดียว เพราะที่จริงแล้วเขาขับรถขึ้นไปทางเหนือของเมืองยูจีน 66 ไมล์ เพื่อไปยังทัณฑสถานรัฐโอเรกอน (OSP) ที่เมืองซาเล็ม และใช้เวลาไปกับการวิ่งและพูดคุยกับผู้ต้องขังที่นั่น
OSP เป็นหนึ่งในคุกที่เก่าแก่ที่สุดของอเมริกา ซึ่งใช้คุมขังนักโทษมาตั้งแต่ปี 1869 สิ่งที่อยู่หลังกำแพงคุกสูง 26 ฟุตนั้นคือลู่วิ่งพื้นยางมะตอยระยะทาง 1/4 ไมล์และหนึ่งในชมรมนักวิ่งในคุกที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศ ก่อตั้งขึ้นในช่วงต้นยุค 1970 โดยไม่ใช่ใครอื่น Prefontaine นั่นเอง
ตลอด 4 ปีที่รัฐโอเรกอน Pre ไม่เคยพ่ายแพ้ในการแข่งขัน NCAA ในระยะ 3 ไมล์ 5,000 เมตร 6 ไมล์ หรือ 10,000 เมตรเลย
สิ่งที่เริ่มต้นจากการไปเยี่ยมคุกในโปรเจกต์วิชาสังคมวิทยาได้กลายมาเป็นเป้าหมายที่สูงกว่านั้นสำหรับ Pre "หลังจากได้พบกับผู้ต้องขัง เขาก็เริ่มโปรแกรมเทรนนิ่งที่นั่นและรู้สึกสนุกกับมันจริงๆ" Mary Marckx เพื่อนร่วมชั้นของเขาบอกกับแผนก Department of Nike Archives (DNA) ว่า "เขาเชื่อว่าการวิ่งเปลี่ยนชีวิตคนได้ และเขาก็ชอบมีปฏิสัมพันธ์กับคน"
เป็นที่รู้กันดีว่า Pre จะวิ่งกับแทบทุกคนตั้งแต่นักเรียนมัธยมปลายไปจนถึงผู้ต้องขังและแม้แต่เด็กๆ อายุน้อย แต่อย่าหวังว่าเขาจะปล่อยให้เด็กชนะได้ง่ายๆ
ผ่านมาเกือบ 50 ปีนับแต่การจากไปก่อนเวลาอันควรของ Pre แต่เมล็ดพันธุ์ที่เขาปลูกไว้ที่ OSP ก็ได้ผลิดอกออกผล ชมรมนักวิ่งที่นี่จัดการแข่งวิ่งระยะ 5K และ 10K ตั้งแต่มีนาคมจนถึงตุลาคมของทุกปี และสิ้นสุดลงที่การแข่งขันฮาล์ฟมาราธอน High Wall ซึ่งประชาชนทั่วไปก็ร่วมวิ่งไปกับชมรมนักวิ่งที่มีสมาชิกกว่า 150 คนนี้ได้ บางครั้งนี่ก็เป็นหนทางเดียวที่นักโทษจะได้สัมผัสกับโลกภายนอก โดยนักโทษจะต้องมีความประพฤติดี 18 เดือนจึงจะเข้าร่วมได้และต้องเข้าคิวรอ
เมื่อนักวิ่งจากทั่วโลกเดินทางไกลเพื่อไปเคารพแท่นหินของ Pre ที่เมืองยูจีน พวกเขาจะวางดอกไม้ เบอร์วิ่ง และจดหมายที่อัดแน่นด้วยความหวังและความฝัน เป็นการรำลึกถึงผู้ที่แสดงให้ทุกคนเห็นว่าการวิ่งไม่ใช่แค่เรื่องของความเร็ว แต่คือการเป็นตัวเองแบบมีกึ๋น แม้ว่านักวิ่งหลายคนในชมรมนักวิ่งของทัณฑสถานรัฐโอเรกอนจะไม่มีโอกาสนั่งรถ 1 ชั่วโมงไปเยี่ยมแท่นหินของ Pre ได้ แต่ชมรมก็ได้ระดมทุนเพื่ออุทิศให้ในปี 1997
เหล่านักวิ่งแสดงความเคารพที่แท่นหินของ Pre
"Pre ยังคงวิ่งต่อไปกับเรา เมื่อเรายกย่องตำนานที่เขาได้หลงเหลือไว้ให้ที่ทัณฑสถานรัฐโอเรกอน" ผู้ต้องขังคนหนึ่งที่ OSP เขียนตอบข้อสอบถามจากแผนก DNA ผ่านกรมราชทัณฑ์ประจำรัฐ "Pre รู้สึกอบอุ่นใจเมื่อเขามาเยี่ยมที่นี่ และแม้ผู้คนจะจดจำเขาว่าเป็นคนที่ไม่แคร์สายตาคนรอบข้าง แต่ก็มีคนจำนวนหนึ่งข้างนอกที่รู้ว่าเขาจะไปที่ไหนเมื่อเขามาที่ OSP
"ความสามารถและนิสัยขบถโดยธรรมชาติของเขาสื่อสารกับเราได้" ผู้ต้องขังกล่าวต่อ "ขณะที่มาที่นี่เพื่อฝึกฝนและโปรโมตให้การวิ่งเป็นไลฟ์สไตล์ คนก็มักจดจำภาพเขานั่งอยู่กับผู้ต้องขังหลังจากวิ่งเสร็จ และพูดคุยเกี่ยวกับบททดสอบที่ผ่านมาในชีวิต และในวันนี้ ผ่านมาหลายสิบปีหลังจากเขาได้มาเยี่ยมและจากไปก่อนเวลา ไม่มีใครในเหตุการณ์นั้นเหลืออยู่ที่ OSP แล้ว แต่จิตวิญญาณของเขาก็ยังคงอยู่ในตำนานและเป็นฮีโร่ที่ถูกเล่าขานสืบต่อไป"
แม้ว่าจะพ้นเส้นชัยไปแล้ว ความขบถก็ไม่เคยหยุดยั้ง