Czy kiedykolwiek towarzyszyło Ci uczucie takiego zdenerwowania, że wydawało Ci się, jakby ludzie obok słyszeli bicie Twojego serca? Spocone dłonie i trzęsące się kolana utrudniają robienie rzeczy, na które masz ochotę?

To wszystko jest częścią presji, jaką odczuwa wiele dzieci chcących się wykazać.

Niezależnie od tego, czy chodzi o bieg na 100 metrów, taniec w szkolnym pokazie talentów, czy prezentację przed całą klasą, chęć zrobienia czegoś dobrze jest potężną siłą napędową – ale wiąże się z nią duża presja. Strach przed tym, że czegoś nie zrobimy dobrze, może być przytłaczający i przeszkadzać dzieciom w osiąganiu wyników na miarę ich oczekiwań.

Pomóc może rozmowa z nimi o ich uczuciach i uświadomienie im, że zdenerwowanie jest w porządku. Nerwy wynikają z tego, że zależy nam na tym, co robimy. Możemy powstrzymać narastające zdenerwowanie za pomocą prostej techniki.

Kiedy czujemy niepokój, nasz oddech zmienia się i bierzemy krótsze, ostrzejsze oddechy. To wyzwala naszą reakcję „walcz, uciekaj albo nie ruszaj się”.

Możesz temu przeciwdziałać, mówiąc dziecku, aby skupiło się na wydechu: wykonywało długie, powolne, kontrolowane oddechy. Pomoże to wprowadzić spokój, aktywując układ „odpoczynku i trawienia” w organizmie. W trakcie wydechu pomóc może wyobrażenie sobie, że wydycha się złotą nić, popychając ją coraz dalej w kierunku horyzontu aż do zaniku niepokoju.

W sporcie dzieci uczą się więcej z przegranej niż z wygranej. Jednak lekcje te mogą być trudne do zrozumienia. Ludzie często utożsamiają sukces w sporcie z wartością i szczęściem, a dzieci przyswajają te informacje bardzo wcześnie. Kiedy więc przegrywają, mogą mieć wrażenie, że to koniec świata.

Aby odwrócić to uczucie, możemy pomóc naszym dzieciom zrozumieć, że przegrana jest częścią gry i elementem całego życia.

Doskonałym sposobem na ćwiczenie przegrywania jest zabawa. W wymyślonych zabawach dzieci mogą napotkać wyzwania, które muszą pokonać. Na przykład: „Czy Anglia przegra w wyimaginowanym finale z Brazylią?”. W bardziej zorganizowanej zabawie też zawsze ktoś wygrywa, a ktoś przegrywa: „kto pierwszy przekroczy linię mety?”.

We wszystkich tych przypadkach dzieci doświadczają rozczarowania związanego z przegraną, ale widzą też, że życie toczy się dalej. Gra jest wznawiana, znajomi nadal chcą się z nimi bawić, a rodzice nadal je kochają.

Jeśli Tobie jako rodzicowi trudno jest poradzić sobie z porażką, Twoje dzieci mogą to obserwować i postępować podobnie. Zwracaj uwagę na swoje codzienne niepowodzenia i zastanawiaj się nad nimi razem z dzieckiem, niezależnie od tego, czy chodzi o przegapienie terminu, czy pojawienie się na niewłaściwym spotkaniu. Rozmawiaj z dziećmi o tym, co się stało i jak się wtedy czuły.

Czasami nie dajemy naszym dzieciom szansy na nauczenie się, jak ponosić porażki, co może zahamować ich postępy. Naucz je, aby same były dla siebie niczym trener(ka) i wymyśl hasła, które pomogą im stawić czoła wyzwaniu: „Postaram się jak najlepiej i to wystarczy”, „Mam 0% szans na wygraną, jeśli nie wezmę udziału, i jakieś szanse na wygraną, jeśli wezmę udział”.

W pozbyciu się presji związanej z wygraną lub przegraną pomaga nagradzanie wysiłku zamiast wyniku. W ten sposób dzieci nauczą się, że pochwała i nagroda wynika z tego, ile w coś włożyły, a nie z tego, czy wygrały, czy nie.

Niektóre dzieci wcześnie określają swoje zainteresowania, podczas gdy inne poszukują tego, co je napędza aż do osiągnięcia dorosłości. Ich „iskra” może ewoluować w czasie. Ważne jest, aby stworzyć przestrzeń do odkrycia tego, co sprawia, że czujemy się dobrze.

Zorganizowane zajęcia to jeden ze sposobów, czy to taniec, piłka nożna, czy pływanie – cokolwiek, co sprawia, że dzieci są szczęśliwe, podekscytowane, spokojne lub pełne nadziei. Jednak w przypadku niektórych dzieci to nie działa – i właśnie wtedy zabawa staje się sposobem na odkrywanie.

Niektóre dzieciaki skupiają się mocno na danym zainteresowaniu, po czym przechodzą dalej. Inne działają bardziej stopniowo, próbując wielu rzeczy w tym samym czasie. Niezależnie od typu osobowości Twojego dziecka, daj mu czas i miejsce na poznanie wielu różnych
aktywności – zarówno w domu, jak i poza nim.

Ciało odzwierciedla emocje i to, czy iskra jest prawdziwa, czy nie. Narysuj z dzieckiem zarys ciała i przedstaw mu różne sytuacje. Na przykład: „jak by się czuło, gdyby wykonywało ostatni rzut karny w wielkim finale pucharu?”. Pozwól mu opisać swoje
uczucia na rysunku. Istnieje prawdopodobieństwo, że czułoby się zdenerwowane i podekscytowane –
serce biłoby jak szalone, a w brzuchu czułoby motylki. Kiedy dziecko ogląda swój ulubiony
program, może powiedzieć, że jego ciało jest spokojne.

Zapytaj je o czynności, które wykonuje, o hobby, które ma. Jak się czuje jego ciało, kiedy je wykonuje? Istnieje prawdopodobieństwo, że nigdy nie myślało o tym w ten sposób. Pomagając dzieciom dostroić ciało, możesz pomóc im zwracać większą uwagę na to, jak się czują i czy dana czynność jest rzeczywiście ich „iskrą”.

W sporcie przychodzi czas, by stanąć na wysokości zadania. Dzieci mogą potrzebować dużo
pewności siebie, aby spróbować swoich sił w grupie, zespole lub
nawet w zwykłej zabawie na placu zabaw. Może być im trudno wejść w to bez
myślenia o wszystkich rzeczach, które mogą pójść źle. Jak więc możemy temu przeciwdziałać?

Możemy porozmawiać z naszymi dziećmi o wyimaginowanych soczewkach, które wszyscy nosimy w ciągu dnia. Jeśli dzieci są zmęczone i niespokojne, mogą patrzeć na świat przez ponure „soczewki”, zawsze zakładając, że sprawy pójdą źle. Jednak lekcja płynąca z tego jest taka: możesz zdecydować się na zmianę „soczewek”. Można zmienić je na takie, które dają więcej nadziei.

Jeśli Twoje dziecko ma trudności z włączeniem się do zabawy lub próbowaniem nowych rzeczy, poproś je o zmianę tych „soczewek”. Może narysować dla Ciebie swoje „okulary” i powiedzieć, jaki efekt może przynieść ta zmiana w jego sposobie myślenia.

Zachowując się tak, jakby było osobą, która przyłącza się do zabawy, stopniowo zacznie myśleć o sobie w ten sposób. Jeśli Twoje dziecko będzie zachowywało się tak, jakby nie miało problemu z dołączeniem do zajęć grupowych, z czasem
zacznie myśleć o sobie jako o osobie, która może i potrafi to robić. Ten wzrost poczucia własnej tożsamości pozostanie z nim na zawsze.