Jak wyprodukować biomateriały – i stworzyć nową przyszłość, nie wychodząc z kuchni
Innowacja
Dowiedz się, jak zamienić algi w naturalny plastik, i przejdź kurs podążania za swoją pasją z projektantką Nike Rikke Bonde.
„W Twoich rękach” to seria, w ramach której nauczysz się techniki od innowacyjnych ekspertów.
Kiedykolwiek zdarzyło Ci się szukać spokoju, piekąc chleb bananowy, lub walczyć z nudą, eksperymentując z zakwasem chlebowym? Projektantka materiałów Nike Rikke Bonde ma dla Ciebie kuchenny kurs, który jest inny niż pozostałe.
„Gdy zaczęła się pandemia, uznałam, że wykorzystam ten czas, aby poeksperymentować w domu” – mówi. Pracując zdalnie, Rikke postanowiła rozpocząć dodatkowy projekt, który chodził jej po głowie od pewnego czasu – urządziła w domu proste laboratorium, w którym badała, testowała i udoskonalała różne receptury na biomateriały: trwałe substancje z naturalnych składników przypominające plastik lub gumę. „Ustaliłam własne reguły, jak na przykład używanie tylko produktów, które mam w domu” – opowiada o swojej przyjaznej środowisku metodzie.
„Biomateriały to przyszłość” – kontynuuje Rikke. „Mamy wokół siebie za dużo rzeczy. Musimy zastanowić się, jak wykorzystać je ponownie lub nadać im nowy cel. W jaki sposób podchodzimy do materiałów, które mają najmniejszy wpływ na planetę? Jak możemy je połączyć, aby sprawić, że będą silniejsze, lepsze lub bardziej estetyczne”?
Rikke to częściowo projektantka, częściowo naukowczyni, a częściowo szefowa kuchni. Jej praca w Nike polega na nieustannym udoskonalaniu materiałów wykorzystywanych przez projektantów butów. Jednak w ramach tego pobocznego projektu związanego z biomateriałami połączyła swoje wrodzone zamiłowanie do rozwiązywania problemów z reakcjami chemicznymi oraz wegańskimi technikami gotowania.
Aby odpowiedzieć sobie na te pytania, wystarczy zajrzeć do kuchni. Właśnie tam Rikke znajduje i wykorzystuje takie produkty jak mleko, żelatynę, algi i aquafabę (woda, w której gotowana jest ciecierzyca, używana czasami jako zamiennik białek jajek w wegańskich przepisach) do tworzenia nowych materiałów – i ożywiania ich dzięki naturalnym barwnikom m.in. z kwiatów, buraków, jarmużu czy kurkumy.
Rikke potrafi cieszyć się z małych sukcesów. Metoda prób i błędów doprowadziła do powstania niezliczonych prototypów – jednak jej ekscytacja nowymi odkryciami nigdy nie słabnie. „To prawie jak magia, ponieważ sam proces jest tak prosty” – opowiada. „Zaczynasz z jedną rzeczą, a kończysz z czymś zupełnie innym”.
Zobacz film na górze, aby poznać historię domowego laboratorium Rikke i dowiedzieć się, jak samodzielnie stworzyć bioplastik za pomocą agaru (zagęszczacza żywności pochodzącego z alg). Poniżej Rikke dzieli się kreatywnymi wskazówkami, opowiada o swoich wcześniejszych eksperymentach i krok po kroku pokazuje, jak wykonać swój biomateriał w domu.
Wyjątkowość materiałów tworzonych przez Rikke polega na tym, że choć wszystkie z nich mają unikalną konstrukcję, składają się tylko z kilku baz (agaru, żelatyny, kazeiny i skrobi) i dodatków (naturalnych barwników i odpadów spożywczych). AGAR: (1) fusy z kawy, (2) sok z marchwi / skorupki jajka / korek, (3) barwnik z buraka / barwnik z łupin cebuli, (4) barwnik spożywczy / skorupki jajka, (5) skorupki jajka. PIANKA AGAROWA: (6) barwnik grzybowy, (7) barwnik grzybowy. ŻELATYNA: (8) niebieska spirulina, (9) barwnik z buraka / barwnik spożywczy, (10) barwnik z czerwonej kapusty, (11) barwnik z buraka, (12) barwnik kwiatowy / kurkuma. PIANKA ŻELATYNOWA: (13) barwnik kwiatowy / spirulina, (14) czerwona kapusta / kurkuma. KAZEINA: (15) spirulina / barwnik z łupin cebuli, (16) spirulina / barwnik spożywczy, (17) niebieska spirulina. SKROBIA KUKURYDZIANA: (18) płatki chili, (19) kurkuma, (20) kurkuma. SKROBIA ZIEMNIACZANA: (21) eksperymentalne odpady, (22) lawenda.
Nie obawiaj się niczego (i inne wskazówki od Rikke)
Wskazówka 1: nieudane eksperymenty nie istnieją
„Wiele razy coś mi nie wychodziło” – Rikke opowiada o swoich recepturach na biomateriały. „Nabierałam jednak dzięki temu chęci, aby spróbować drugiej wersji. Teraz pracuję nad trzecią. To ciągła nauka”.
Eksperymentowanie z liczbą składników i temperaturą zaowocowało nowymi pomysłami i rezultatami (niektóre z nich widać powyżej), które Rikke zaprezentowała swojemu zespołowi „jak małe muzeum albo możliwość spojrzenia w przyszłość” – mówi.
Ciekawość i wytrwałość Rikke – które sprawiają, że nie poddaje się, nawet jeśli coś nie idzie po jej myśli – mają kluczowe znaczenie dla rozwoju jej projektu. „Wydaje mi się, że byłam po prostu nieustraszona” – mówi. „Chciałam się czegoś dowiedzieć i sama tego spróbować”.
Wskazówka 2: używaj tylko składników łatwo (i naturalnie) dostępnych
„Musisz stworzyć własne barwniki oraz przeprowadzać wiele testów” – Rikke opowiada o ograniczeniach dotyczących korzystania tylko z rzeczy, które ma pod ręką.
Eksperymenty pozwoliły jej na nowo odkryć kilka produktów – takich jak algi, które „mają wiele zalet: pochłaniają dwutlenek węgla z powietrza i są biodegradowalne” – mówi. „Nadają się nie tylko do jedzenia, ale też do tworzenia materiałów i łączenia ich”.
Jeśli chodzi o kwestie estetyczne, zagotowanie kwiatów w żywych kolorach z dodatkiem soli pozwala wydobyć z nich naturalne barwniki. „Kolory są dla mnie jak cukierki dla oczu. Nie mogę bez nich żyć” – mówi Rikke, zastanawiając się nad przyszłymi eksperymentami z wykorzystaniem swoich produktów. „Byłoby świetnie, gdyby można używać biomateriałów do produkcji barwników”.
Wskazówka 3: nie przestawaj badać, nie przestawaj eksperymentować
„Jako dziecko zawsze chciałam mieć własny bank pomysłów” – Rikke opowiada o swojej ciekawości i kreatywności. Nadal inspiruje ją przesuwanie granic tego, co możliwe, i nigdy nie spoczywa na laurach. „Chodzi o następujące podejście: »OK, to prawdziwy sukces. Jak możemy pójść jeszcze dalej?«”.
Bioplastik z agaru
Oto jedna z ulubionych receptur Rikke na biomateriał – jedna z wielu, nad którymi pracuje. Tę samą można zobaczyć w filmie powyżej.
Uwaga: będziesz pracować z gorącą cieczą, więc wymagana jest pomoc osoby dorosłej – podobnie jak korzystanie z gogli i rękawic ochronnych.
Sprzęt i przybory kuchenne
- Waga kuchenna
- Miarka
- Garnek
- Łyżka do mieszania
- Termometr
- Pojemnik na gorące ciecze, taki jak forma do ciasta lub szalka Petriego
Składniki
- 80 ml wody
- 3 gramy agaru
- 12 gramów gliceryny/glicerolu
- Barwnik spożywczy lub naturalny domowej roboty (opcjonalnie)
Sposób przygotowania
- Wymieszaj w garnku wodę, agar i glicerol. Mieszaj do momentu rozpuszczenia się agaru i glicerolu.
- Przenieś garnek na kuchenkę i mieszaj do momentu, aż całość będzie zbliżała się do temperatury wrzenia (około 93 ºC). Gdy mieszanka zacznie bulgotać, zdejmij ją z ognia, nie przerywając mieszania. Zbierz pianę z powierzchni łyżką (pozostałości piany na powierzchni spowodują, że w bioplastiku będą znajdować się bąbelki powietrza).
- Przelej ciecz do formy lub innego pojemnika. Jeśli chcesz, możesz dodać barwnik lub elementy dekoracyjne, takie jak korek lub kwiaty.
- Poczekaj od 30 do 60 minut, aż mieszanka zgęstnieje, a następnie wyjmij ją z formy. (Uwaga: materiał może zmieniać kształt lub twardnieć jeszcze przed dzień lub dwa).
- Obejrzyj swoje dzieło! Pomyśl, jak udoskonalić proces następnym razem – zmień proporcje, wybierz inną grubość próbki lub dodaj nowe materiały dekoracyjne.
WSKAZÓWKA: możesz dodać odpady spożywcze, takie jak fusy z kawy, skórki pomarańczy, obierki z ziemniaków, łupiny cebuli, płatki chili, liście herbaty, skorupki jajka itp., aby uzyskać nowe kolory i faktury. Jeśli chodzi o naturalne barwniki, postaw na wyraziste składniki, takie jak kurkuma, sok z buraka, spirulina lub aktywny węgiel drzewny.
FAKT: bioplastik był stosowany wcześniej niż plastik wykonywany z nafty. Już w XV w. p.n.e. Egipcjanie wykorzystywali kleje wykonywane z kolagenu, kazeiny lub albumin do budowania mebli.
Jeśli chcesz wersję receptury do wydrukowania, kliknij tutaj.
(Uwaga: wersja PDF jest dostępna tylko w języku angielskim).
Film: Azsa West
Tekst: Brinkley Fox
Zgłoszono: listopad 2020