Jak wyprodukować biomateriały – i stworzyć nową przyszłość, nie wychodząc z kuchni

Innowacja

Dowiedz się, jak zamienić algi w naturalny plastik, i przejdź kurs podążania za swoją pasją z projektantką Nike Rikke Bonde.

Ostatnia aktualizacja: 9 listopada 2021
Czas czytania: 7 min

„W Twoich rękach” to seria, w ramach której nauczysz się techniki od innowacyjnych ekspertów.

Kiedykolwiek zdarzyło Ci się szukać spokoju, piekąc chleb bananowy, lub walczyć z nudą, eksperymentując z zakwasem chlebowym? Projektantka materiałów Nike Rikke Bonde ma dla Ciebie kuchenny kurs, który jest inny niż pozostałe.

„Gdy zaczęła się pandemia, uznałam, że wykorzystam ten czas, aby poeksperymentować w domu” – mówi. Pracując zdalnie, Rikke postanowiła rozpocząć dodatkowy projekt, który chodził jej po głowie od pewnego czasu – urządziła w domu proste laboratorium, w którym badała, testowała i udoskonalała różne receptury na biomateriały: trwałe substancje z naturalnych składników przypominające plastik lub gumę. „Ustaliłam własne reguły, jak na przykład używanie tylko produktów, które mam w domu” – opowiada o swojej przyjaznej środowisku metodzie.

„Biomateriały to przyszłość” – kontynuuje Rikke. „Mamy wokół siebie za dużo rzeczy. Musimy zastanowić się, jak wykorzystać je ponownie lub nadać im nowy cel. W jaki sposób podchodzimy do materiałów, które mają najmniejszy wpływ na planetę? Jak możemy je połączyć, aby sprawić, że będą silniejsze, lepsze lub bardziej estetyczne”?

W Twoich rękach: Jak samemu wytworzyć biomateriał?

Rikke to częściowo projektantka, częściowo naukowczyni, a częściowo szefowa kuchni. Jej praca w Nike polega na nieustannym udoskonalaniu materiałów wykorzystywanych przez projektantów butów. Jednak w ramach tego pobocznego projektu związanego z biomateriałami połączyła swoje wrodzone zamiłowanie do rozwiązywania problemów z reakcjami chemicznymi oraz wegańskimi technikami gotowania.

Aby odpowiedzieć sobie na te pytania, wystarczy zajrzeć do kuchni. Właśnie tam Rikke znajduje i wykorzystuje takie produkty jak mleko, żelatynę, algi i aquafabę (woda, w której gotowana jest ciecierzyca, używana czasami jako zamiennik białek jajek w wegańskich przepisach) do tworzenia nowych materiałów – i ożywiania ich dzięki naturalnym barwnikom m.in. z kwiatów, buraków, jarmużu czy kurkumy.

Rikke potrafi cieszyć się z małych sukcesów. Metoda prób i błędów doprowadziła do powstania niezliczonych prototypów – jednak jej ekscytacja nowymi odkryciami nigdy nie słabnie. „To prawie jak magia, ponieważ sam proces jest tak prosty” – opowiada. „Zaczynasz z jedną rzeczą, a kończysz z czymś zupełnie innym”.

Zobacz film na górze, aby poznać historię domowego laboratorium Rikke i dowiedzieć się, jak samodzielnie stworzyć bioplastik za pomocą agaru (zagęszczacza żywności pochodzącego z alg). Poniżej Rikke dzieli się kreatywnymi wskazówkami, opowiada o swoich wcześniejszych eksperymentach i krok po kroku pokazuje, jak wykonać swój biomateriał w domu.

W Twoich rękach: Jak samemu wytworzyć biomateriał?

Wyjątkowość materiałów tworzonych przez Rikke polega na tym, że choć wszystkie z nich mają unikalną konstrukcję, składają się tylko z kilku baz (agaru, żelatyny, kazeiny i skrobi) i dodatków (naturalnych barwników i odpadów spożywczych). AGAR: (1) fusy z kawy, (2) sok z marchwi / skorupki jajka / korek, (3) barwnik z buraka / barwnik z łupin cebuli, (4) barwnik spożywczy / skorupki jajka, (5) skorupki jajka. PIANKA AGAROWA: (6) barwnik grzybowy, (7) barwnik grzybowy. ŻELATYNA: (8) niebieska spirulina, (9) barwnik z buraka / barwnik spożywczy, (10) barwnik z czerwonej kapusty, (11) barwnik z buraka, (12) barwnik kwiatowy / kurkuma. PIANKA ŻELATYNOWA: (13) barwnik kwiatowy / spirulina, (14) czerwona kapusta / kurkuma. KAZEINA: (15) spirulina / barwnik z łupin cebuli, (16) spirulina / barwnik spożywczy, (17) niebieska spirulina. SKROBIA KUKURYDZIANA: (18) płatki chili, (19) kurkuma, (20) kurkuma. SKROBIA ZIEMNIACZANA: (21) eksperymentalne odpady, (22) lawenda.

Nie obawiaj się niczego (i inne wskazówki od Rikke)

Wskazówka 1: nieudane eksperymenty nie istnieją

„Wiele razy coś mi nie wychodziło” – Rikke opowiada o swoich recepturach na biomateriały. „Nabierałam jednak dzięki temu chęci, aby spróbować drugiej wersji. Teraz pracuję nad trzecią. To ciągła nauka”.

Eksperymentowanie z liczbą składników i temperaturą zaowocowało nowymi pomysłami i rezultatami (niektóre z nich widać powyżej), które Rikke zaprezentowała swojemu zespołowi „jak małe muzeum albo możliwość spojrzenia w przyszłość” – mówi.

Ciekawość i wytrwałość Rikke – które sprawiają, że nie poddaje się, nawet jeśli coś nie idzie po jej myśli – mają kluczowe znaczenie dla rozwoju jej projektu. „Wydaje mi się, że byłam po prostu nieustraszona” – mówi. „Chciałam się czegoś dowiedzieć i sama tego spróbować”.

Wskazówka 2: używaj tylko składników łatwo (i naturalnie) dostępnych

„Musisz stworzyć własne barwniki oraz przeprowadzać wiele testów” – Rikke opowiada o ograniczeniach dotyczących korzystania tylko z rzeczy, które ma pod ręką.

Eksperymenty pozwoliły jej na nowo odkryć kilka produktów – takich jak algi, które „mają wiele zalet: pochłaniają dwutlenek węgla z powietrza i są biodegradowalne” – mówi. „Nadają się nie tylko do jedzenia, ale też do tworzenia materiałów i łączenia ich”.

Jeśli chodzi o kwestie estetyczne, zagotowanie kwiatów w żywych kolorach z dodatkiem soli pozwala wydobyć z nich naturalne barwniki. „Kolory są dla mnie jak cukierki dla oczu. Nie mogę bez nich żyć” – mówi Rikke, zastanawiając się nad przyszłymi eksperymentami z wykorzystaniem swoich produktów. „Byłoby świetnie, gdyby można używać biomateriałów do produkcji barwników”.

Wskazówka 3: nie przestawaj badać, nie przestawaj eksperymentować

„Jako dziecko zawsze chciałam mieć własny bank pomysłów” – Rikke opowiada o swojej ciekawości i kreatywności. Nadal inspiruje ją przesuwanie granic tego, co możliwe, i nigdy nie spoczywa na laurach. „Chodzi o następujące podejście: »OK, to prawdziwy sukces. Jak możemy pójść jeszcze dalej?«”.

W Twoich rękach: Jak samemu wytworzyć biomateriał?

Bioplastik z agaru

Oto jedna z ulubionych receptur Rikke na biomateriał – jedna z wielu, nad którymi pracuje. Tę samą można zobaczyć w filmie powyżej.

Uwaga: będziesz pracować z gorącą cieczą, więc wymagana jest pomoc osoby dorosłej – podobnie jak korzystanie z gogli i rękawic ochronnych.

Sprzęt i przybory kuchenne

  • Waga kuchenna
  • Miarka
  • Garnek
  • Łyżka do mieszania
  • Termometr
  • Pojemnik na gorące ciecze, taki jak forma do ciasta lub szalka Petriego

Składniki

  • 80 ml wody
  • 3 gramy agaru
  • 12 gramów gliceryny/glicerolu
  • Barwnik spożywczy lub naturalny domowej roboty (opcjonalnie)

Sposób przygotowania

  1. Wymieszaj w garnku wodę, agar i glicerol. Mieszaj do momentu rozpuszczenia się agaru i glicerolu.
  2. Przenieś garnek na kuchenkę i mieszaj do momentu, aż całość będzie zbliżała się do temperatury wrzenia (około 93 ºC). Gdy mieszanka zacznie bulgotać, zdejmij ją z ognia, nie przerywając mieszania. Zbierz pianę z powierzchni łyżką (pozostałości piany na powierzchni spowodują, że w bioplastiku będą znajdować się bąbelki powietrza).
  3. Przelej ciecz do formy lub innego pojemnika. Jeśli chcesz, możesz dodać barwnik lub elementy dekoracyjne, takie jak korek lub kwiaty.
  4. Poczekaj od 30 do 60 minut, aż mieszanka zgęstnieje, a następnie wyjmij ją z formy. (Uwaga: materiał może zmieniać kształt lub twardnieć jeszcze przed dzień lub dwa).
  5. Obejrzyj swoje dzieło! Pomyśl, jak udoskonalić proces następnym razem – zmień proporcje, wybierz inną grubość próbki lub dodaj nowe materiały dekoracyjne.

WSKAZÓWKA: możesz dodać odpady spożywcze, takie jak fusy z kawy, skórki pomarańczy, obierki z ziemniaków, łupiny cebuli, płatki chili, liście herbaty, skorupki jajka itp., aby uzyskać nowe kolory i faktury. Jeśli chodzi o naturalne barwniki, postaw na wyraziste składniki, takie jak kurkuma, sok z buraka, spirulina lub aktywny węgiel drzewny.

FAKT: bioplastik był stosowany wcześniej niż plastik wykonywany z nafty. Już w XV w. p.n.e. Egipcjanie wykorzystywali kleje wykonywane z kolagenu, kazeiny lub albumin do budowania mebli.

W Twoich rękach: Jak samemu wytworzyć biomateriał?

Jeśli chcesz wersję receptury do wydrukowania, kliknij tutaj.
(Uwaga: wersja PDF jest dostępna tylko w języku angielskim).

Film: Azsa West
Tekst: Brinkley Fox

Zgłoszono: listopad 2020

Data pierwszej publikacji: 10 listopada 2021