Zaskakująca rola zmysłów podczas regeneracji

Po wejściu do dowolnego studia jogi czy spa od razu zobaczysz zdrowe rośliny, usłyszysz relaksującą muzykę i poczujesz kojące zapachy. Wszystko to tworzy coś więcej niż atmosferę – badania dowodzą, że pewne widoki, dźwięki czy zapachy pomagają obniżyć tętno, ciśnienie oraz napięcie mięśni, dzięki czemu Twoje ciało i Twój umysł mogą wrzucić na luz.

„Badania z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego pokazują, że aromatyczne zapachy mogą powodować, że wiele części mózgu ożywia się albo wyłącza” mówi Lakhan, który kierował badaniem opublikowanym w czasopiśmie „Pain Research and Treatment”. „Aromaterapia polegająca na wdychaniu esencjonalnych olejków pomaga w leczeniu stanów nerwowych, spiętych mięśni, problemów ze snem, nudności, a nawet bólu, ponieważ z tymi przypadkami powiązane są różne obszary mózgu”. (Olejki nie są lekarstwem na żadną z tych przypadłości. Jeśli dokuczają Ci one regularnie, skonsultuj się z lekarzem).

Badania dowodzą, że wąchanie konkretnych zapachów po treningu – np. olejków esencjonalnych z lawendy, eukaliptusa, cytryny czy róży – pomaga obniżyć tętno i ciśnienie, co przyspiesza regenerację. „Możesz też zmniejszyć dzięki temu napięcie mięśni prowadzące do bólu” – mówi Lakhan.

„Wyposaż się więc w dyfuzer, aby w pokoju, w którym relaksujesz się i rozciągasz (niezależnie od tego, czy jest to salon czy sypialnia), unosił się zapach olejków esencjonalnych” – radzi Lakhan. Natomiast jeśli nie wracasz do domu od razu po treningu, zadbaj o to, aby w Twojej torbie znajdował się patyczek zapachowy.

Badania pokazują, że kolory mogą mieć wpływ na ból i stany emocjonalne. Według Lakhana najgorszy jest czerwony. „Istnieją na ten temat różne teorie, ale prawdopodobnie dzieje się tak dlatego, że czerwony jest naturalnym znakiem ostrzegawczym (wystarczy popatrzeć na krew czy trujące rośliny), więc uruchamia reakcję walcz lub uciekaj” – twierdzi Lakhan. Odcienie niebieskiego i zielonego oraz inne neutralne kolory budzą natomiast skojarzenia z naturą, dzięki czemu działają na nas kojącą. Według badania opublikowanego w czasopiśmie „SAGE Journals” niebieski pozwala obniżyć ciśnienie. W tym celu możesz iść na całość i pomalować ściany w swojej domowej siłowni na morski lub błękitny albo po prostu kupić matę do ćwiczeń w takich odcieniach.

Ważne jest również otoczenie. „Obecność roślin pozytywnie wpływa na regenerację, ponieważ emitują one terapeutyczne fale światła” – mówi Lakhan. Już same zdjęcia natury mogą być pomocne. Według badania przeprowadzonego przez dr. Gregory’ego Wattsa, profesora akustyki środowiska na University of Bradford w Wielkiej Brytanii, wiszące na ścianach obrazy przedstawiające przyrodę pozwalają zmniejszyć stres i zwiększyć spokój osób w poczekalniach przychodni medycznych. Takie połączenie pomaga również obniżyć tętno i ciśnienie, co przekłada się na szybszą regenerację.

Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się zastanawiać, dlaczego tak wielu masażystów włącza dźwięki wydawane przez wieloryby podczas zabiegu? Badanie Wattsa dowodzi, że słuchanie odgłosu delikatnych fal uderzających o brzeg pomaga ludziom się zrelaksować. Jakakolwiek wolna i spokojna muzyka, która działa na Ciebie kojąco, może być to R&B lub jazz, pomaga się uspokoić, obniża poziom kortyzolu i tętno oraz przyspiesza regenerację – tak wynika z badania opublikowanego w 2018 roku w czasopiśmie „Medicine & Science in Sports & Exercise”. Co więcej, „dzięki synchronizacji z muzyką możesz spowolnić swój oddech i szybciej powrócić do stanu odpoczynku” – dodaje dr Leighton Jones, starszy wykładowca na wydziale nauk o sporcie na Sheffield Hallam University w Wielkiej Brytanii.

„Stwórz (lub znajdź) spokojną playlistę i często ją aktualizuj, aby uniknąć nudy i poczucia powtarzalności, które wraz z upływem czasu osłabiają jej pozytywne efekty” – mówi dr Marcelo Bigliassi, pracownik wydziału nauk o sporcie na Universidade de São Paulo w Brazylii, autor badania z 2018 roku. Posłuchaj jej od razu po treningu, aby czerpać z muzyki maksymalne korzyści.

„Gdy skupiamy się na tym, co jemy, robimy to wolniej i spokojniej oraz naprawdę smakujemy to, co mamy na talerzu, jesteśmy w stanie lepiej trawić nasze posiłki” – mówi dr Drew Ramsey, psychiatra specjalizujący się w zaburzeniach odżywiania i profesor psychiatrii na Uniwersytecie Columbia. „Smaki to wrażenia mózgu związane z odżywianiem się i przyjemnością” – wyjaśnia. Badania pokazują, że wolniejsze jedzenie i dokładniejsze przeżuwanie pokarmu poprawia wchłanianie się składników odżywczych i sprawia, że dłużej czujemy sytość.

Zamiast więc w pośpiechu zjadać po treningu pozbawiony smaku batonik proteinowy, wybierz coś zdrowego, a przy tym smacznego, i nie spiesz się z jedzeniem. Jeśli chcesz skorzystać z przykładu Ramseya, możesz postawić na smoothie z masłem orzechowym, bananem, kakao, cynamonem, lodem i kefirem. Jeśli zauważysz, że radzisz sobie z nim za szybko, ustaw stoper na 20 minut i nie pozwól sobie na skończenie go przed upływem tego czasu.

„W naszej skórze znajduje się kilka różnych rodzajów komórek nerwowych, a każdy z nich reaguje na inny typ dotyku” – mówi Lia Bonfilio, masażystka z Nowego Jorku, założycielka Lia Bonfilio Massage. „W przypadku wielu osób lekkie i delikatne dotknięcia są bardziej efektywne i lepiej stymulują współczulny układ nerwowy od mocnego nacisku, a tym samym ułatwiają przejście w stan odpoczynku”.

Aby szybciej osiągnąć ten stan i poprawić krążenie, Bonfilio poleca leżenie na podłodze z nogami podniesionymi przy ścianie pod dowolnym kątem wygodnym dla dolnej części pleców oraz delikatne przesuwanie palcami od kolan do bioder, ręka po ręce. Wykonuj te ruchy tak długo, jak masz na to ochotę, a następnie usiądź i powtórz tę czynność, zaczynając od kostek i kończąc przy biodrach.

Dla maksymalnych korzyści regeneracyjnych Lakhan poleca zaangażowanie kilku zmysłów w tym samym momencie. Możesz na przykład połączyć zapachy z dotykiem, dodając kilka kropel olejku różanego do kremu i delikatnie wmasowując go w swoją skórę. Możesz zrobić to w niebieskim lub beżowym pokoju w towarzystwie sansewierii gwinejskiej i przy dźwiękach muzyki klasycznej, popijając przy tym smoothie. Zafunduj prawdziwą ucztę swoim zmysłom.