Daj starym butom nowe życie dzięki pomarańczom, orzechom i mące
Innowacja
Nie, to nie pomyłka! Projektanci Nike pokazują, jak dzięki trzem prostym domowym sposobom i naturalnym składnikom sprawić, by sneakersy służyły Ci dłużej.
„Wiedza podręczna” to seria artykułów, w ramach której nauczysz się techniki od innowacyjnych ekspertów.
„Jestem wegetarianką na 5+, a weganką na 5-” – żartuje projektantka butów Aja Zarrehparvar, opowiadając o przepisie na roślinną farbę do sneakersów, którym zaraz się z nami podzieli.
Nieważne, czy chodzi o wybór obiadu czy dbanie o buty, wszyscy staramy się coraz bardziej chronić środowisko. Jednak czy działania pojedynczych jednostek mogą przełożyć się na zmianę w społeczeństwie?
Aja uważa, że tak. „To kultura, w której żyjemy, mówi nam, co jest »fajne«” – tłumaczy. „Jeśli więc sama kultura będzie zachęcała nas do przerabiania butów – personalizowania ich i dbania o nie – możemy sprawić, że ochrona środowiska stanie się fundamentem tego, co jest fajne”.
Poznaj naszą prowadzącą Aję Zarrehparvar (po prawej) i jej gościnię Indahę Nur.
Choć wkładanie butów do miski z gorącą wodą i burakami może nie kojarzyć się jednoznacznie z działaniem na rzecz chronienia klimatu (jeszcze!), to właśnie robi w pracy Aja.
„Moim zadaniem jest inspirowanie projektantów w całej firmie do poszukiwania, marzenia i odkrywania, a także do nieustannej ekscytacji związanej z nowymi procesami i podejściami” – opowiada o swojej pracy w Blue Ribbon Studio, przestrzeni twórczej w kampusie Nike. „Czasami zdarzają się błędy, ale również i pozytywne wypadki – właśnie tutaj rozwiązujemy różne problemy!”
Czas na rozwiązanie kilku problemów związanych ze sneakersami dzięki innowacyjnemu podejściu (i odrobinie ciężkiej pracy). Przewiń w dół, aby poznać sposoby na czyszczenie, farbowanie i klejenie butów za pomocą przyjaznych środowisku metod, z których korzystają w domu Aja oraz inna projektantka butów, Indah Nur. Do dzieła!
Uwaga: w niektórych przypadkach będziesz pracować z gorącą cieczą, więc wymagana jest pomoc osoby dorosłej – podobnie jak korzystanie z gogli i rękawic ochronnych.
1. Jak dbać o sneakersy – korzystając z rzeczy, które masz w domu
Nieważne, czy starasz się, by Twoje sneakersy wyglądały jak świeżo wyjęte z pudełka, czy wolisz efekt stylowego nadgryzienia zębem czasu. W obu przypadkach obowiązuje zasada, że „jeśli prawidłowo dbasz o buty, posłużą Ci one dłużej” – mówi Indah, która zajmuje się projektowaniem sneakersów wytrzymujących nawet najbardziej szalone zabawy dzieci. Jeśli przytłacza Cię liczba technik i obiegowych opinii, zacznij od podstaw i tego, co znajdziesz w domu. Obejrzyj powyższy filmik, aby poznać szczegóły.
Ciekawostka: bąbelki powietrza w butach Nike Air,
jak często bywa z plastikiem, z czasem ulegają zamgleniu
z powodu utleniania. Ale bez obaw. Mamy sposób,
aby sprawić, że będą błyszczeć jak nowe.
Sprawdź!
Dodatkowe punkty: noszenie różnych par sneakersów to nie tylko kwestia stylizacji – ma to również wpływ na dłuższe utrzymywanie butów w dobrym stanie. Inżynierowie jakości w Nike powiedzieli nam, że po całym dniu pod stopami większość podeszew środkowych z pianki potrzebuje od 24 do 48 godzin na powrót do pierwotnego kształtu. Zatem, o ile to możliwe, noś różne modele na zmianę, by buty mogły się zregenerować.
2. Jak naturalnie pofarbować buty – i dać im drugie życie
Buty wygrzebane z dna szafy – pokryte kurzem, wyblakłe lub zwyczajnie noszone do znudzenia. Zanim je oddasz na cele dobroczynne lub do recyklingu, pomyśl, czy nie lepiej odnowić je za pomocą koloru. Nawet lepiej, jeśli zdecydujesz się poeksperymentować z recepturą z naturalnych składników, na przykład z podaną powyżej. Aja jest zdania, że „farbowanie daje butom nowe życie i kropka. Ale farbowanie kurkumą, kawą czy organicznymi resztkami to wyniesienie wielkiego obiegu materii na poziom artyzmu”.
Ciekawostka: buraki są czerwone,
a kawa brązowa, ale na jaki kolor
farbuje pestka awokado?
Odpowiedź poznasz, oglądając wideo.
Dodatkowe punkty: znajomość materiałów. Barwniki pochodzenia naturalnego, jak te omawiane, najlepiej sprawdzają się na naturalnych materiałach, takich jak bawełna, płótno, zamsz czy wełna. Materiały syntetyczne (plastik, guma, poliester), z których zrobionych jest wiele elementów obuwia, nie pochłoną naturalnego barwnika z taką samą tolerancją. W celu ich przefarbowania warto zastosować mocniejsze barwniki z lokalnego sklepu papierniczego.
3. Jak samodzielnie zrobić klej do butów – i uratować sfatygowane sneakersy
„Chodzi o to, jak je zdobyłam. A może o to uczucie, gdy mam je na nogach” – mówi Aja o swoich ulubionych butach (między innymi o pokazanej powyżej parze o sentymentalnej wartości). „Wszystkie mają w sobie jakąś magię. Nie wiem, z czego to wynika, ale zaklęcie nadal trwa, po tylu latach”. Jeśli też masz ulubione buty, które zaczynają się rozklejać, nie krępuj się i zadziałaj klejem. Wcześniej jednak obejrzyj powyższy filmik, żeby zorientować się, co da się naprawić, jak nakładać klej, a nawet poznać przepis na zrobienie takiego własnym sumptem w domu.
Ciekawostka: kleje na bazie mąki
znano już w starożytności
(tak, tysiące lat temu).
Stosowano je w różnych rodzajach rzemiosła,
jak np. introligatorstwo czy découpage.
Dodatkowe punkty: czy istnieją bardziej zaawansowane kleje? Jasna sprawa. Chemicy w Nike wciąż pracują nad ulepszaniem receptur. Jednak nawet mocne, przemysłowe kleje słabną wraz z upływem czasu. Wilgoć i gorąco przyspieszają proces rozkładu, więc lepiej ich unikać. A jeśli Twoje buty są już na skraju zużycia, oddaj je do recyklingu w sklepie Nike, który uczestniczy w programie.
Poznaj sneakersowe ekspertki: Aję i Indahę
To były ich wskazówki – teraz czas na poznanie prowadzących tej odsłony serii „Wiedza podręczna”.
Aja
specjalistka ds. projektów butów,
Blue Ribbon Studio @ Nike
Czym jest Blue Ribbon Studio?
„BRS to kulturalne, kreatywne i społeczne centrum projektów Nike. To właśnie tu bije twórcze serce Nike. To miejsce, w którym projektanci mogą się zabawić”.
Opowiedz nam o swojej pracy.
„Praca na stanowisku specjalistki ds. projektów butów w BRS polega na wspieraniu innych projektantów. Pomagam im kreatywnie podchodzić do różnych stylów, faktur i kształtów. Jestem jak mleko w misce z płatkami. Roślinne mleko owsiane, ma się rozumieć”.
Jak trafiłaś do tego miejsca?
„Studiowałam architekturę, a pracę w Nike zaczęłam trzy lata temu jako projektantka butów 3D”.
Jakimi cechami charakteru wyróżniasz się w pracy i w życiu prywatnym?
„Lubię odkrywać i poznawać. Wszystko mnie ciekawi. Uwielbiam uczyć się nowych rzeczy i zawsze staram się wprowadzać luźną atmosferę”.
Kiedy zaczęła się twoja miłość do sneakersów?
„W 2006 roku, gdy byłam w siódmej klasie, podczas gry w koszykówkę nosiłam model Air Jordan 4 Retro »Mars«. Od tej pary wszystko się zaczęło”.
Jakie nowe pary wpadły ci ostatnio w oko?
Air Jordan 1 „Not For Resale”: „Ten tekst »please crease« (czyli: zagniecenia mile widziane) na palcach jest świetny – kwintesencja kultury sneakerheadów”.
ISPA Flow: „Mają naprawdę piękną półprzezroczystą cholewkę. Świetnie się w nich chodzi, to całkowicie nowe doświadczenie”.
Blazer Jumbo: „Niezwykle przemyślany projekt. Właśnie w taki sposób należy modyfikować klasyczne modele”.
Indah
projektantka materiałów,
buty dziecięce @ Nike
Opowiedz nam o swojej pracy.
„Zajmuję się potrzebami naszych klientów. Ich znajomość pozwala nam tworzyć produkty, które na nie odpowiadają. Rozwiązuję problemy dotyczące materiałów – biorę pod uwagę kreatywność, ochronę środowiska i zamknięty cykl życia materiałów”.
Kiedy zaczęła się twoja miłość do sneakersów?
„Przygoda ze sneakersami zaczęła się od spędzania czasu z rodziną. Gdy w 2005 roku przeprowadziłam się z Indonezji do Los Angeles, nie mówiłam po angielsku, a moi kuzyni – po indonezyjsku. Więź udało się nam nawiązać właśnie dzięki sneakersom. Zabierali mnie ze sobą na premiery nowych modeli, a podczas czekania w kolejce poznawałam nowe osoby. Najważniejsza jest społeczność, która sprawia, że czujesz się mile widziana”.
Jakimi cechami charakteru wyróżniasz się w pracy i w życiu prywatnym?
„Jestem wyluzowana i otwarta, typowy Koziorożec. Lubię próbować nowych potraw, odwiedzać nowe sklepy vintage, lumpeksy itp. Właśnie dlatego moje buty muszą być wygodne, cały czas jestem w ruchu!”
Jakie nowe pary wpadły ci ostatnio w oko?
Air Jordan 4 x Off-White: „Te buty wiele dla mnie znaczą, ponieważ to damski model. Im dłużej się je nosi, tym są wygodniejsze. W moim zespole dużo uwagi poświęcamy szukaniu materiałów, które wraz z upływem czasu wyglądają coraz lepiej”.
Air Jordan 1 Mid Fearless „Melody Ehsani”: „Dostałam tę parę od mojego przyjaciela. Wiele osób nie ceni tego modelu. Moim zdaniem te buty są jednak bardzo wygodne, należą do moich ulubionych modeli. Zostały zaprojektowane przez kobiety; ich symbolika i kolorystyka są niesamowite”.
Air Jordan 3 „A Ma Maniére”: „Kolejne buty damskie, które ciężko było zdobyć, ale ostatecznie mi się to udało. Uwielbiam ten materiał wysokiej jakości, pikowaną wyściółkę (jest taka wygodna), zamsz i końcówki sznurowadeł z nadrukiem »work harder«”.
Aja
specjalistka ds. projektów butów,
Blue Ribbon Studio @ Nike
Czym jest Blue Ribbon Studio?
„BRS to kulturalne, kreatywne i społeczne centrum projektów Nike. To właśnie tu bije twórcze serce Nike. To miejsce, w którym projektanci mogą się zabawić”.
Opowiedz nam o swojej pracy.
„Praca na stanowisku specjalistki ds. projektów butów w BRS polega na wspieraniu innych projektantów. Pomagam im kreatywnie podchodzić do różnych stylów, faktur i kształtów. Jestem jak mleko w misce z płatkami. Roślinne mleko owsiane, ma się rozumieć”.
Jak trafiłaś do tego miejsca?
„Studiowałam architekturę, a pracę w Nike zaczęłam trzy lata temu jako projektantka butów 3D”.
Jakimi cechami charakteru wyróżniasz się w pracy i w życiu prywatnym?
„Lubię odkrywać i poznawać. Wszystko mnie ciekawi. Uwielbiam uczyć się nowych rzeczy i zawsze staram się wprowadzać luźną atmosferę”.
Indah
projektantka materiałów,
buty dziecięce @ Nike
Opowiedz nam o swojej pracy.
„Zajmuję się potrzebami naszych klientów. Ich znajomość pozwala nam tworzyć produkty, które na nie odpowiadają. Rozwiązuję problemy dotyczące materiałów – biorę pod uwagę kreatywność, ochronę środowiska i zamknięty cykl życia materiałów”.
Kiedy zaczęła się twoja miłość do sneakersów?
„Przygoda ze sneakersami zaczęła się od spędzania czasu z rodziną. Gdy w 2005 roku przeprowadziłam się z Indonezji do Los Angeles, nie mówiłam po angielsku, a moi kuzyni – po indonezyjsku. Więź udało się nam nawiązać właśnie dzięki sneakersom. Zabierali mnie ze sobą na premiery nowych modeli, a podczas czekania w kolejce poznawałam nowe osoby. Najważniejsza jest społeczność, która sprawia, że czujesz się mile widziana”.
Jakimi cechami charakteru wyróżniasz się w pracy i w życiu prywatnym?
„Jestem wyluzowana i otwarta, typowy Koziorożec. Lubię próbować nowych potraw, odwiedzać nowe sklepy vintage, lumpeksy itp. Właśnie dlatego moje buty muszą być wygodne, cały czas jestem w ruchu!”
Kiedy zaczęła się twoja miłość do sneakersów?
„W 2006 roku, gdy byłam w siódmej klasie, podczas gry w koszykówkę nosiłam model Air Jordan 4 Retro »Mars«. Od tej pary wszystko się zaczęło”.
Jakie nowe pary wpadły ci ostatnio w oko?
Air Jordan 1 „Not For Resale”: „Ten tekst »please crease« (czyli: zagniecenia mile widziane) na palcach jest świetny – kwintesencja kultury sneakerheadów”.
ISPA Flow: „Mają naprawdę piękną półprzezroczystą cholewkę. Świetnie się w nich chodzi, to całkowicie nowe doświadczenie”.
Blazer Jumbo: „Niezwykle przemyślany projekt. Właśnie w taki sposób należy modyfikować klasyczne modele”.
Jakie nowe pary wpadły ci ostatnio w oko?
Air Jordan 4 x Off-White: „Te buty wiele dla mnie znaczą, ponieważ to damski model. Im dłużej się je nosi, tym są wygodniejsze. W moim zespole dużo uwagi poświęcamy szukaniu materiałów, które wraz z upływem czasu wyglądają coraz lepiej”.
Air Jordan 1 Mid Fearless „Melody Ehsani”: „Dostałam tę parę od mojego przyjaciela. Wiele osób nie ceni tego modelu. Moim zdaniem te buty są jednak bardzo wygodne, należą do moich ulubionych modeli. Zostały zaprojektowane przez kobiety; ich symbolika i kolorystyka są niesamowite”.
Air Jordan 3 „A Ma Maniére”: „Kolejne buty damskie, które ciężko było zdobyć, ale ostatecznie mi się to udało. Uwielbiam ten materiał wysokiej jakości, pikowaną wyściółkę (jest taka wygodna), zamsz i końcówki sznurowadeł z nadrukiem »work harder«”.
Move To Zero: inicjatywa Nike mająca na celu wyeliminowanie odpadów i emisji dwutlenku węgla, aby zabezpieczyć przyszłość sportu.
Filmy: Ariel Fisher
Tekst: Gail Dorwin