Co jeść, aby wyglądać i czuć się świetnie

Na myśl o zdrowym jedzeniu do głowy przychodzą nam rygorystyczne diety. Te z gatunku: „nie jedz tego!” i „zjedz to!”. Bardzo często diety te kładą nacisk na makroelementy (precyzyjnie określają proporcje między tłuszczem i białkiem a węglowodanami) lub ograniczają się do konkretnej grupy produktów (jak najwięcej warzyw, jak najmniej produktów zbożowych).

„Te preskryptywne i rygorystyczne diety nie są z natury złe. Skupiają się jednak na ogóle ludzi, a nie na konkretnej osobie” – mówi Brian St. Pierre, trener w Precision Nutrition, firmie zajmującej się opracowywaniem kompleksowych programów zarówno dla amatorów, jak i profesjonalnych sportowców. „Diety oparte na konkretnych wytycznych sprawdzają się w przypadku niektórych osób, ale nie wszystkich” – dodaje St. Pierre. Razem z innymi ekspertami w Precision Nutrition jest on zwolennikiem innego, bardziej indywidualnego podejścia – systemu „czerwony-żółty-zielony”.

Czerwony symbolizuje potrawy, przed zjedzeniem których należy się zastanowić – ciężko ich sobie odmówić, ale gdy je zjesz, czujesz się źle fizycznie lub psychicznie. Żółty to potrawy, które jesz tylko w konkretnych sytuacjach, np. gdy świętujesz lub jesteś na wakacjach. Zielony to natomiast potrawy, które jesz niezależnie od sytuacji i zawsze czujesz się po nich dobrze.

„W przypadku każdej osoby za poszczególnymi kolorami kryją się inne potrawy” – mówi Krista Scott-Dixon, dyrektorka programowa w Precision Nutrition i edukatorka żywieniowa z 20-letnim doświadczeniem. „Mam w zamrażarce lody. Są tam od sześciu miesięcy, ale nie kusi mnie, aby je zjeść. Ktoś inny mógłby jednak mieć na nie tak wielką ochotę, że nie byłby w stanie się kontrolować, wiedząc, że tam są. Sam fakt, że znajdują się w domu, sprawiłby, że w ciągu pięciu minut zostałyby zjedzone, a ta osoba czułaby się winna. Tu zapala się czerwone światło”.

Nie martw się, jeśli uwielbiasz ciasteczka i frytki, ale wiesz, że to dla Ciebie czysta czerwień. Nikt nie oczekuje, że całkowicie z nich zrezygnujesz. „Kompletny brak »czerwonych« potraw w diecie dotyczy tylko profesjonalnych sportowców lub osób, które zarabiają na tym, jak wyglądają” – mówi St. Pierre. „W przypadku reszty z nas dbanie o zdrowie, dobrą formę i siłę nie oznacza, że od czasu do czasu nie możemy sobie pozwolić na chwilę zapomnienia”.

St. Pierre i Scott-Dixon korzystali z metody „czerwony-żółty-zielony” z setkami klientów Precision Nutrition, dzięki czemu wiedzą, że przynosi ona mnóstwo korzyści. Ludzie czują się dzięki niej silniejsi. To Ty decydujesz, do jakiej kategorii trafi dana potrawa. Nikt nie mówi Ci, czego nie możesz, a co musisz jeść, aby dbać o zdrowie. „Dzięki temu można się wiele o sobie dowiedzieć – np. jakie są moje potrzeby żywieniowe lub co ma na mnie najlepszy wpływ” – tłumaczy St. Pierre. Choć podświadomie to wiemy, rzadko zastanawiamy się, dzięki jakiemu jedzeniu czujemy się najlepiej. „Odżywianie opuszcza tym samym sferę abstrakcyjnych, magicznych przepisów na superpotrawy i wraca do prawdziwego życia – Twojego życia” – wyjaśnia Scott-Dixon.

„Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że większość żywieniowych rekomendacji jest oparta na badaniach, które uśredniają wyniki, tak aby odnosiły się do jak największej liczby osób. Mimo że najczęściej produkty pełnoziarniste mają dobry wpływ na nasze ciało, nie dotyczy to osób z celiakią, którzy źle reagują na zakwas chlebowy. Jeśli jesteś osobą, która nie powinna jeść konkretnej grupy produktów – zbożowych, warzyw kapustnych, orzechów lub nasion – a są one uwzględnione w diecie, staje się ona dla Ciebie bezużyteczna” – stwierdza St. Pierre.