Meer rust tijdens je maaltijden
Coaching
In alle rust eten is goed voor lichaam en geest. Zo leer je langzamer te eten.
Hoe vaak heb jij aan het aanrecht gestaan of door je sociale feed gescrold (of, wees eerlijk, beide tegelijk) terwijl je je lunch naar binnen werkt? Hoe vaak heb je een smoothie zo snel opgedronken dat je het gevoel had dat die 6 euro weggegooid geld was?
Voordat je aan die spiraal van schuldgevoel begint, weet dan dat het niet allemaal jouw fout is. Tientallen factoren kunnen ervoor zorgen dat je je eten naar binnen werkt, volgens dr. Kathleen Melanson, docent en hoofd van het afstudeerprogramma voor voeding- en voedselwetenschappen aan de Universiteit van Rhode Island College of Health Sciences.
Zo is er pure honger, bijvoorbeeld. Angst, stress en andere emoties waar velen van ons ervaring mee hebben deze dagen kunnen leiden tot het opslokken van maaltijden. Bij sommigen zit snel eten in het bloed. En dan heb je nog onze omgeving, die veel invloed heeft: velen van ons leren van vroeg af aan dat snelle maaltijden efficiënte maaltijden zijn. "Eten is weer iets om van je to-dolijstje af te strepen", legt Melanson uit.
Langzaam eten verandert alles
Oké, er zijn dus veel dingen die je goede bedoelingen tegenwerken om de maaltijdpauzes te verlengen. Dus waarom zou je moeite doen? Om een duidelijker gevoel van verzadiging te creëren, of een beter begrip van wanneer je een verzadigd gevoel hebt, maar niet volgepropt.
Dat is iets wat velen van ons door de jaren heen verloren zijn, zegt dr. Krista Scott-Dixon, hoofd van het Curriculum bij Precision Nutrition. In plaats van je bewust te zijn van wanneer je honger hebt en wanneer je vol zit, hebben we geleerd om afhankelijk te zijn van externe aanwijzingen (zoals 'het is etenstijd' of 'mijn partner eet, dus ik moet ook eten' of 'er ligt nog eten op mijn bord'), zegt ze. Langzaam eten is eigenlijk een heel eenvoudige vorm van controle van porties, waardoor je minder snel te veel eet (zelfs als je je zinnen had gezet op de vierde taco).
Het werkt omdat eten een heel scala aan antwoorden van je lichaam aanwakkert: de hersenen pikken de fysieke signalen op (zoals het samentrekken en ontspannen van de kaakspieren tijdens het kauwen), het spijsverteringssysteem bereidt zich voor op het ontvangen en verwerken van eten en uiteindelijk geeft je regelsysteem voor de eetlust hormonen af die je een vol gevoel geven, legt Melanson uit.
In plaats van je bewust te zijn van wanneer je honger hebt en wanneer je vol zit, hebben we geleerd om afhankelijk te zijn van externe aanwijzingen (zoals 'het is etenstijd' of 'mijn partner eet, dus ik moet ook eten' of 'er ligt nog eten op mijn bord').
Krista Scott-Dixon
Hoofd Curriculum bij Precision Nutrition
Maar als je je bord sneller leeg hebt dan dat je het afgewassen hebt, krijgen je lichaam en je hersenen niet de kans om te registreren wat er gebeurt en daarop te reageren. Eet langzamer en je zult op dat moment en in de toekomst minder snel te veel eten, volgens Melanson.
Extra voordelen? Langzamer eten zorgt er ook voor dat je spijsvertering soepeler verloopt, zegt Scott-Dixon. Wanneer je schrokt, baant je eten zich een weg zonder dat je maag en darmen daarop voorbereid zijn, zodat die het niet op de juiste manier kunnen verwerken. Ook kun je hiermee je orthosympathetisch zenuwstelsel opstarten (je reactie van vechten of vluchten), wat bloed uit je spijsverteringssysteem haalt en de samentrekkingen van je darmen kan verstoren om het voedsel voort te stuwen. Dit kan allemaal leiden tot brandend maagzuur, slechte vertering en verstopping.
Naast de lichaamsfuncties zijn experts het erover eens dat langzaam eten kan leiden tot meer plezier. Onderzoeken tonen aan dat mensen meer genieten van dezelfde maaltijd als ze langzamer eten, wat kan betekenen dat er minder calorieën nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid plezier, zegt Melanson. Een groot voordeel als je op je gewicht let en toch van het leven wil genieten (doe dat vooral ook). Het is ook handig als je liever geen te volle maag hebt voordat je gaat trainen.
Als het idee van echt langzamer eten je lichtelijke paniek bezorgt, zie het dan als een vaardigheid voor een volgroeide volwassene die met tijd kan worden opgebouwd. Zo doe je dat.
- Voorkom afleidingen. Je hoeft niet alles van je to-dolijst af te strepen voordat je gaat zitten om te eten (want laten we eerlijk zijn, dan zit je waarschijnlijk nooit tijdens het eten). Maar probeer dringende taken af te strepen, zoals een e-mail voor een bepaalde tijd versturen of de hond eten geven, voordat je gaat eten, omdat alleen de gedachte dat je iets moet doen er onbewust voor kan zorgen dat je sneller eet, zegt Melanson.
- Vergeet de tijd. Standaard wordt aanbevolen om voor elke maaltijd 20 minuten uit te trekken. Maar zowel Melanson als Scott-Dixon zijn het erover eens dat dat advies niet meer van deze tijd is. Als je tijd als een parameter gebruikt, kan dit ertoe leiden dat mensen op hun telefoon gaan lezen, hapklare stukken in zijn geheel doorslikken of andere dingen tegelijkertijd doen om de tijd te doden. Dit kan allemaal de voordelen van langzaam eten verstoren, aangezien deze activiteiten de aandacht van het eten zelf afhalen. Als je niet bewust bent, is het veel moeilijker om te merken wanneer je een vol gevoel hebt.
Daarnaast heeft niet iedereen de luxe om 20 minuten voor elke maaltijd uit te trekken. Scott-Dixon adviseert om de tijd voor eten te zien als een kans om eten te benaderen met intentie, aandacht en kalmte. "Dit kan er voor jou bijvoorbeeld uitzien als diep inademen voordat je eet", zegt ze. "Dan neem je een hap en adem je nog een keer diep." Als je dit constant doet, zelfs al adem je in het begin maar een paar keer diep in per maaltijd, kan het je helpen een gewoonte op te bouwen van diep en rustig inademen voor en na elke hap. - Focus op kauwen. Zorgvuldig op je eten kauwen voorkomt niet alleen dat je je verslikt. Het is ook belangrijk voor de zenuwen die in je kaakspieren zitten die signalen afgeven aan het verzadigingscentrum van je hersenen, zegt Melanson. Het aantal keer dat je kauwt tellen, kan helpen, maar is niet echt praktisch als je zeg maar menselijk wilt overkomen als je met andere mensen eet. In plaats daarvan adviseert Melanson om te kauwen totdat het eten glad aanvoelt in je mond en er geen stukjes meer zijn (tijdens het eten is het niet zo raar hoor, beloofd).
Sommige soorten eten hoeven niet zo zorgvuldig te worden gekauwd, bijvoorbeeld eiwitshakes en havermout. Maar zelfs bij dit type eten kun je het effect van kauwen nabootsen door het eten rond te laten gaan in je mond voordat je het doorslikt (nogmaals, dit klinkt viezer dan dat het is). - Visualiseer het traject dat elke hap aflegt. Een strategie die Melanson gebruikt bij mensen in haar onderzoeken is hen te laten visualiseren hoe elke hap vanaf hun mond naar de slokdarm en naar de maag gaat voordat ze de volgende hap nemen. Het klinkt misschien een beetje raar (en is waarschijnlijk het meest geschikt voor als je alleen zit te eten), maar het helpt om meer tijd tussen de happen te laten zodat je elke hap echt proeft en ervan geniet, zegt ze.
- Wees je bewust van je zintuigen. Je bezighouden met het moment zelf is een belangrijk deel van langzamer eten en de signalen van verzadiging herkennen. Daarom is Scott-Dixon een groot voorstander van luisteren, proeven en ruiken terwijl je eet. Je richt je misschien op het geluid van het fijnmalen, op de textuur van het eten in je mond, op de individuele ingrediënten die je kunt proeven of op de aroma's van wat er op je bord ligt.
Scott-Dixon laat mensen soms vertellen over hoe ze hun maaltijd ervaren. "Ze pakken hun telefoon en gebruiken een dicteer-app en beginnen: "Ok, nu neem ik de eerste hap. Het is yoghurt. En het is roze. En het ruikt naar aardbeien." Ja, je voelt je misschien compleet belachelijk. Maar dit experiment een of twee keer doen kan je laten inzien hoe het voelt als je je echt met het nu bezighoudt wanneer je eet, legt Scott-Dixon uit, waardoor bewustzijn later natuurlijker voelt. Misschien is het wel een creatief idee voor een date? - Schud tegenslagen van je af. Oude gewoonten blijven lang hangen. Als je merkt dat je gaat schrokken, suggereert Scott-Dixon je maaltijd te onderbreken en naar je lichaam te luisteren. Vaak spannen we onze spieren aan als we snel eten, wat de reactie vechten of vluchten aanzet. Neem even de tijd om te ontspannen, strek je armen of schud je ledematen als dat nodig is. Terugkeren naar je maaltijd met een meer ontspannen gevoel maakt het vaak gemakkelijker om langzamer te eten.
Onthoud ook dat de haastcultuur ervoor heeft gezorgd dat 'een snelle hap' voelt als een tweede natuur, dus het is normaal dat langzaam eten moeilijk is in het begin. Bouw het rustig op en begin met minder lastige maaltijden, zoals avondmaaltijden aan tafel. Werk vanuit daar naar de lastigere situaties, zoals lunches aan je bureau en snacks in de auto. Fastfood mag, maar snel eten niet.
Tekst: Julia Malacoff
Illustratie: Gracia Lam
Ga een stapje verder
Meer deskundige begeleiding op het gebied van herstel, mindset, beweging, voeding en slaap, vind je in de Nike Training Club app.
Ga een stapje verder
Meer deskundige begeleiding op het gebied van herstel, mindset, beweging, voeding en slaap, vind je in de Nike Training Club app.