Heb je tendinitis of tendinose? Zo weet je het verschil

Het maakt niet uit of je aan hardlopen, gewichtheffen of tennissen doet. Voor elk van deze sporten moet je veel herhaalde bewegingen uitvoeren. Maar herhaling brengt ook risico's met zich mee. Dat geldt vooral voor de pezen, de flexibele weefselbanden die spieren en botten met elkaar verbinden zodat het lichaam kan bewegen. Daar kunnen tendinitis en tendinose gaan opspelen.

"Blessures door overtraining zoals tendinitis komen vaak voor bij atleten die veel razendsnelle bewegingen maken zoals springen en draaien. Bijvoorbeeld sporten als basketbal, turnen, golf, tennis, sprinten en zwemmen", zegt Jason Machowsky, gecertificeerd kracht- en conditiespecialist en sportfysioloog. "Blessures kunnen ook optreden bij andere activiteiten met herhaalde bewegingen zoals tuinieren, klikken op een muis en schoffelen", zegt hij.

(Gerelateerd: Vijf verrassende voordelen van jumping jacks volgens personal trainers)

Als je een paar dagen of weken last hebt van een pijnlijke pees, komt dat misschien door tendinitis. Maar als je een paar maanden of langer pijn hebt, heb je mogelijk een aanverwante aandoening die tendinose heet, zegt Sarah Lloyd, fysiotherapeut en klinisch sportspecialist.

Volgens Lloyd moet je tendinitis en tendinose op verschillende manieren behandelen. Het is daarom belangrijk de verschillen te begrijpen en een arts om hulp te vragen zodat je zeker weet dat je de juiste zorg krijgt. Lees verder voor meer informatie over tendinitis en tendinose en hoe je deze aandoeningen behandelt.

Eenvoudig gezegd is tendinitis de ontsteking van een pees als gevolg van letsel of overbelasting. Tendinitis kan optreden in elke pees, maar komt het vaakst voor in de schouders, ellebogen, polsen, knieën en hielen.

"Tendinitis is een acute blessure en ontsteking van de pees, meestal ontstaan doordat de pezen door een activiteit te zwaar belast zijn en de uitgeoefende kracht niet aankunnen", zegt Machowsky.

Tendinitis kan volgens Lloyd twee oorzaken hebben:

1. Disbalans in de spieren dwingt bepaalde spieren te compenseren voor zwakte in een andere spiergroep, waardoor te veel spanning wordt uitgeoefend op de betreffende pezen. "Je kunt bijvoorbeeld tendinitis in de heupflexoren krijgen als je bilspieren zwak zijn", zegt Lloyd.
2. De spier of pees zelf is niet sterk genoeg voor de belasting die je erop uitoefent. "Zo kunnen hardlopers die herhaalde plyometrische bewegingen met één been uitvoeren, tendinitis in een achillespees krijgen als ze hun afstanden niet langzaam opbouwen", zegt ze.

(Gerelateerd: Zo verbeter je je loopafstand zonder geblesseerd te raken, volgens de experts)

Er is helaas geen gegarandeerde succesformule om tendinitis te voorkomen. Er zijn echter wel een paar dingen die je kunt doen om het risico op tendinitis te verkleinen, legt Lloyd uit.

"Als je een bepaalde activiteit bijvoorbeeld voor het eerst doet, is langzaam opbouwen belangrijk. Je spieren en pezen kunnen zich dan aanpassen, wat blessures helpt te voorkomen. Als je bijvoorbeeld begint met hardlopen, is het verstandig je afstanden en tempo langzaam op te bouwen", zegt ze.

Machowsky benadrukt ook het belang van een warming-up voordat je gaat sporten.

(Gerelateerd: Beginnen met hardlopen (of het weer oppakken na een lange pauze))

"Je moet ook kijken naar je houding en ergonomische opstellingen voor niet-sportgerelateerde herhaalde activiteiten die de pezen kunnen overbelasten", zegt Machowsky. Om bijvoorbeeld tendinitis in je polsen als gevolg van typen te helpen voorkomen, kan een polssteun handig zijn om te zorgen dat je handen zich op hetzelfde niveau als je toetsenbord bevinden, volgens Northwell Health.

Voor de behandeling van tendinitis zijn rust en het verminderen van de ontsteking essentieel. Afhankelijk van het getroffen gebied kan je arts aanraden een spalk of verwijderbare brace te dragen. Je arts kan ook aanraden warmte of ijs toe te passen om de pijn en de ontsteking te verlichten.

Een andere vaak aanbevolen behandeling is fysiotherapie om de functie van de getroffen pees te herstellen en toekomstig letsel te helpen voorkomen. Dit is wat je volgens Lloyd kunt verwachten van fysiotherapie:

• Soft tissue release, een praktische massagetechniek
• Isometrische oefeningen ( zoals een wall-sit of plank)
• Lichte stretches

Lloyd zegt dat tendinitis binnen twee tot vier weken verdwijnt, vooral als de aandoening tijdig wordt behandeld. Als de pijn echter aanhoudt, kan het zijn dat je arts een injectie met steroïden aanraadt. In zeldzame gevallen moet het ontstoken weefsel rond de pees operatief worden verwijderd.

Wanneer je een arts bezoekt voor een pijnlijke pees, laat de arts je verschillende bewegingen maken om tekenen van pijn en gevoeligheid op het spoor te komen. Misschien laat de arts ook een scan, röntgenfoto of MRI van het getroffen gebied maken. Het onderzoek en de tests helpen te bepalen of je tendinitis of tendinose hebt.

Hoewel tendinitis en tendinose beide worden veroorzaakt door chronische overbelasting en herhaalde bewegingen, is het belangrijkste verschil dat tendinitis na één keer overbelasting kan optreden, door Machowsky aangeduid als een 'grote golf', terwijl tendinose wordt veroorzaakt door meer een meer chronische, lichte overbelasting, die Machinowsky aanduidt als 'veel kleine golfjes'.

Je kunt het ook zo zien: één 'grote golf' veroorzaakt een ontsteking van de pees, terwijl tendinose optreedt wanneer 'veel kleine golfjes' leiden tot degeneratie van het collageen van een pees.

Tendinose treedt op wanneer het collageen van een pees achteruitgaat als gevolg van chronische belasting.

"Als je spieren niet voorbereid zijn op de hoeveelheid herhaalde stress waaraan je ze blootstelt, kan die extra stress na verloop van tijd leiden tot afbraak bij de pees en degeneratie", zegt Lloyd.

Net zoals bij tendinitis is er geen manier om tendinose helemaal te voorkomen. Over het algemeen kan het langzaam opbouwen van nieuwe vormen van training en rusten tussen work-outs of herhaalde activiteiten, zoals werken achter een computer, helpen om je pezen gezond te houden, zegt Lloyd.

De eerste behandeling van tendinose is behoudend. Je arts kan dingen aanraden zoals rust of fysiotherapie. Lloyd zegt dat herstel van een tendinose meestal drie tot zes maanden duurt. Bij fysiotherapie zal de behandelaar zich waarschijnlijk richten op een betere bloedcirculatie (via massage en andere manuele technieken), excentrische versterkingsoefeningen (zoals omlaag zakken tot een squat), stretchen en het verbeteren van disbalans in de spieren.

"Net zoals bij tendinitis is het aanpassen van je techniek (of je houding) een belangrijk aspect van fysiotherapie wanneer er sprake is van disbalans in de spieren. Dat helpt om nieuwe blessures te voorkomen", zegt Lloyd.

Bepaalde veranderingen in je lifestyle kunnen ook helpen, zegt Machowsky. "Als je werk bestaat uit veel herhaalde taken, moet je misschien om de 15-20 minuten een pauze nemen. Fanatieke hardlopers of wandelaars met tendinopathie (een term voor opzwelling en pijn rond pezen) in het onderlichaam hebben mogelijk ondersteunende schoenen of sneakers nodig."

Hij voegt hieraan toe dat mensen met tendinopathie in het bovenlichaam mogelijk "moeten zorgen voor een ergonomische opstelling van hun bureau en computer in overleg met een fysiotherapeut". Fysiotherapeuten kunnen ook de juiste ondersteuning aanbevelen om extra belasting van de pees te verminderen, zoals een brace of tape", zegt hij.

Twee belangrijke opmerkingen: hoewel het gebruik van ontstekingsremmers en injecties met steroïden nuttig kan zijn om tendinitis te behandelen, wordt dit vaak afgeraden voor tendinose vanwege de negatieve gevolgen voor de structuur van de pees, waarschuwt Machowsky. Reden te meer om een arts te raadplegen om een juiste diagnose te krijgen voordat je gaat proberen het probleem zelf op te lossen.