Overwin elke mentale blokkade

Een gevoel van angst op het moment dat je een meer ervaren vriend een ijzige skipiste af volgt. De gedachte dat die presentatie nooit gaat lukken, ondanks het feit dat je die op je duimpje kent. Niets zeggen tijdens een call met je nieuwe team, omdat je het gevoel hebt dat je er niet mag zijn.

Angst, verlies van zelfvertrouwen of het bedriegerssyndroom kunnen je zuurverdiende vooruitgang in gevaar brengen. Deze mentale blokkades ontstaan vaak door de hormonen adrenaline en cortisol, die het lichaam overspoelen wanneer je je bedreigd voelt of onder hoge druk staat, legt Regine Muradian, PsyD, klinisch psycholoog gespecialiseerd in faalangst, uit. Deze hormonen kunnen de vecht-of-vluchtreactie van je lichaam activeren. Het resultaat is een aantal fysieke symptomen: een snel kloppend hart, een benauwd gevoel en/of klamme handen, en het gevoel dat je helemaal dichtslaat. Maar onderzoek wijst uit dat je daar iets aan kunt doen.

Hoewel je misschien denkt dat je de enige bent die het in die situaties moeilijk heeft, is dat helemaal niet zo. "Onder druk bezwijken komt vaker voor dan je denkt. Zelfs professionals slaan wel eens dicht", zegt Greg Chertok, gediplomeerd mentaal performanceconsultant, die met atleten heeft gewerkt in belangrijke competities als de Olympische Spelen, de Super Bowl en de Stanley Cup. Bedenk maar eens hoeveel belangrijke wedstrijden teams hebben verloren vanwege één gemiste kans.

Wat nog beter werkt dan goed gezelschap om je heen hebben, zijn deze eenvoudige technieken die je kunt gebruiken om je gedachtes onder controle te krijgen. Zo kun je vol zelfvertrouwen aankomende obstakels overwinnen. Hier volgen drie veelvoorkomende mentale blokkades die ervoor kunnen zorgen dat je dichtslaat — en hoe je daar volgens experts vanaf kunt komen.

Hoe het voelt: je kunt hoe dan ook geen prestaties leveren, hoewel je het ontelbaar vaak hebt geoefend.

Waarom het gebeurt: de beste atleten en meest succesvolle mensen proberen bepaalde resultaten te visualiseren ter voorbereiding op een belangrijk moment, zegt Muradian. Maar dat kan heel makkelijk omslaan in piekeren en de controle proberen te behouden over elk klein detail, voegt ze toe.

En wanneer je iets tot in den treure hebt geoefend en die vaardigheid bijna op de automatische piloot kunt uitvoeren, kan te veel focus je vooruitgang meer kwaad doen dan goed. "Wanneer je geobsedeerd raakt door je aanloop bij een penalty of ingooi, worden de automatische mechanismen van de hersenen verstoord en kan de actie zelf als vreemd of onuitvoerbaar aanvoelen", zegt Chertok.

Hoe je ermee omgaat: herinner jezelf er eerst aan dat je over de vaardigheden beschikt om succes te behalen, zegt Muradian. Voor een broodnodige dosis zelfvertrouwen kun je terugdenken aan een moment waarop je een uitdaging hebt overwonnen, zegt ze. Richt je aandacht vervolgens naar buiten in plaats van op de actie die je zo graag wilt beheersen. "Richt je actief op externe zaken, zoals doelen, tegenstanders of de bal in plaats van het denkproces, dat verlammend werkt", zegt Chertok. Het kan zo eenvoudig zijn als je richten op je teamgenoot in plaats van de mechanismen van je pass, of als je voorstellen dat je tegen iemand in het publiek praat in plaats van dat je je zinnen woord voor woord probeert te herinneren.

Hoe het voelt: dat je hier bent gekomen — de finale, de laatste sollicitatieronde of de (virtuele) uitreikingsceremonie — omdat je geluk hebt gehad en niet omdat je echt over vaardigheden, doorzettingsvermogen of talent beschikt.

Waarom het gebeurt: bedriegerssyndroom komt soms neer op een gevoel van minderwaardigheid. "Het gebeurt vaak wanneer je geen vertrouwen hebt in je vaardigheden of het gevoel hebt dat het nooit goed genoeg is, wat je ook doet", zegt Muradian. Het kan ook gebeuren als je je te veel zorgen maakt over hoe je overkomt. "Misschien vind je het belangrijker om niks verkeerd te doen dan dat je wint", zegt Chertok. In dat geval voel je je ongemakkelijk als je wel wint.

Hoe je ermee omgaat: wanneer je merkt dat je hersenen worden overspoeld door de angst dat je een bedrieger bent, vecht je terug. "Het is belangrijk om de negatieve gedachten de mond te snoeren, want zij zijn de echte bedrieger", zegt Muradian. Een effectieve manier om de negatieve gedachten te blokkeren, is te denken aan de beste complimenten die je hebt gekregen over je vaardigheden of goede prestaties in het verleden, zegt ze. Vertrouw erop dat de mensen die je vertrouwt, goed inzicht hebben in je vaardigheden.

En het belangrijkste? Onthoud dat dichtslaan menselijk is en dat degenen die de meeste vooruitgang hebben geboekt, simpelweg geleerd hebben om door te zetten. "De realiteit is dat niemand weet wat 'ie doet", zegt Chertok. En wanneer we dat onthouden, "kunnen we vooruitgang boeken en onze ervaring als normaal beschouwen — en zijn we in staat om meer aandacht te geven aan de uitdaging die voor ons ligt."

Daar heb je niet van terug, zwarte piste.