Is augurkensap goed voor je? Een geregistreerde diëtist legt de potentiële voordelen uit

Optimaal herstel, energie, focus, metabolisme en humeur worden allemaal positief beïnvloed door een juiste hydratatie. Afgezien van water is er geen tekort aan drankjes die rijk zijn aan elektrolyten en ons kunnen hydrateren. Maar er is één drankje dat je misschien nog niet hebt geprobeerd: augurkensap.

Supermarkten verkopen op het moment vrijwel geen flessen augurkensap die zijn gericht op het herstel van atleten. Dit betekent dat je het sap rechtstreeks uit een pot met augurken moet drinken. Hoewel het opdrinken van de zilte, scherpe vloeistof de minst verfrissende keuze voor na een work-out lijkt, zweren sommige atleten erbij. Volgens sommigen kan het drankje spierkrampen veroorzaakt door fysieke activiteit zelfs voorkomen of verzachten. Individuele meldingen dat augurkensap spierkramp verzacht (vermoedelijk veroorzaakt door uitdroging) zijn leuk, maar er is meer onderzoek nodig om te bewijzen dat augurkensap een goede optie is voor atleten.

Er is maar weinig onderzoek gedaan naar de vraag of augurkensap kan helpen spierkramp te verzachten of uitdroging te voorkomen. De veronderstelling dat augurkensap kan helpen is te danken aan het hoge natriumgehalte en het gebruik van azijn als basis. Wanneer zweet (dat natrium bevat) tijdens een work-out verloren gaat, is het belangrijk dit aan te vullen met elektrolyten om spierkramp en uitdroging te voorkomen.

In een gerandomiseerd klinisch controleonderzoek, dat in 2009 is gepubliceerd in het Journal of Athletic Training, werden veranderingen in elektrolyten onderzocht nadat drie verschillende vloeistoffen waren ingenomen: augurkensap, water en een veelgebruikte oplossing met koolhydraten en elektrolyten. Het was een klein onderzoek onder negen mannen, waarin de onderzoekers geen significante verschillen in elektrolytconcentraties tussen de verschillende drankjes vonden.

In onderzoek dat in 2010 in het Journal of Medicine and Science in Sports and Exercise gepubliceerd was, werd gekeken of augurkensap de duur van spierkrampen verkort. In dit kleinschalige onderzoek (met opnieuw slechts negen deelnemers) werden spierkrampen opgewekt bij negen mannen die een vloeistoftekort hadden. Na zenuwstimulering en spierkrampen nuttigden de deelnemers een kleine hoeveelheid augurkensap of gedeïoniseerd water (water zonder ionen).

Uit het onderzoek bleek dat augurkensap in vergelijking met het drinken van water of helemaal niets krampen verkortte en sneller verzachtte. Het interessante aan dit onderzoek was dat de wijzigingen in elektrolytniveaus niet significant waren, wat betekent dat de spierkrampen waarschijnlijk niet werden beïnvloed door het elektrolytgehalte van het augurkensap.

Omdat elektrolyten blijkbaar niet de oplossing waren om spierkrampen te verkorten, veronderstelden de onderzoekers dat er een ander mechanisme in het spel was. In hetzelfde onderzoeksartikel uit 2010 werd gesuggereerd dat het effect van augurkensap op spierkrampen te danken was aan het gehalte aan azijnzuur. Er wordt gedacht (hoewel er onvoldoende onderzoek is gedaan om het te bewijzen) dat de zure smaak van azijnzuur de receptoren van het zenuwstelsel achter in de keel stimuleert. Dit activeert althans in theorie een reflex die de activiteit van remmende neurotransmitters vergroot. Remmende neurotransmitters voorkomen dat boodschappen (bijvoorbeeld boodschappen die de spiercellen aangeven dat ze moeten samentrekken) via het zenuwstelsel worden doorgegeven. Door de activiteit van neurotransmitters te remmen, treden er minder spierkrampen op.

Hoewel het nog niet wetenschappelijk bewezen is dat augurkensap kan helpen spierkrampen te voorkomen, is het voor atleten toch interessant dit uit te proberen. Het is onschadelijk zolang je niet meer dan ongeveer één milliliter per kilogram lichaamsgewicht nuttigt. Dit betekent dat iemand van 68 kilo ongeveer 68 milliliter augurkensap kan nuttigen. Onthoud dat de voordelen van augurkensap vooral te danken zijn aan het feit dat het spierkrampen kan helpen verzachten (dankzij azijn) en niet vanwege het gehalte aan elektrolyten.

Als verzachting van spierkrampen je hoofddoel is, kan augurkensap helpen, net zoals andere bronnen van azijnhoudende pekel (denk aan kimchi of zuurkoolsap). Als het je gaat om rehydratatie is augurkensap volgens de genoemde onderzoeksartikelen niet efficiënter dan water.

Het is belangrijk te onthouden dat augurkensap rijk is aan natrium. Daarom is het voor mensen met een hoge bloeddruk beter om zo min mogelijk augurkensap te drinken. En mensen met darmproblemen of het prikkelbaredarmsyndroom kunnen darmproblemen krijgen door het azijnzuur in augurkensap.

Als hydratatie je doel is, zijn er veel manieren om uitdroging te voorkomen. Volgens de National Academy of Medicine moeten volwassen mannen ongeveer 13 koppen water van 225 milliliter per dag drinken en vrouwen ongeveer negen. De behoefte aan vocht is uiteraard groter bij atleten die zwaar trainen en veel vocht verliezen. Gehydrateerd blijven is een van de beste manieren om uitdroging en gerelateerde verschijnselen zoals spierkrampen te voorkomen.

(Gerelateerd: Hoeveel water moet je nou precies elke dag drinken? We vragen het de experts)

De beste manier om voldoende vloeistof binnen te krijgen, is te zorgen dat je geniet van de smaak. Als water niet je favoriete drankje is, doe er voor de smaak dan wat fruit in (bijvoorbeeld een schijfje citroen of limoen). Je kunt water ook aantrekkelijker maken door fruit in een bak voor ijsklontjes in te vriezen en die klontjes te gebruiken om het water een smaakje te geven. Kruidenthee telt mee om genoeg vocht binnen te krijgen, net zoals prikwater. Als je sport of in een warm klimaat woont, kan het zinvol zijn sportdrankjes of kokoswater te drinken om je elektrolyten adequaat aan te vullen.

Augurkensap is niet slecht voor je, maar je hebt er uiteindelijk weinig aan. Volgens anekdotisch bewijs en heel weinig onderzoek kan het helpen tegen spierkrampen, maar hydrateert het je verder niet beter dan water.

Tekst door Sydney Greene, M.S., erkend diëtist