Wat is het verschil tussen dry-needling en acupunctuur?

Als je al verschillende herstelstrategieën voorpijnlijke spieren en gewrichten hebt uitgeprobeerd, zoals ijsbaden, infraroodsauna's of een stevige massage, is er misschien nóg iets om te ontdekken: dry-needling of acupunctuur.

Deze twee professionele, wetenschappelijk onderbouwde methoden kunnen bij veel atleten tot positieve resultaten leiden. Hier volgt een korte uitleg over beide behandelingen.

Volgens veelbelovend onderzoek is dry-needling een doeltreffende herstelmethode.

Zo blijkt uit een meta-analyse uit 2017 in hetJournal of Orthopedic & Sports Physical Therapy dat dry-needling pijn bij spier- en botproblemen aanzienlijk verminderde en de spierfunctie verbeterde.

Uit een ander onderzoeksoverzicht, gepubliceerd in 2021 in het tijdschriftPhysical Therapy, kwamen vergelijkbare resultaten naar voren. De onderzoekers bekeken 42 studies over het verschil tussen dry-needling en andere pijnverlichtende behandelingen zoals massage, compressie, kinesiotaping en transcutane elektrische neuro-stimulatie (oftewel TENS). Ze constateerden dat dry-needling vaak al meer verlichting gaf binnen 72 uur na de behandeling, en uit sommige studies kwam naar voren dat dat effect na meerdere weken nog steeds aanwezig was.

Bij dry-needling worden dunne monofilamentnaalden van verschillende lengte (van 25 tot 75 mm) via de huid rechtstreeks in triggerpoints in het spierweefsel aangebracht, vertelt fysiotherapeut Jason Kart. Deze punten zijn spiervezels die 'vastzitten' in samengetrokken toestand en niet los kunnen worden gemaakt door beweging of massage. Het aanprikken van een triggerpoint leidt tot een zogeheten 'twitch response', waarbij de spier zich ontspant. Dit kan aanvoelen alsof er in je spier een klein ballonnetje knapt.

Het voordeel van die twitch response reikt verder dan de onmiddellijke verlichting wanneer de spier zich ontspant. Dit komt omdat triggerpoints een nadelig effect kunnen hebben op de mobiliteit en spierconditie als er niets aan gedaan wordt, aldus Kart.

"Het bloed in het triggerpoint wordt zuurstofarm en zuur, omdat er door de toegenomen interne druk geen goede bloedtoevoer is naar het weefsel wanneer dit is samengetrokken", zegt Kart. "Hierdoor wordt de pijngrens van het weefsel lager, met een onaangenaam gevoel in de spier als gevolg. Bovendien kan het ook tot zwakte leiden aangezien spieren die vastzitten in een samengetrokken toestand niet blijven functioneren, en dat kan weer een domino-effect hebben op gewrichten."

Als een triggerpoint lang genoeg niet wordt behandeld, kan dit het herstelvermogen van de spier in de weg staan, en dat kan op zijn beurt een weerslag hebben op sportprestaties, voegt hij eraan toe.

Volgens Kart bestaat de behandeling ook uit enige hersteltijd. Patiënten ervaren enkele uren na de dry-needling vaak matige pijn die wel tot 36 uur kan aanhouden. Sommige patiënten hebben zelfs tijdelijk meer pijn of krijgen een blauwe plek op de plek waar de naald in de huid is gebracht. Maar meestal neemt de ergste pijn na een dag of twee na de behandeling wel af, aldus Kart, en veel mensen ervaren een aanzienlijke verlichting.

Dry-needling wordt meestal uitgevoerd in combinatie met fysiotherapie, en niet als alternatief voor die sessies, vertelt Kant. Door de twee te combineren versterk je het effect van beide behandelingen.

Acupunctuur, dat al eeuwenlang gebruikt wordt in de Oosterse geneeskunst, is veel bekender dan dry-needling. En er is overvloedig bewijs van de doeltreffendheid ervan voor een scala aan problemen, waaronder depressie, behandeling van chronische aandoeningen, slaap en stress.

Toch wordt het in de sportwereld niet zo vaak gezien als een manier om te herstellen als het zou moeten, volgens Jason Landry, professor aan het Human Performance Center van de Northwestern Health Science University en acupuncturist bij het Abbott Northwestern Hospital in Minneapolis.

Net als bij dry-needling worden bij acupunctuur dunne naalden in de huid gestoken op strategische plekken in het lichaam. Experts op het gebied van traditionele Chinese geneeskunde definiëren acupunctuur als een techniek die gebruikt wordt om de stroom van energie of 'qi' die door het lichaam stroomt te balanceren.

Volgens de traditionele Chinese geneeskunde heeft het menselijk lichaam meer dan 2000 acupunctuurpunten, en een acupuncturist kiest specifieke punten afhankelijk van het probleem dat je hebt. In het geval van herstel van een sportblessure kan het bijvoorbeeld gaan om chronische pijn door een blessure, of stijfheid door een ontsteking — van acupunctuur is aangetoond dat het beide problemen aanpakt. Het kan er ook voor zorgen dat er veel meer natuurlijke opioïden vrijkomen in het lichaam, voegt Landry eraan toe. Acupunctuur kan daarom vooral nut hebben in situaties waarbij ontsteking en pijn samengaan, zoals artrose, lage rugpijn en peesontsteking.

Zo werd in een onderzoeksoverzicht uit 2020 in het International Journal of Environmental Research and Public Health waarbij gekeken werd naar het gebruik van acupunctuur bij sportblessures, geconcludeerd dat de behandeling kortstondige pijn kan verlichten en herstel kan bevorderen bij problemen zoals knieblessures, sportgerelateerde hernia's en zelfs verlate spierpijn.

"Het is duidelijk dat het aanpakken van triggerpoints en andere musculoskeletale problemen atleten kan helpen blessures van de zachte weefsels door overbelasting te voorkomen", aldus Landry. "Door inzicht te krijgen in acupunctuur in zijn geheel kunnen wij als beroepsbeoefenaars deze en vele andere problemen die gerelateerd zijn aan blessurepreventie en herstel, aanpakken, ongeacht de sport."

Bij beide wordt gewerkt met naalden, beide richten zich op triggerpoints en beide kunnen nut hebben bij het bestrijden van pijn en het verbeteren van de mobiliteit. Maar wat is dan het verschil? Volgens Kart is het vaak een kwestie van diepte.

"Bij acupunctuur wordt de naald op een specifiek punt in de huid geklopt om de 'qi' in het lichaam te herstellen", zegt hij. "Bij dry-needling wordt dezelfde naald gepakt en in het spierweefsel ingebracht om een respons te produceren."

Daarnaast richt acupunctuur zich meer op die energiestroom, terwijl dry-needling zich meer op spieren richt. Kart merkt op dat het in veel gevallen bij beide om dezelfde punten gaat.

Vraag je je af welke van de twee beter is? Dan hebben we goed nieuws: je hoeft niet te kiezen. Je kunt beide doen, maar Kart raadt aan om ze niet om en om te doen — zoals de ene week dry-needling en de week daarop acupunctuur — omdat het dan lastig is vast te stellen welke behandeling de beste resultaten oplevert.

Een betere aanpak? Kies een behandeling en volg in ongeveer zes weken één sessie per week. Las daarna een rustperiode in van twee weken, gevolgd door opnieuw zes weken met de andere behandeling. Op die manier krijg je beter zicht op wat de effecten van dry-needling en acupunctuur zijn op jou en je prestaties.

Hoewel dry-needling en acupunctuur beide kunnen helpen om te herstellen van sportblessures, raadt Kart aan om eerst te overleggen met je arts als je last hebt van een vaataandoening, diabetes, zwakheid, epilepsie of een bloedziekte.

Verder is het zo dat veel mensen een psychische afkeer of zelfs een extreme angst hebben voor naalden, ook wel trypanofobie genoemd. In dat geval is het beter om andere herstelopties te overwegen. Wel is het goed om te weten dat de naalden die bij deze behandelingen worden gebruikt, veel dunner en lichter zijn dan injectienaalden. Voor wie het niet erg vindt om er een uur uit te zien als een speldenkussen, kunnen de resultaten opmerkelijk zijn, zeker als pijn je belangrijkste klacht is, aldus Kart.

"Niet spierpijn, maar echte pijn in een spier is een belangrijke indicatie dat er iets behandeld moet worden", vervolgt hij. "Dit kan een goede optie zijn om het probleem te verlichten, zodat je weer kunt gaan sporten."

Tekst: Elizabeth Millard