Περισσότερα χιλιόμετρα: δώδεκα εύκολοι τρόποι για να παρατείνεις τη διάρκεια ζωής των παπουτσιών για τρέξιμο

Το καλοκαίρι του 2020, η Dora Atim, προπονήτρια τρεξίματος με έδρα το Λονδίνο, βρέθηκε στην αγγλική ύπαιθρο.

"Ξέσπασα κυριολεκτικά σε κλάματα στη μέση του δάσους", θυμάται. "Αλλά ήταν ένα αίσθημα ανακούφισης και χαράς. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχα καταφέρει να βρεθώ εκεί".

Αυτό το δέσιμο είναι λογικό. Όταν τρέχεις σε έναν χώρο βλέποντας την ομορφιά του και νιώθοντας τη δύναμή του, είναι απόλυτα φυσικό να θέλεις να τον διατηρήσεις.

Τα καλά νέα είναι ότι η φροντίδα του πλανήτη και η προσπάθεια να γίνεις καλύτερος δρομέας έχουν πολλές ομοιότητες: οι καθημερινές σου συνήθειες λειτουργούν αθροιστικά. Ακόμα και κάτι πολύ απλό, όπως το να φροντίζεις τα παπούτσια σου για τρέξιμο ώστε να αντέξουν περισσότερο, μπορεί να κάνει τη διαφορά σε βάθος χρόνου, αν μειώσει τις πιθανότητές σου να αγοράσεις πιο σύντομα ένα νέο ζευγάρι.

Αποφασίσαμε να ρωτήσουμε την παγκόσμια κοινότητα δρομέων, από επαγγελματίες αθλητές μέχρι παθιασμένους σχεδιαστές της Nike, πώς αξιοποιούν στο έπακρο τον εξοπλισμό τους. Μπορεί να μην έχουμε όλες τις απαντήσεις, αλλά υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε ο ένας από τον άλλο. Γι' αυτό, δες παρακάτω τις αγαπημένες μας σοφές συμβουλές, βρες εκείνες που ταιριάζουν σε σένα και έλα να προσπαθήσουμε μαζί.

"Το να αποκτήσουμε ενσυναίσθηση για τα πράγματα που μας ανήκουν είναι μια λαμπρή ευκαιρία για να διαμορφώσουμε πιο βιώσιμες πρακτικές", λέει η Shelby Wauligman, σχεδιάστρια ρούχων για τρέξιμο στη Nike. "Όταν σεβόμαστε τα πράγματα, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής τους".

Το να γίνουν τα παπούτσια για τρέξιμο κομμάτι του εαυτού σου μπορεί να είναι τόσο απλό όσο το να επιλέξεις εξατομικευμένα κορδόνια, να γράψεις πάνω τους μια φράση που σε εμπνέει ή να τα παίρνεις πάντα μαζί σου όποτε πηγαίνεις ταξίδι, όπως ο Raj Mistry, Senior Apparel Designer στη Nike, ο οποίος ταξίδεψε σε πάρα πολλά μέρη φορώντας τα αθλητικά του παπούτσια, από την καστροπολιτεία του Εδιμβούργου έως τους δρόμους του Ανόι.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές για την επόμενη φορά που θα κάνεις τις αγορές σου: "Αναρωτήσου τι θέλεις να αποκομίσεις από το τρέξιμο και όχι από τα παπούτσια", λέει ο Jo Micheli, EKIN (το όνομα που χρησιμοποιούμε για τους ειδικούς προϊόντων Nike ή πολύ απλά η λέξη Nike όταν διαβάζεται ανάποδα) με έδρα το Λος Άντζελες.

Για να αξιοποιήσεις στο έπακρο τόσο τα παπούτσια σου όσο και τη διαδρομή σου, αναρωτήσου το γιατί πριν τα αγοράσεις. Θέλεις να απολαύσεις τη φύση; Τα παπούτσια για τρέξιμο σε ανώμαλο δρόμο είναι πιο ανθεκτικά σε βραχώδη και διαφορετικά είδη εδάφους. Αν τρέχεις χιλιόμετρα σε άσφαλτο ή διάδρομο, τα παπούτσια για ομαλό δρόμο με αντικραδασμική προστασία θα σου προσφέρουν μια πιο ξεκούραστη εμπειρία.

"Κάθε παπούτσι έχει μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής και, κάθε φορά που το φοράς, χάνει ένα μέρος της", λέει ο προπονητής Chris Bennett, Global Head Coach της Nike Running. "Τα παπούτσια σου δεν έχουν και τόσο καλή απόκριση ενώ έχεις τρέξει μόνο 300 χιλιόμετρα; Ναι, αλλά τα φόρεσες για να καλύψεις αποστάσεις που αντιστοιχούσαν σε 800 χιλιόμετρα". Επομένως, την επόμενη φορά που θα πεταχτείς σε εξωτερικές δουλειές, να θυμάσαι ότι, αν φορέσεις τα παπούτσια για τρέξιμο, θα μειώσεις τον χρόνο ζωής τους κατά μία διαδρομή.

Παρομοίως, αν συνηθίζεις να χαραμίζεις πολύτιμα χιλιόμετρα φορώντας τα νέα σου παπούτσια για τρέξιμο με σκοπό να τα προσαρμόσεις, ακολούθησε τη συμβουλή του Craig Engels, επαγγελματία δρομέα μεσαίων αποστάσεων: "Παίρνω τους πάτους από παλιά παπούτσια και τους τοποθετώ στα νέα", αναφέρει, επισημαίνοντας ότι οι φθαρμένες εσωτερικές σόλες προστατεύουν τα πόδια του από τις κράμπες, ώστε να μπορεί να τρέχει άφοβα με το ολοκαίνουργιο ζευγάρι που αγόρασε.

Όταν λέμε ότι είναι εύκολο να ακολουθήσεις αυτές τις συμβουλές, το εννοούμε! Ακόμα και τα λίγα δευτερόλεπτα που θα αφιερώσεις έπειτα από κάθε διαδρομή για να λύσεις τα κορδόνια σου μπορεί να κάνουν τεράστια διαφορά στη μακρά διάρκεια ζωής των παπουτσιών σου για τρέξιμο.

Κάθε φορά που βγάζεις τα παπούτσια σου χωρίς να λύσεις τα κορδόνια, προκαλείς φθορές στη δομική ακεραιότητα της υποδοχής της φτέρνας. "Μόλις αρχίσει να χαλάει η υποδοχή της φτέρνας, το τρέξιμο θα δυσκολέψει", προειδοποιεί ο Joe. Αυτή η κοινή κακή συνήθεια συνήθως σημαίνει ότι σπρώχνεις το πόδι σου μέσα στο δεμένο παπούτσι πριν ξεκινήσεις την επόμενη διαδρομή σου, διπλασιάζοντας έτσι τη ζημιά που προκαλείται στα παπούτσια και υποβαθμίζοντας τη στήριξη που σου προσφέρουν. Επομένως, αφιέρωσε χρόνο για να δένεις σωστά τα κορδόνια σου, ώστε να προστατεύσεις τόσο το παπούτσι όσο και τα πόδια σου. Άκουσέ μας και δεν θα χάσεις!

Δεν σου αρέσουν τα κορδόνια; Μπορείς επίσης να επιλέξεις παπούτσια με εύκολη εφαρμογή και αφαίρεση από τη συλλογή Nike FlyEase ή να εξατομικεύσεις ένα ζευγάρι με το Nike By You, το οποίο προσφέρει λύσεις δεσίματος των κορδονιών με στόπερ σε επιλεγμένα μοντέλα. Πανεύκολο!

Αν παραμελήσεις το ζήτημα της υγρασίας στα παπούτσια σου, η διάρκεια ζωής τους μπορεί να μειωθεί δραματικά. "Μέσα στα παπούτσια συσσωρεύονται βακτήρια. Πρέπει να θυμάσαι ότι το πόδι ιδρώνει μέσα στα παπούτσια και ότι διασχίζεις ρυάκια και λακκούβες με νερό", εξηγεί ο προπονητής Bennett. "Ένας λόγος που δεν καταφέρνεις να κάνεις 500-600 χιλιόμετρα με τα παπούτσια σου, είναι επειδή αποκτούν άσχημη μυρωδιά και όχι επειδή έχασαν ένα μέρος από τη λειτουργικότητα, την αντικραδασμική προστασία ή την υψηλή απόκριση που προσφέρουν".

Για να σταματήσεις την άσχημη μυρωδιά, φρόντισε να στεγνώνεις τα παπούτσια σου έπειτα από κάθε διαδρομή. Ξεκίνησε φυλάσσοντάς τα απλώς σε ένα μέρος όπου υπάρχει επαρκής ροή αέρα.

Μήπως έχουν βραχεί πολύ; Πήγαινε ένα βήμα παραπέρα και γέμισε τα παπούτσια με τσαλακωμένα φύλλα εφημερίδας, τα οποία θα απορροφήσουν την υγρασία και θα επιταχύνουν τη διαδικασία στεγνώματος. Ο Raj, σχεδιαστής ρούχων, έχει ένα δοχείο με ρύζι στο γκαράζ του για να στεγνώνει τα παπούτσια του. Το ίδιο κόλπο μπορεί να έχεις χρησιμοποιήσει ήδη για να απομακρύνεις την υγρασία από ένα βρεγμένο κινητό τηλέφωνο.

Μια συμβουλή, με την οποία συμφωνούν οι περισσότεροι δρομείς με τους οποίους μιλήσαμε, είναι ότι πρέπει να αποφεύγεις το στεγνωτήριο. Σύμφωνα με τους μηχανικούς ποιότητας (η ομάδα που δοκιμάζει τα προϊόντα Nike και τα υποβάλλει στις διάφορες καιρικές συνθήκες σε ένα ειδικό εργαστήριο), η υψηλή θερμοκρασία δεν είναι ιδανική για τις κόλλες και τις συγκολλητικές ουσίες που συγκρατούν το παπούτσι.

Ακόμα και τα παπούτσια για τρέξιμο χρειάζονται ένα διάλειμμα. "Είναι σαν να κάνουν και αυτά αποκατάσταση", λέει ο μαραθωνοδρόμος και προπονητής Amritpal. "Άφησέ τα να ξεκουραστούν μετά το τρέξιμο, ώστε να είναι έτοιμα για την επόμενη διαδρομή".

Πόσο διαρκεί αυτό το διάλειμμα; Τουλάχιστον 24 με 48 ώρες, σύμφωνα με τους μηχανικούς μας. Παρόλο που οι ακριβείς χρόνοι αποκατάστασης των παπουτσιών εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες (υλικό, βάρος, επιφάνεια, απόσταση), υποστηρίζουν ότι τα παπούτσια σου θα μπορέσουν να σου προσφέρουν απόλυτη στήριξη στην επόμενη διαδρομή και θα διατηρήσουν την υψηλή τους απόκριση για μεγαλύτερο διάστημα αν τους δώσεις αρκετό χρόνο για να αποσυμπιεστεί η ενδιάμεση σόλα από αφρό μετά από μια διαδρομή τρεξίματος.

Αν τρέχεις πιο συχνά, θα πρέπει να αρχίσεις να εναλλάσσεις τα παπούτσια που φοράς. Αν και η αγορά ενός ακόμα ζευγαριού είναι μια προκαταβολική επένδυση, με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλίσεις ότι τα παπούτσια σου θα διατηρήσουν την κορυφαία τους απόδοση για όσο το δυνατόν περισσότερο και θα αποφύγεις την πρόωρη φθορά τους λόγω υπερβολικής χρήσης.

"Δεν είναι όλες οι επιφάνειες ίδιες", επισημαίνει ο προπονητής Bennett. "Δεν χρειάζεσαι τον ίδιο βαθμό αντικραδασμικής προστασίας όταν τρέχεις σε γρασίδι. Το γρασίδι προσφέρει από μόνο του ένα ποσοστό προστασίας". Όποτε μπορείς, προτείνει να επιλέγεις πιο μαλακές επιφάνειες (γρασίδι, μονοπάτια, στίβο, παραλία), ώστε να ξεκουράζεις τόσο τον εξοπλισμό όσο και το σώμα σου. Είναι μια συμβουλή που έδινε στους δρομείς στίβου και ανώμαλου δρόμου του λυκείου, οι οποίοι συχνά δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράζουν πολλά ζευγάρια παπουτσιών για τρέξιμο. Ωστόσο, είναι μια συμβουλή που ακολουθούν πιστά ακόμα και κορυφαίοι δρομείς, όπως ο Craig.

"Τρέχουμε 100 με 160 χιλιόμετρα την εβδομάδα και ο στόχος είναι να βρούμε μια μαλακή επιφάνεια", λέει ο Craig για το πρόγραμμα προπόνησης της ομάδας του, ενώ προσθέτει ότι η επιφάνεια που προτιμάει είναι ο στίβος με επίστρωση τέφρας. "Αν τρέχεις σε τσιμέντο, προκαλείς ακόμα μεγαλύτερη συμπίεση στα παπούτσια σου".

Για τα παπούτσια για τρέξιμο, η ηλικία δεν είναι παρά ένας αριθμός. Το χρονικό διάστημα που τα έχεις στην κατοχή σου έχει μικρότερη σημασία από τα χιλιόμετρα που έχεις διανύσει φορώντας τα. Όπως λέει και ο προπονητής Bennett, τα παπούτσια δεν είναι σαν το γάλα. Δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Γι' αυτό, μην διστάσεις να φορέσεις ένα παλιό ζευγάρι που δεν έχεις χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα. Ωστόσο, αν τα φορέσεις για τρέξιμο, φρόντισε να σημειώνεις τα χιλιόμετρα που διανύεις.

Πώς μπορείς να το κάνεις εύκολα; Χρησιμοποίησε την εφαρμογή Nike Run Club. Πρόσθεσε με ετικέτα το παπούτσι (ή τα παπούτσια!) σου και έναν χιλιομετρικό στόχο και η εφαρμογή θα παρακολουθεί αυτόματα τα χιλιόμετρα που διανύεις σε κάθε διαδρομή και θα σε ενημερώσει όταν φτάσεις στον στόχο σου.

Αν και τα χιλιόμετρα δεν είναι το άλφα και το ωμέγα για τη διάρκεια ζωής των παπουτσιών σου, είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να υπολογίσεις κατά προσέγγιση την κατάστασή τους. Σύμφωνα με τους μηχανικούς ποιότητας της Nike, τα περισσότερα σχέδια των παπουτσιών μας υποβάλλονται σε δοκιμές ώστε να αντέξουν για τουλάχιστον 300 με 500 χιλιόμετρα. Η λέξη-κλειδί είναι το "τουλάχιστον". Επομένως, αν καλύψεις αυτόν τον στόχο και τα παπούτσια σου εξακολουθούν να έχουν εξαιρετική εμφάνιση και αίσθηση, μην τα πετάξεις ακόμα. Δεν έχουν φάει τα ψωμιά τους.

Όταν αρχίζουν να νιώθουν μικρούς πόνους και δυσφορία, μερικοί δρομείς αρχίζουν να ψάχνουν για ένα νέο ζευγάρι παπούτσια. Ωστόσο, η δρομέας Danielle Girard ενθαρρύνει τους αθλητές που βοηθάει να επανεξετάσουν το πρόγραμμα που ακολουθούν πριν και μετά το τρέξιμο, προτού αγοράσουν νέα παπούτσια.

"Πονάνε πολύ οι γάμπες σου μετά από κάθε διαδρομή;" ρωτάει η Danielle, που εξακολουθεί να είναι μέχρι σήμερα δεινή δρομέας. "Μπορεί τα παπούτσια σου να έχουν φθαρεί και να χρειάζεσαι περισσότερη αντικραδασμική προστασία. Ή, πάλι, μπορεί απλώς οι γάμπες σου να είναι σφιγμένες και να πρέπει να κάνεις λίγες περισσότερες διατάσεις". Με άλλα λόγια, μπορεί να φταις εσύ και όχι τα παπούτσια.

Όσο περισσότερο τρέχεις τόσο περισσότερο θα συντονίζεσαι με το σώμα σου και τον εξοπλισμό και τόσο καλύτερα θα μπορείς να αντιμετωπίζεις τα προβλήματα που προκύπτουν. Στο ενδιάμεσο, φρόντισε να ελέγχεις τα στάδια της προθέρμανσης και της αποθεραπείας σου προτού βγάλεις συμπεράσματα για τα παπούτσια σου. Και, φυσικά, μην ξεχνάς να παρακολουθείς προσεκτικά κάθε δυσφορία που επανέρχεται ή που συνεχίζεται.

"Καθαρίζοντας τα παπούτσια σου, αποφεύγεις τον εγκλωβισμό της σκόνης και των ρύπων στις ραφές ή σε περιοχές που θέλεις να παραμένουν καθαρές. Έχει να κάνει με τη μακροβιότητα του υλικού", λέει η Rikke Bonde, σχεδιάστρια υλικών στη Nike και δεινή υπερμαραθωνοδρόμος. "Αν πλένεις τα παπούτσια σου, θα αντέξουν περισσότερο".

Μερικοί δρομείς με τους οποίους μιλήσαμε επιλέγουν, πού και πού, να καθαρίζουν σε βάθος τα παπούτσια τους με ήπιο σαπούνι και νερό, όπως ο Kelechi Okorie, καλλιτέχνης με έδρα το Λονδίνο και μέλος της ομάδας τρεξίματος TrackMafia, ο οποίος έχει ως στόχο να πλένει τα παπούτσια του μία φορά τον μήνα.

Άλλοι προτιμούν πιο ήπιες τεχνικές για να διατηρούν τα παπούτσια τους καθαρά. H Shelby, σχεδιάστρια της Nike, προτείνει να σκουπίζεις την περίσσεια λάσπης πάνω στο γρασίδι και να χρησιμοποιείς ένα κλαδί για να καθαρίσεις το χώμα που έχει συσσωρευτεί στις αυλακώσεις της σόλας, καθώς και επαναχρησιμοποιούμενα πανάκια καθαρισμού, όποτε είναι απαραίτητο.

Πολλοί ρωτάνε αν μπορούν να βάλουν τα παπούτσια στο πλυντήριο ρούχων, αλλά οι δρομείς με τους οποίους μιλήσαμε προτιμούν να αφιερώνουν χρόνο για να πλένουν τα παπούτσια τους στο χέρι. Δες το ως άλλη μια ευκαιρία για να αγαπήσεις τα παπούτσια σου (βλ. συμβουλή 1).

Τα παπούτσια για τρέξιμο είναι περίπλοκα, αλλά δεν χρειάζεται να ισχύει το ίδιο και για την επιδιόρθωσή τους. "Αν κάτι χαλάσει αλλά η συνολική δομή εξακολουθεί να είναι καλή, το επιδιορθώνω", λέει ο Kelechi, δρομέας από το Λονδίνο, ο οποίος έμαθε πώς να ράψει ένα σκίσιμο στο επάνω μέρος του Epic React του παρακολουθώντας ένα βίντεο με τεχνικές ραπτικής στο YouTube. "Στο Google, μπορείς να βρεις τα πάντα".

Αν και οι μεγάλες επιδιορθώσεις στη δομή του παπουτσιού θα πρέπει να γίνονται από επαγγελματίες, οι βασικές επιδιορθώσεις στο επάνω μέρος και στην εξωτερική σόλα είναι κάτι που μπορεί να κάνει κάθε δρομέας. Μερικές φορές, είναι τόσο απλό όσο και η αντικατάσταση των φθαρμένων κορδονιών ή η ενίσχυση περιοχών υψηλής τριβής με ένα κομμάτι αυτοκόλλητης ταινίας.

"Δεν είμαι ιδιαίτερα προσεκτική με τα πράγματά μου", λέει η Rikke, η σχεδιάστρια υλικών που έχει μαζί της ένα κιτ ραπτικής στους υπερμαραθωνίους που τρέχει. "Ξέρω ότι αν κάνω καλή δουλειά, ή τουλάχιστον το προσπαθήσω, θα μπορώ να το φορέσω ή να το επιδιορθώσω ξανά".

"Ο στόχος δεν είναι να παρατείνεις επ' άπειρον τη διάρκεια ζωής του παπουτσιού. Ο στόχος είναι να την παρατείνεις για όσο διάστημα έχει σχεδιαστεί να αντέξει", λέει ο προπονητής Bennett. "Δεν προσπαθούμε να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε ένα παπούτσι που έχει έρθει το τέλος του".

Πώς, λοιπόν, θα ξέρεις πότε ήρθε το τέλος για ένα παπούτσι; Θα πρέπει να λάβεις υπόψη σου πολλούς παράγοντες. Αρχικά, πόσα χιλιόμετρα έχεις διανύσει με αυτό; (Μην ξεχνάς ότι, σε γενικές γραμμές, τα 300 με 500 χιλιόμετρα είναι το όριο, σύμφωνα με τους μηχανικούς ποιότητας.) Μετά, πρέπει να ελέγξεις τα παπούτσια σε σχέση με το σώμα σου. Μήπως τα παπούτσια έχουν εμφανή σημάδια φθοράς; Η σόλα είναι φθαρμένη και λεία; Νιώθεις ότι έχει μειωθεί η απόκριση ή χρειάζεσαι περισσότερο χρόνο αποκατάστασης μετά από μια διαδρομή τρεξίματος; Αν ισχύει κάτι από αυτά, τότε… συγχαρητήρια! Τα παπούτσια σου είχαν μια μακροχρόνια, γεμάτη ζωή. Πρέπει να νιώθεις περηφάνια και να σταματήσεις να τα φοράς στο τρέξιμο.

Αν και δεν θα μπορείς να τα φοράς στο τρέξιμο, αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι πρέπει να τα αποχωριστείς για πάντα. Αν τα παλιά σου παπούτσια είναι ακόμα σε σχετικά καλή κατάσταση, σκέψου το ενδεχόμενο να τους δώσεις μια δεύτερη ευκαιρία ως παπούτσια για το καθημερινό περπάτημα ή την κηπουρική, ή να τα χαρίσεις σε κάποιον άλλο άνθρωπο που τα έχει ανάγκη. Αν πάλι είναι εντελώς φθαρμένα, μπορείς να αφήσεις αθλητικά παπούτσια κάθε τύπου σε επιλεγμένα καταστήματα Nike που συμμετέχουν σε προγράμματα ανακύκλωσης.

Οι καθημερινές σου συνήθειες λειτουργούν αθροιστικά. Φαντάσου τη διαφορά που μπορούν να κάνουν οι συλλογικές μας ενέργειες, όταν συνεργαζόμαστε όλοι μαζί. Αν, λοιπόν, έμαθες κάτι νέο σήμερα για το πώς να φροντίζεις τα παπούτσια σου, μοιράσου το και με άλλους!

"Η κοινότητα δρομέων είναι ένα σπουδαίο μέρος για κάτι τέτοιο, επειδή είναι γεμάτη από άτομα με πραγματική οικολογική συνείδηση, τα οποία λατρεύουν να τρέχουν στην ύπαιθρο. Αυτή η σχέση με το περιβάλλον είναι μέσα τους", λέει η σχεδιάστρια της Nike, Shelby, η οποία τρέχει για να αδειάζει το μυαλό της και να διατηρεί την έμπνευσή της. "Κάνε συνήθεια τη φροντίδα των πραγμάτων που σου ανήκουν. Όσο περισσότερα άτομα το κάνουν τόσο μεγαλύτερη και η αλλαγή στην κουλτούρα".

Εντάσσεται στο πλαίσιο του Move to Zero, του ταξιδιού της Nike προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα και αποβλήτων με σκοπό την προστασία του μέλλοντος του αθλητισμού.