Έχεις νιώσει ποτέ τόση νευρικότητα που να νομίζεις ότι η καρδιά σου θα σπάσει; Να μην μπορείς να κάνεις τα πράγματα που θέλεις επειδή τα χέρια σου ιδρώνουν και τα πόδια σου τρέμουν;

Αυτό είναι αποτέλεσμα της πίεσης που νιώθουν πολλά παιδιά για να πετύχουν υψηλές επιδόσεις.

Είτε πρόκειται για έναν αγώνα 100 μέτρων, έναν χορό στον σχολικό διαγωνισμό ταλέντων ή μια παρουσίαση μπροστά σε όλη την τάξη, η επιθυμία να κάνουμε κάτι σωστά αποτελεί πανίσχυρο κίνητρο. Όμως, συχνά συνοδεύεται από πίεση. Ο φόβος των παιδιών να μην κάνουν κάτι καλά μπορεί να τα καταβάλει και τελικά να μην αποδώσουν όπως θα ήθελαν.

Είναι ωφέλιμο να συζητάς μαζί με το παιδί για τα συναισθήματά του και να του εξηγείς ότι δεν πειράζει που νιώθει νευρικότητα. Το άγχος προκύπτει από το πάθος μας για ό,τι κάνουμε. Για να σταματήσουμε την κλιμάκωση της νευρικότητας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια απλή τεχνική.

Όταν νιώθουμε άγχος, η αναπνοή μας αλλάζει και παίρνουμε πιο σύντομες και έντονες ανάσες. Αυτό ενεργοποιεί την αντίδραση "πάλης, φυγής ή παράλυσης" του οργανισμού μας.

Για την αντιμετώπιση αυτής της αντίδρασης, συμβούλεψε το παιδί να εστιάσει την προσοχή του στην εκπνοή, με μεγάλες, αργές και ελεγχόμενες αναπνοές. Αυτό θα εξομαλύνει την κατάσταση, ενεργοποιώντας το σύστημα "ξεκούρασης και πέψης" του οργανισμού. Κάτι ακόμα που μπορεί να βοηθήσει το παιδί είναι να φανταστεί ότι, καθώς εκπνέει, βγάζει από το στόμα του ένα χρυσό σύννεφο που φυσώντας χάνεται στον ορίζοντα, παίρνοντας μαζί του το άγχος.

Τα πιο πολύτιμα μαθήματα του αθλητισμού για τα παιδιά δεν κρύβονται στις νίκες, αλλά στις ήττες. Ωστόσο, η επεξεργασία αυτών των μαθημάτων μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες. Οι άνθρωποι συχνά ταυτίζουν την επιτυχία στα αθλήματα με την αξία και την ευτυχία, ένα μήνυμα που τα παιδιά εκλαμβάνουν από πολύ νωρίς. Έτσι, όταν χάνουν, μπορεί να νιώθουν ότι ήρθε το τέλος του κόσμου.

Για να αντιστρέψουμε αυτό το συναίσθημα, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν ότι η ήττα είναι απλώς μέρος του παιχνιδιού, όπως και του ταξιδιού της ζωής.

Το παιχνίδι είναι ιδανικός τρόπος να εξασκηθούν στις ήττες. Τα παιδιά μπορούν να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν προκλήσεις μέσα από παιχνίδια φαντασίας. Για παράδειγμα, "Θα χάσει η Αγγλία στον φανταστικό τελικό με τη Βραζιλία;". Επίσης, στα πιο δομημένα παιχνίδια θα υπάρχουν πάντα νικητές και ηττημένοι: "Ποιος θα φτάσει πρώτος στη γραμμή τερματισμού;".

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το παιδί βιώνει την απογοήτευση της ήττας από νωρίς, αλλά βλέπει επίσης ότι η ζωή δεν σταματά εκεί. Το παιχνίδι συνεχίζεται, οι φίλοι του εξακολουθούν να θέλουν να παίζουν μαζί του και οι γονείς του εξακολουθούν να το λατρεύουν.

Αν οι γονείς δυσκολεύονται να διαχειριστούν την αποτυχία, τα παιδιά μπορεί να το παρατηρήσουν και αναπαράγουν την ίδια συμπεριφορά. Παρατήρησε τις καθημερινές αναποδιές που σου τυχαίνουν και συζήτησέ τις με το παιδί σου, είτε πρόκειται για κάποια προθεσμία που έχασες είτε για κάποια συνάντηση που δεν κατάφερες να πας. Μίλησε με το παιδί για το συμβάν, καθώς και για το πώς ένιωσες.

Μερικές φορές, δεν δίνουμε στα παιδιά την ευκαιρία να μάθουν να αποτυγχάνουν και αυτό μπορεί να δράσει ανασταλτικά για την πρόοδό τους. Δίδαξε στο παιδί πώς να πορεύεται μόνο του και βρες φράσεις-κλειδιά που θα το βοηθήσουν να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις: "Προσπαθώ και αυτό αρκεί", "Θα το τολμήσω, θα το προσπαθήσω και μπορεί και να νικήσω".

Ένας τρόπος να αποβάλεις την πίεση της νίκης ή της ήττας είναι να ανταμείβεις την προσπάθεια αντί για το αποτέλεσμα. Έτσι, το παιδί μαθαίνει ότι αυτό που αξίζει τον έπαινο και την ανταμοιβή είναι η προσπάθεια, όχι απαραίτητα η νίκη.

Ορισμένα παιδιά βρίσκουν τα ενδιαφέροντά τους από την παιδική ηλικία, ενώ άλλα άτομα ανακαλύπτουν όσα τους συγκινούν στην ενήλικη ζωή. Αυτή η "σπίθα" μπορεί να εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Το σημαντικότερο είναι να δημιουργήσουμε χώρο ώστε να ανακαλύψουμε τι μας κάνει να νιώθουμε όμορφα.

Ένας τρόπος είναι μέσα από οργανωμένες δραστηριότητες, όπως είναι ο χορός, το ποδόσφαιρο, η κολύμβηση και ό,τι άλλο προσφέρει στα παιδιά χαρά, ενθουσιασμό, ηρεμία ή ελπίδα. Αυτό όμως δεν έχει αποτέλεσμα για όλα τα παιδιά και εκεί είναι που το παιχνίδι μπορεί να χρησιμεύσει ως ένας τρόπος εξερεύνησης.

Μερικά παιδιά αφοσιώνονται σε ένα ενδιαφέρον και μετά προχωρούν σε κάτι άλλο. Άλλα προτιμούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Ανεξάρτητα από την προσωπικότητα του παιδιού, δώσε του χρόνο και χώρο να εξερευνήσει διαφορετικές
δραστηριότητες, εντός και εκτός σπιτιού.

Ο συναισθηματικός κόσμος εξωτερικεύεται μέσω του σώματός μας. Σχεδίασε με το παιδί το περίγραμμα ενός σώματος και δώσε του διαφορετικά σενάρια. Για παράδειγμα: "Πώς θα αισθανόσουν αν κερδίζαμε το τελευταίο πέναλτι σε έναν τελικό παγκοσμίου κυπέλλου;". Δώσε του τη δυνατότητα να εκφράσει τα
συναισθήματά του με ζωγραφιές. Κατά πάσα πιθανότητα θα ένιωθε νευρικότητα και ενθουσιασμό, με
καρδιοχτύπι και άγχος. Όταν βλέπει την αγαπημένη του
εκπομπή, μπορεί να πει ότι νιώθει ηρεμία στο σώμα του.

Ρώτησέ το για τις δραστηριότητες και τα χόμπι του. Πώς νιώθει σωματικά σε κάθε περίπτωση; Είναι πολύ πιθανό να μην το έχει σκεφτεί ποτέ. Βοηθώντας το παιδί να ακούσει το σώμα του, θα το βοηθήσεις να κατανοήσει καλύτερα τα συναισθήματά του και να καταλάβει αν μια δραστηριότητα το συγκινεί πραγματικά.

Στον αθλητισμό, κάποια στιγμή πρέπει να βγεις μπροστά με σιγουριά. Μπορεί να χρειαστεί πολλή
αυτοπεποίθηση για να δοκιμάσουν τα παιδιά να μπουν σε μια ομάδα ή
ακόμα και μια παρέα στην παιδική χαρά. Μπορεί να τους είναι δύσκολο να το τολμήσουν χωρίς
να σκεφτούν όλα τα προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν. Πώς, λοιπόν, αντιμετωπίζουμε αυτήν την κατάσταση;

Μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τα φανταστικά γυαλιά που όλοι φοράμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν νιώθει κούραση και άγχος, μπορεί να βλέπει τον κόσμο μέσα από σκούρα γυαλιά και να υποθέτει ότι τα πράγματα θα πάνε στραβά. Ωστόσο, το μάθημα εδώ είναι πως μπορεί να επιλέξει να τα βγάλει και να φορέσει τα φωτεινά, αισιόδοξα γυαλιά του, δηλαδή να αλλάξει την προοπτική του.

Αν το παιδί δυσκολεύεται να συμμετάσχει σε παιχνίδια ή να δοκιμάσει νέα πράγματα, ζητήστε του να αλλάξει τα γυαλιά του. Μπορεί επίσης να κάνει μια ζωγραφιά για να σου δείξει τα γυαλιά του και να σου πει τι επίδραση θα μπορούσε να έχει αυτή η αλλαγή στη νοοτροπία του.

Υιοθετώντας την ψυχολογία ενός ατόμου που συμμετέχει σε νέα πράγματα, σταδιακά θα αρχίσει να ταυτίζεται με αυτά τα χαρακτηριστικά. Αν το παιδί μπει στη διαδικασία να συμπεριφέρεται σαν να νιώθει άνετα με το να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες, με την πάροδο του χρόνου θα
αρχίσει να το βλέπει ως κομμάτι του εαυτού του. Αυτή η ώθηση στην αυτοεικόνα του θα το ακολουθεί για πάντα.