Μια δημιουργός με έδρα τη Νιγηρία αλλάζει την αντίληψη για την αφρικανική μόδα
Κουλτούρα
Από το Λος Άντζελες μέχρι το Λονδίνο και από το Λονδίνο μέχρι το Λάγος, το διηπειρωτικό στιλ της Momo Hassan-Odukale είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς της, καθώς διατηρεί το δικό της δημιουργικό στούντιο που στηρίζει τους ντόπιους σχεδιαστές.
Η σειρά "Πέρα από την εφαρμογή" εξερευνά τον τρόπο που οι αναδυόμενοι δημιουργοί συνδυάζουν το προσωπικό στιλ με την ταυτότητα.
"Θέλω όλα να εξελιχθούν και να πάρουν τον δρόμο τους". Αυτός είναι ο απώτερος σκοπός της Momo Hassan-Odukale, μιας 24χρονης διευθύντριας δημιουργικού και στιλίστριας, η οποία έχει τώρα τη βάση της στο Λάγος. Δηλώνει ξεκάθαρα την πρόθεση πίσω από το δημιουργικό της έργο. "Μου αρέσει να κάνω styling με επωνυμίες όχι μόνο από τη Νιγηρία, αλλά και [από όλη] την Αφρική, για να τις αναδείξω όχι απαραίτητα στη Δύση, αλλά και στους ντόπιους".
Μετά την αποφοίτησή της από το Central Saint Martins, μια πασίγνωστη σχολή τέχνης και σχεδίου στο Λονδίνο, η Momo παρέμεινε στην πόλη, καθώς ήθελε να νιώσει την αδρεναλίνη της ενασχόλησης με τον χώρο της μόδας, δουλεύοντας ως ασκούμενη συντάκτρια και βοηθός στιλίστα. Ωστόσο, είχε πάντα κατά νου ότι η εξουθένωση αποτελεί συχνό φαινόμενο στον κλάδο και στη γενιά της. "Δεν ήθελα να φθείρω τον εαυτό μου εξαιτίας μιας δουλειάς", αναφέρει. "Λατρεύω αυτόν τον κλάδο με τα καλά του και τα κακά του, αλλά ήθελα να έρθω στη Νιγηρία για να κάνω αυτό που αγαπώ στην πατρίδα μου και να μην χρειάζεται να περνάω όλη αυτήν τη συναισθηματική, ψυχολογική ή άλλου είδους πίεση, απλά και μόνο επειδή ήθελα να δουλέψω στον χώρο της μόδας στο Λονδίνο".
Ωστόσο, η Momo είχε και άλλους λόγους για να επιστρέψει στη Νιγηρία. Στο Λάγος, έχει άμεση πρόσβαση σε ντόπια ταλέντα που της δίνουν κίνητρο και έμπνευση. Έτσι, το 2019 άνοιξε το MOMO, ένα δημιουργικό στούντιο που προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής, styling και δημιουργικής κατεύθυνσης. Εδώ, μιλά για το ταξίδι της από το Λος Άντζελες στο Λονδίνο και από το Λονδίνο στο Λάγος, καθώς και για την προσπάθειά της να αλλάξει την παγκόσμια και την τοπική αντίληψη για την αφρικανική μόδα.
Πώς αποτυπώνεται το πολιτισμικό σου υπόβαθρο στα ρούχα που φοράς και στη δουλειά που κάνεις;
[Το υπόβαθρό μου είναι] διηπειρωτικό. Πράγματι, η καταγωγή μου είναι από τη Νιγηρία, αλλά γεννήθηκα στο Λος Άντζελες και πήγα σχολείο στην Αγγλία από την ηλικία των 11 ετών. Έχω υιοθετήσει στοιχεία από παντού. Αυτό που με έχει επηρεάσει είναι τα ταξίδια. Λατρεύω τον πολιτισμό και μου αρέσει να μαθαίνω, να επισκέπτομαι καινούργια μέρη και να βλέπω διαφορετικά πράγματα που θα μπορούσα υποσυνείδητα να εφαρμόσω στο στιλ μου.
Η δημιουργία με παρακινεί. Προφανώς, είναι το πάθος μου και νομίζω ότι πηγάζει από την τέχνη, η οποία ήταν η πρώτη μου αγάπη. Στο σχολείο, η ιστορία της τέχνης ήταν εκείνη που με έκανε να θέλω να δημιουργήσω και να βρω τον εαυτό μου μέσα από την τέχνη ή απλώς να δημιουργήσω εμπειρίες. Η διαδικασία βασίζεται στο συναίσθημα.
Πώς είναι ο χώρος της μόδας στο Λάγος;
Από τη μία, υπάρχει η μουσική σκηνή, η οποία έχει τη δική της μόδα. Από την άλλη, υπάρχουν οι σχεδιαστές που φτιάχνουν τις νέες τους συλλογές. Υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στο στιλ της μουσικής σκηνής και στις δημιουργίες των σχεδιαστών στη Νιγηρία. Ο κόσμος χρησιμοποιεί τη λέξη alté, που σημαίνει "εναλλακτικό". Έχω την αίσθηση ότι πολλοί έχουν βαρεθεί να ακούνε αυτήν τη λέξη. Αν έχεις μια συγκεκριμένη ηλικία, κάνεις παρέα με συγκεκριμένα άτομα και είσαι στον κόσμο της μουσικής, θεωρείσαι αυτόματα alté, το οποίο μπορεί να μην είναι απαραίτητα κακό.
Τι είναι το alté;
Θα έλεγα ότι έχει αέρα της δεκαετίες του '90 και είναι cool κυρίως για τα κορίτσια. Κυριαρχούν οι ψηλές μπότες, οι μίνι φούστες και οι μπλούζες crop.
Όταν κάνεις styling, προσπαθείς να εντάξεις στοιχεία της κληρονομιάς σου στη δουλειά σου;
Όχι απαραίτητα. Δεν νιώθω υποχρεωμένη να το κάνω, ειδικά επειδή δεν φοράω παραδοσιακά ενδύματα σε καθημερινή βάση. Ωστόσο, κάνω ό,τι μπορώ για να συνεργάζομαι με πολλούς Νιγηριανούς σχεδιαστές, που σε μερικά χρόνια ίσως να επαναπροσδιορίσουν το αυθεντικό νιγηριανό στιλ, το οποίο είναι τα παραδοσιακά μας ρούχα και φανερώνει την ιδιαίτερη πατρίδα σου στη Νιγηρία. Αυτό σημαίνει αυθεντικό στιλ για μένα. Δεν έχει τίποτα το δυτικότροπο. Είναι καθημερινά ρούχα από άλλες εποχές που τώρα αποκαλούνται "trad". Είναι τα ρούχα που φοράμε στους γάμους. Χαίρομαι που συνεργάζομαι με άτομα τα οποία δημιουργούν και εξερευνούν την τέχνη τους με νέες τεχνικές, ενώ επιστρέφουν στον τρόπο κατασκευής των παραδοσιακών ενδυμάτων, π.χ. με την ύφανση των ρούχων ή το είδος των υλικών που χρησιμοποιούν.
Ως στιλίστρια και δημιουργός που ζει στη Νιγηρία, θεωρείς ότι ο τίτλος "σχεδιαστής αφρικανικής μόδας" περιορίζει τις ευκαιρίες για τους σχεδιαστές;
Όταν λες ότι είσαι σχεδιαστής αφρικανικής μόδας, έχω την αίσθηση ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στις αντιλήψεις που επικρατούν. Ο κόσμος νομίζει ότι χρησιμοποιείς συγκεκριμένα μοτίβα και γραμμές. Νομίζω ότι ο βασικός μας στόχος τώρα είναι να δείξουμε ότι ένας σχεδιαστής αφρικανικής μόδας δεν χρησιμοποιεί απαραίτητα πολύχρωμα υφάσματα στα ρούχα του. Μπορεί να φτιάξει ένα προσαρμοσμένο, δομημένο κοστούμι ή ντε πιες, χωρίς να χάσει την ιδιότητά του. Το θέμα είναι να αλλάξουμε την αντίληψη για το τι είναι αφρικανικό και να καταρρίψουμε τα στερεότυπα για την ταυτότητα της Αφρικής και των Αφρικανών.
Πώς αλλάζεις τις αντιλήψεις για την εικόνα ενός δημιουργού στην Αφρική;
Θέλω να βοηθήσω στην εξέλιξη των υποδομών της μόδας εδώ, σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Δεν θεωρώ ότι αυτό το θέμα αφορά μόνο εμένα. Αν κάνω styling με ρούχα αυτών των σχεδιαστών, θέλω να εστιάσουν και άλλοι στους σχεδιαστές και να αναγνωρίσουν πόσο σπουδαία είναι η δουλειά τους και πόσο ικανοί είναι. Θέλω να δείξω πόσο πολλά έχουμε και πόσο ταλαντούχοι είναι όλοι τους. Αυτό θέλω.
Πώς επηρέασε την καριέρα σου η μεταφορά της βάσης σου από το Λονδίνο στη Νιγηρία;
Έχω την αίσθηση ότι οι γνωριμίες και οι προσωπικές σχέσεις που έχω με τους δημιουργούς και τους σχεδιαστές εδώ είναι κάτι που δεν θα είχα σε τέτοιο βαθμό στο Λονδίνο. Επομένως, είναι σημαντικό που βρίσκομαι στην πατρίδα μου και έχω αυτήν τη δυνατότητα. Επέστρεψα στη Νιγηρία γνωρίζοντας τι ήθελα να κάνω εδώ. Σκέφτηκα: "Πού είμαι; Πού θέλω να έχω τη βάση μου;" Θέλω να έχω τη βάση μου στον τόπο καταγωγής μου, κάτι που σίγουρα σχετίζεται με αυτό που θέλω να κάνω. Στο μέλλον, θα συνεργαστούμε με πολλές επωνυμίες στην Αφρική. Θέλω να ταξιδεύω συνεχώς στην Αφρική. Επομένως, το ερώτημα είναι τι θέλω να κάνω και τι πιστεύω ότι θα επηρεάσει περισσότερο τη ζωή μου. Νομίζω ότι η απάντηση είναι να βρίσκομαι εδώ.
Κείμενο: Devine Blacksher
Φωτογραφίες: Dan Mbo
Αναφορά: Νοέμβριος 2020