Wat is fasciitis plantaris en hoe kom je ervan af?

Pijn of ongemak kunnen je sportieve prestaties behoorlijk belemmeren. De scherpe, stekende pijnscheuten die vaak voorkomen bij plantaire fasciitis, of hielspoor, kun je niet negeren. Zeker omdat deze conditie ertoe kan leiden dat je niet normaal kunt lopen, laat staan regelmatig trainen.

Een kort lesje biologie: de fascia plantaris is de dikke bindweefselband die het hielbeen met de voorvoet verbindt en de voetboog ondersteunt. De bindweefselband werkt ook als schokdemper bij bepaalde activiteiten zoals lopen, rennen of springen.

Als dat weefsel door kleine scheurtjes is beschadigd, noemen we dit fasciitis plantaris volgens Rachel MacNeill, D.P.T. en eigenaar van Flexability Physical Therapy. Het kan in één of beide voeten ontstaan en plotseling optreden door factoren zoals overbelasting en de mate van ontsteking die deze microscheurtjes veroorzaken. Fasciitis plantaris kan zich ook geleidelijk ontwikkelen.

"Voor veel mensen, vooral degenen die in een vroege fase van deze blessure niet voldoende rust nemen, kan het zich ontwikkelen tot een chronische aandoening die fasciosis plantaris wordt genoemd en waarvan het herstel maanden of zelfs langer kan duren", zegt ze. (Voor context: fasciosis plantaris wordt omschreven als het chronisch uitrekken, scheuren of degenereren van fascia.)

Het belangrijkste symptoom van fasciitis plantaris? "Hielpijn", zegt MacNeill. Het voelt als een beurse plek of een stekende pijn, en is in de ochtend vaak erger. De pijn wordt meestal minder als je een tijdje beweegt en verdwijnt vaak helemaal als je niet staat of loopt.

Hoewel deze aandoening vaak aan activiteit gerelateerd is – met name duursporten, zoals duurlopen, waarbij je voeten continu worden belast – kan iedereen die veel staat of loopt de aandoening krijgen, vooral als je dat op harde ondergronden doet, stelt MacNeill. Je loopt bijvoorbeeld een groter risico als je een hele werkdag achter de kassa staat op een tegelvloer, dan als je als kantoormedewerker tijdens een even lange dag voornamelijk zittend werk verricht.

Andere risicofactoren zijn onder andere:

• Voetmechanica: "Platvoeten of hoge voetbogen zijn van invloed op hoe je gewicht wordt verdeeld en zorgen voor meer druk op je peesbladen", zegt MacNeill. Dat betekent niet dat je automatisch voetklachten ontwikkelt met dat type voeten, maar het is wel verstandig om schoenen te kiezen die je voeten optimaal ondersteunen.
  
  
• Stijve enkels: je loopt ook meer risico als je beperkte mobiliteit hebt in je enkels. Dat kan worden veroorzaakt door strakke kuitspieren of verminderde flexibiliteit in de enkels.
  
  
• Leeftijd: de aandoening komt het meeste voor bij mensen tussen de 40 en 60 jaar.
  
  
• Gewicht: overgewicht of obesitas kan je voeten extra belasten, wat een impact op je voetboog kan hebben.
  
  
• Overtrainen: "Als je de laatste tijd meer hebt getraind, vooral als je een hardloper bent, kan te veel activiteit de boosdoener zijn", zegt Carol Mack, D.P.T., C.S.C.S. bij CLE Sports PT & Performance. Bij overtraining krijgen de voeten niet voldoende tijd om te herstellen, met fasciitis plantaris als overbelastingsblessure tot gevolg.

Als het probleem niet wordt aangepakt, krijg je waarschijnlijk langdurig last van voetpijn. Het kan bovendien van invloed zijn op je lichaamshouding en je looppatroon. Dat kan weer leiden tot allerlei andere problemen, met name in je knieën, heupen, rug of zelfs in je nek. Het goede nieuws is dat de aandoening te behandelen is, vooral als het in een vroeg stadium gediagnosticeerd wordt.

"Omdat fasciitis plantaris als een ontsteking wordt beschouwd, kun je het het beste op dezelfde manier als vergelijkbare aandoeningen behandelen", zegt MacNeill. Voorbeelden zijn vrij verkrijgbare ontstekingsremmers zoals ibuprofen, koelen met ijs als het nodig is en voldoende rust. Het is belangrijk om met je huisarts of een andere gekwalificeerde professional te overleggen om het beste herstelplan voor jou te bepalen.

GERELATEERD: Beste Nike hardloopschoenen voor hoge voetbogen

Als je denkt dat je enkelmobiliteit een probleem is, kun je meer oefeningen met enkelbuigingen aan je trainingen toevoegen. Zo raadt ze bijvoorbeeld squats en lunges aan met de hielen op de grond, om de enkels zoveel mogelijk te laten buigen. Masseer je kuiten ook eens met een foamroller en rek je kuitspieren als onderdeel van je warming-up.

"Het aanpakken van onderliggende risicofactoren is belangrijk", zegt ze. "Dan kun je denken aan afvallen en ondersteunende schoenen. Of je nu last hebt van acute of chronische fasciitis plantaris, het is heel belangrijk om niet op blote voeten te lopen en om altijd ondersteunende schoenen te dragen, ook in huis."

"Het aanpassen van je activiteiten en de mate van belasting kan ook helpen", voegt Mack toe. Vooral als de blessure is veroorzaakt door overtrainen. Over het algemeen kan het drie tot zes weken duren voordat de pijn weg is. Raadpleeg echter een professional als de pijn aanhoudt om andere voetblessures, zoals een stressfractuur, uit te sluiten. Je kunt naar een fysiotherapeut gaan voor meer oefeningen zodat je zo snel mogelijk herstelt en weer aan de slag kunt.

Tekst: Elizabeth Millard

Download de Nike Training Club app voor meer tips van experts.