De voordelen (en nadelen) van een saunabezoek na het trainen, volgens experts
Sporten & activiteiten
Een saunabezoek na het trainen kan je herstel bevorderen, je hart sterker maken en je helpen om te ontspannen.
Sauna's zijn een vast onderdeel in dure gezondheidscentra en sportscholen, omdat onderzoek en experts hebben gewezen op de voordelen van een saunabezoek na het sporten. Als je nog niet naar de sauna van je faciliteit bent gegaan, is dit misschien het juiste moment.
Maar voor we het over de voordelen en de mogelijke gevaren van een sauna voor herstel hebben, gaan we eerst dieper in op de soorten sauna's die je op verschillende plekken tegenkomt.
Veelvoorkomende soorten sauna's
- Droge sauna. In deze sauna wordt warmte opgewekt door hout te verbranden of met een elektrische kachel. De traditionele Finse sauna, waarin brandend hout wordt gebruikt om de saunastenen en -ruimte te verwarmen, behoort tot deze categorie. Hoewel Finse sauna's gewoonlijk droge lucht en hoge temperaturen hebben, gooien veel mensen water op de hete stenen om stoom te creëren, zoals bleek uit een onderzoek in SpringerPlus uit 2015.
- Stoomsauna. Zoals de naam al doet vermoeden, maken stoomsauna's (misschien beter bekend als stoomcabines) gebruik van de stoom van kokend water als warmtebron. Hierdoor ontstaat een vochtige omgeving.
- Infraroodsauna. Dit type sauna gebruikt infraroodlicht als warmtebron. Warmte van infraroodlicht dringt dieper door in de huid en het neuromusculaire systeem dan opgewarmde lucht, waardoor mensen meer zweten bij lagere temperaturen dan in een traditionele Finse sauna, schreven de auteurs van het SpringerPlus-onderzoek.
Drie voordelen van een saunabezoek na een work-out
1.Bevordert spierherstel
Misschien wel een van de grootste pluspunten van een saunabezoek na je work-out is het effect dat het kan hebben op het spierherstel. Uit het eerder genoemde onderzoek bleek bijvoorbeeld dat sessies van 30 minuten in een infraroodsauna de spierpijn na de work-out verminderden en het herstel bevorderden. Mannen presteerden met name beter tijdens een countermovement jumptest (een test die de kracht van het onderlichaam meet) wanneer ze na hun work-out van 40 minuten tijd in een infraroodsauna doorbrachten dan wanneer ze tijd in een normale ruimte (geen sauna) doorbrachten. Dit suggereert dat infraroodsauna's spieren en zenuwen sneller helpen te herstellen na inspanning.
"De belangrijkste reden waarom de meeste atleten van de sauna houden, is dat het de hersteltijd verbetert", aldus John Gallucci Junior, A.T.C., doctor in fysiotherapie (DPT), CEO van JAG-ONE Physical Therapy en medisch coördinator voor Major League Soccer. De warmte van de sauna bevordert de circulatie van zuurstof- en voedingsstofrijk bloed door je hele lichaam. En dit bevordert op zijn beurt het herstel van door inspanning beschadigde spieren, zodat je sneller weer aan het werk kunt.
2.Kan de gezondheid van het hart bevorderen
"Wanneer je de circulatie van zuurstofrijk bloed verhoogt, zul je verbeteringen in de cardiovasculaire functie zien", zegt Galluci.
Sterker nog, uit een onderzoek uit 2019 in Complementary Therapies in Medicine bleek dat de effecten van een bezoek aan de sauna op je hart vergelijkbaar zijn met die van een korte cardiotraining van matige intensiteit.
"We zien de hartslag en lichaamstemperatuur stijgen, en er is sprake van een verbeterde bloedsomloop en verdeling van bloed in het lichaamsweefsel", aldus Shawn M. Houck, D.P.T., een gecertificeerd klinisch specialist in sportfysiotherapie en klinisch directeur van Physical Therapy Central.
Al deze effecten kunnen helpen je risico op hartziekten en hoge bloeddruk (hypertensie) te verminderen. Uit de resultaten van een studie uit JAMA Internal Medicine in 2015, waaraan 2.300 Finse mannen deelnamen, bleek dat het risico om aan hart- en vaatziekten te overlijden 27 procent lager was bij degenen die twee tot drie keer per week naar de sauna gingen dan bij degenen die vertelden er maar één keer per week gebruik van te maken.
Het is echter altijd een goed idee om je arts te raadplegen voordat je naar de sauna gaat om er zeker van te zijn dat je geen risico loopt op mogelijke hartcomplicaties.
3.Helpt je te ontspannen
Het helpt je te relaxen. Een bezoek aan de sauna na je work-out geeft je de kans om tot rust te komen voor je verder gaat naar je volgende bestemming. Je krijgt de kans om je hectische dag even op 'pauze' te zetten en een paar minuten in een stille, rustgevende omgeving te zitten.
Een sauna is de ideale plek om stressbeheersingstechnieken zoals diep ademhalen en meditatie te oefenen.
Als mindfulness of diep ademhalen je niet zo aanspreekt, overweeg dan je tijd in de sauna te gebruiken om lichte stretchoefeningen te doen of van een moment van stilte te genieten.
Drie nadelen van een saunabezoek na het sporten
1.Verergert uitdroging
Je verliest veel vocht als je sport, zelfs als je niet in het zweet baadt. Dus als je die vloeistoffen en elektrolyten niet op tijd aanvult, kun je in de problemen komen als je meteen na je work-out de sauna in duikt.
Je kunt duizelig worden, flauwvallen of ernstige spierkrampen krijgen. In het ergste geval kun je een zonnesteek krijgen, een levensbedreigende aandoening die veroorzaakt wordt door oververhitting van je lichaam. Zonder onmiddellijke behandeling kan een zonnesteek je spieren en organen beschadigen en fataal zijn, volgens de Mayo Clinic.
"Het is dus heel, heel belangrijk dat atleten als veiligheidsmaatregel zorgen dat ze gehydrateerd zijn voordat ze de sauna ingaan", zegt Gallucci.
2.Het kan belastend voor het hart zijn, vooral bij mensen met bestaande aandoeningen
Ook al is het over het algemeen goed voor je hart om tijd in de sauna door te brengen – het is het geen goed idee als je hart al stress te verduren heeft. Vooral als je een verhoogd risico op een hartziekte, pijn op de borst (angina) of een verhoogde bloeddruk hebt, aldus Harvard Health.
De reden? Hitte zorgt ervoor dat je lichaam zichzelf afkoelt door bloed van belangrijke organen naar plekken onder de huid te verplaatsen. Volgens de American Heart Association moet het hart hierdoor meer bloed pompen, waardoor het vitale orgaan onder meer stress komt te staan.
Bij veel mensen is deze stress goed, net zoals het soort stress dat lichaamsbeweging je geeft. Maar voor een hart dat al meer te verwerken heeft dan het aankan, kan de extra stress van de hitte te veel zijn.
Het is echter belangrijk op te merken dat sauna's over het algemeen vaak veilig zijn voor mensen met een stabiele hartziekte of zelfs licht hartfalen, volgens Harvard Health. Toch moeten deze mensen zich voor de zekerheid door hun arts laten controleren voordat ze een sauna bezoeken.
3.Verlaagt het aantal spermacellen (tijdelijk)
Uit een onderzoek in Human Reproduction uit 2013 blijkt dat de hoge temperaturen in sauna's een tijdelijke vermindering van het aantal zaadcellen veroorzaakt bij mannen die verder normale waarden hebben. Na drie maanden lang twee keer per week 15 minuten naar de sauna te zijn geweest, meldden de deelnemers een lager aantal zaadcellen. Nadat ze met hun saunabezoeken stopten, werd het niveau van de spermacellen weer normaal.
"De testikels zijn uiterst gevoelig voor hitte en langdurige periodes van hoge hitte kunnen de spermafunctie en beweeglijkheid verminderen", zegt DJ Mazzoni, C.S.C.S., M.S. en medisch onderzoeker bij Illuminate Labs. "Dit suggereert dat mannen die actief kinderen proberen te krijgen sauna's moeten vermijden, hoewel de voordelen voor de meeste mannen groter lijken dan de risico's."
Drie handige tips voor het gebruik van de sauna na het sporten
- Hydrateer van tevoren. Drink minstens een groot glas water na je work-out, zoals de American Academy of Family Physicians voorschrijft. Doe dat voordat je de sauna ingaat. Drink vervolgens steeds een beetje terwijl je zit en vul het vocht weer aan als je eruit gaat. Overweeg ook – als je dan toch bezig bent – er een gewoonte van te maken om tijdens je work-outs elke 10 tot 20 minuten 150 tot 300 ml water te drinken.
- Hou de klok in de gaten. Je moet minstens 10 minuten in een sauna doorbrengen als je van de voordelen van een verbeterde bloedsomloop wilt profiteren. "Het lichaam moet warm worden om het stimulerende effect op de bloedsomloop te kunnen zien", zegt Gallucci.
Maar om veiligheidsredenen is het volgens hem niet aan te raden om langer dan 20 minuten in de sauna te zitten. Zorg er dus voor dat je er op tijd weer uitgaat. En als je voor het eerst naar de sauna gaat, hou er dan rekening mee dat je misschien een paar pogingen nodig hebt om de 10 minuten te halen. Dwing jezelf niet om langer te blijven zitten dan comfortabel is. Ga even buiten de sauna zitten als het onaangenaam warm wordt of je je licht in je hoofd begint te voelen.
Vraag toestemming. Je kunt beter niet naar de sauna gaan als je een hoge bloeddruk hebt, een hartziekte of een ander ernstig hartprobleem, tenzij je toestemming van je arts hebt gekregen.