Wat is een 'runner's high' precies?

Mensen houden van hardlopen om verschillende redenen. Voor sommigen is het een reden om naar buiten te gaan en van de frisse lucht te genieten, terwijl anderen met deze sport calorieën willen verbranden. Veel mensen zullen het er in ieder geval mee eens zijn dat deze vorm van lichaamsbeweging een schat aan voordelen biedt voor de mentale gezondheid.

Zelfs als je maar 5 tot 10 minuten per dag hardloopt, kan dat al een positief effect op je gezondheid hebben — vandaar dat veel mensen regelmatig hun hardloopschoenen aantrekken en de deur uit gaan. Naarmate je begint te wennen aan je hardlooproutine, zul je je waarschijnlijk gemotiveerd voelen om je wekelijkse aantal kilometers te verhogen. Voor je het weet, ben je misschien zelfs langetermijndoelen aan het stellen, en schrijf je je in voor je eerste hele marathon.

Wanneer je langere runs begint af te leggen, kun je zelfs een zogenaamde 'runner's high' krijgen. Hierbij is het wel belangrijk om te vermelden dat niet alle hardlopers dit ervaren. Als je al profiteert van de voordelen van een runner's high, vraag je je waarschijnlijk af hoe het ontstaat.

Een runner's high verwijst naar een tijdelijk euforisch gevoel na het hardlopen. Dankzij deze sensatie voel je je ontspannen en kalmer dan je zou verwachten na een intensieve work-out. In plaats van een run te beëindigen met een gevoel van vermoeidheid en pijn, kan een runner's high er bijvoorbeeld voor zorgen dat je je na afloop van de run energiek en fris voelt.

Het komt vrij weinig voor, en om überhaupt in de 'running' te zijn voor deze ervaring, moet je eerst minstens enkele kilometers hardlopen.

Het is onduidelijk waar de term oorspronkelijk vandaan komt, maar volgens één theorie is het in de jaren zeventig door wetenschappers bedacht om een reeks psychologische veranderingen aan te duiden die hardlopers kunnen ervaren. In dit decennium beleefden steeds meer hardlopers deze unieke ervaring, omdat recreatief hardlopen aan populariteit won in de Verenigde Staten.

In het begin behoorden alle meetbare veranderingen in lichaamsprocessen – vooral de effecten die de stemming verbeterden – tot de definitie van een runner's high.

Een runner's high kan voor een vrolijk gevoel en ontspanning zorgen, maar duurt vaak niet lang. Je kunt het zien als een explosie van zeer sterke gevoelens of een kort euforisch moment in plaats van een langdurige ervaring. Sommige hardlopers laten zich door deze tijdelijke sensatie motiveren om zichzelf te blijven pushen, meer kilometers te maken en intensiever te trainen, zodat ze dat gevoel steeds opnieuw kunnen ervaren.

Er zijn verschillende oefeningen die ervoor zorgen dat je lichaam endorfine aanmaakt. Dit is de chemische stof die gevoelens van geluk en genot produceert. Het werkt zelfs als een natuurlijke pijnstiller, wat ideaal is voor hardlopers die lange afstanden en intensieve runs afleggen.

In het begin dacht men dat endorfine verantwoordelijk was voor de runner's high. Van deze neurotransmitter is bekend dat hij helpt om spierpijn te verlichten, wat kan bijdragen aan de effecten van een runner's high. Recenter onderzoek toont echter aan dat deze neurotransmitter misschien niet de oorzaak is.

Vandaag de dag denken wetenschappers dat het gevoel van euforie dat voor een 'runner's high' zorgt, veroorzaakt wordt door een bepaald lichaamssysteem, namelijk het endocannabinoïde systeem. Je endocannabinoïde systeem maakt chemische stoffen aan, ook wel bekend als endocannabinoïden. Wanneer ze door je bloedbaan circuleren, ervaart je lichaam een ontspannen — en zelfs euforisch — gevoel. En tijdens het sporten stijgt het endocannabinoïde-niveau in je lichaam.

De sensaties van endorfine en endocannabinoïden lijken op elkaar, maar het grote verschil zit hem in hoe ze zich door je lichaam bewegen. Endorfine kan zich niet tussen je bloedbaan en je hersenen verplaatsen. Hoewel ze microscopisch klein zijn, zijn endorfinen te groot om de bloed-hersenbarrière te passeren. Endocannabinoïden kunnen dat wel. Met andere woorden: endocannabinoïden kunnen de hersenen bereiken, endorfines niet.

Dopamine speelt ook een rol

Een andere chemische stof die bijdraagt aan de runner's high is dopamine. Deze neurotransmitter staat bekend als de chemische 'feel-good' stof. Het zorgt voor een genotsgevoel en geeft je humeur een oppepper, zodat je je voldaan voelt na het hardlopen.

Je zult ook merken dat je dopamine-niveau stijgt als je iets positiefs meemaakt. Het werkt dus als een soort beloningssysteem van je lichaam. Wanneer je jezelf op een groot stuk chocoladetaart trakteert of bloost wanneer je applaus krijgt voor het winnen van een prijs op je werk, ervaar je het effect van dopamine.

Aangezien de runner's high een product is van onze hersenchemie en de chemische stoffen in ons lichaam samenwerken, is er geen specifieke manier om de sensatie op te wekken tijdens het hardlopen. Het enige wat zo goed als zeker is, is dat je bij een langere duurloop meer kans hebt op een runner's high. Wil je weten of jij 'high' kunt worden van hardlopen? Plan dan een run van minstens enkele kilometers.

Maar vergeet niet: het is geen garantie dat je een runner's high zult ervaren — en dat is oké. Wetenschappers weten nog steeds niet waarom sommige mensen een runner's high ervaren en anderen niet. Ze beginnen zich zelfs te realiseren dat deze sensaties niet alleen door hardlopen worden veroorzaakt. Andere aerobe activiteiten, zoals fietsen en zwemmen, kunnen de juiste combinatie van chemische stoffen opwekken en het gevoel van een runner's high nabootsen.

Wie een runner's high ervaart, wil die vaak steeds opnieuw beleven. Bovendien is een groot voordeel van je goed voelen tijdens het sporten dat je echt van je work-out geniet. Voor hardlopers die hun wekelijkse kilometers willen opbouwen om hun fysieke fitheid te verbeteren, kan het ervaren van een 'runner's high' een stimulans zijn om door te zetten. De gedachte aan een euforisch gevoel aan het eind van een lange duurloop, kan je stimuleren om meer te bewegen, maar het is waarschijnlijk niet de belangrijkste reden waarom je met hardlopen begint.

Het woord 'high' heeft voor sommigen een negatieve lading. Maar vergeet niet dat een runner's high een product is van de chemische stoffen die ons lichaam van nature aanmaakt. Ons endocannabinoïde systeem heeft geen hulp van buitenaf nodig om een runner's high op te wekken.

Sommige hardlopers die een runner's high ervaren, voelen zich minder angstig of hebben minder pijn na afloop van hun run. Naarmate ze zich kalmer beginnen te voelen, halen ze misschien ook net iets meer uit hun work-out. Wat de gezondheidsvoordelen op lange termijn betreft, is er geen onderzoek dat aantoont dat een runner's high je algemene gezondheid verbetert — daar komen ook andere factoren bij kijken.

Er worden echter talrijke gezondheidsvoordelen aan hardlopen toegeschreven.

Een runner's high is slechts het topje van de ijsberg als het gaat om de voordelen van hardlopen of andere aerobe oefeningen. Ook als je nooit een runner's high ervaart, kan regelmatig hardlopen als onderdeel van je work-outroutine de volgende voordelen hebben:

• Meer flexibiliteit en mobiliteit
• Boost voor je immuunsysteem
• Verbetert je geheugen en focus
• Verbetert je stemming
• Bevordert gewichtsverlies

Ook wanneer je uitgeput bent na een intensieve run en niet in staat bent om nog eens vijf kilometer door te gaan, profiteer je van de voordelen voor je lichaam, en dat is het belangrijkste.