Boven de wolken: dakvelden in Hong Kong

Melody Siu kwam in tweestrijd op school: ze hield net zo veel van de bètavakken als van kunst. Uiteindelijk koos ze voor allebei. "Het is alleen maar logisch dat, als je zoals ik een toekomst wil waarin deze twee disciplines worden gecombineerd, je uitkomt bij zoiets als architectuur", zegt ze over haar uiteindelijke loopbaan.

Vandaag de dag is ze als senior architectonisch ontwerper bij One Bite Design Studio in Hongkong dagelijks bezig met kunst en techniek. Allerlei projecten in openbare ruimtes kunnen langskomen op haar bureau — van rustige theewinkels tot bruisende hotellobby's, en dus ook basketbalvelden bovenop de daken van de vele sociale huurwoningen in de regio.

Voor iedere opdracht moeten er specifieke afwegingen gemaakt worden. Toen Melody en haar team voor het eerst een basketbalveld gingen herontwerpen, moesten ze al doende leren. Nu ze vier van zulke projecten hebben afgerond, hebben ze een aantal handige vuistregels opgesteld. Eigenlijk zijn ze het draaiboek van een sportveldontwerper:

• Ontwerp toekomstbestendig. Bij openbare ruimtes is levensduur veel belangrijker dan hoe het eruitziet. "Je moet de juiste basisverf voor het veld kiezen, zodat deze niet snel bekrast of beklad wordt", zegt Melody.
  
  
• Gebruik beperkte ruimte efficiënt. Basketbal is zo populair in Hongkong dat spelers vaak langer dan een uur moeten wachten om mee te kunnen doen. Hoe meer velden er in een speelruimte gepuzzeld kunnen worden, hoe meer mensen kunnen spelen.
  
  
• Werk samen met community's. Om optimaal van ze te kunnen profiteren, moeten sportvelden zo ontworpen worden dat ze aan alle wensen voldoen. Omdat Melody en haar team geen basketbalexperts waren toen ze aan deze projecten begonnen, gingen ze op zoek naar partners die dat wel waren.
  
  
• Wees creatief met wat je hebt. Een bestaande constructie opfrissen is een hele andere uitdaging dan vanaf nul beginnen. Problemen op een creatieve manier oplossen en belemmeringen omarmen, dat is de beste aanpak.
  

Bekijk de bovenstaande video om te ontdekken hoe ontwerpers, atleten en basketballiefhebbers samenwerken aan het opfrissen van openbare velden in heel Hongkong. Hieronder kun je een overzicht bekijken van al hun recente projecten — die toevallig ook plekken zijn waar je heerlijk kunt basketballen.

Teams winnen, zowel op als naast het veld. Dit eerste renovatieproject bracht Melody en haar One Bite crew samen met de mededesigners van SLAB, een community voor basketballiefhebbers in Hongkong. Samen hebben ze de verantwoordelijkheden evenredig verdeeld: SLAB zette de toon met graphics en kleuren, geïnspireerd op de nachtelijke skyline van de stad, en verzorgde het ontwerp voor het grote veld. One Bite verwerkte deze visuele designdetails in een buitenveld en regelde praktische reparaties aan bijvoorbeeld de overkapping, waardoor atleten het hele regenseizoen konden blijven spelen. Het resultaat is een functioneel kunstwerk dat veel meer is dan de som der delen.

"[Velden] zijn meestal rood en groen in Hongkong, heel erg eentonig en saai," vertelt Melody over het standaard verfpalet dat voor de overgrote meerderheid van de openbare velden wordt gebruikt. En daardoor valt het veelkleurige palet van Tsing Yi extra op. Hoewel dit een relatief eenvoudige, uiterlijke verandering is, bestaat de hoop dat de hyperlokale designtaal een grote impact zal maken: de vormen doen denken aan de topografie van het eiland Tsing Yi en het palet is geïnspireerd op een beroemde, plaatselijke vis. "Ik hoop dat de bewoners echt eigenheid, verantwoordelijkheid en zelfs trots zullen ervaren", zegt Melody over het design dat vanuit veel ramen van appartementen in de buurt te zien is.

Toen het One Bite team de ruimte voor het eerst in kaart bracht, ontdekten ze dat de faciliteit niet alleen vervallen was, maar ook dat de verbinding tussen de velden boven en beneden gebarricadeerd was. Het eerste agendapunt was een functionele transformatie; de ruimte werd opengebroken om een tribune-achtig zitgedeelte te maken waarin gebruikers vrij kunnen rond bewegen. Daarna richtten ze zich op het multifunctioneel — en multigenerationeel — maken van de ruimte. Het veld bevindt zich bovenop sociale huurwoningen, waarin mensen wonen van allerlei leeftijden en met allerlei interesses. Daarom heeft het team van ontwerpers optimaal gebruikgemaakt van de ruimte door een wandelpad, autobanden om op te klimmen, en basketbalvelden te realiseren. Er is zelfs een 'vrije speelruimte' aangelegd om de creatieve beweging van kinderen te stimuleren. Om er zeker van te zijn dat de markeringen op het veld precies goed waren en klaar om volgens de regels gebruikt te worden, vroegen Melody en haar team een lokale competitie, de Hong Kong Playground Association, om professionele input.

Kans zien om op de drukke basketbalvelden van Hongkong te spelen, is niet makkelijk. Vooral niet-mannelijke spelers zijn soms niet welkom of worden niet serieus genomen. Met lokale partners wil het One Bite team een inclusieve ruimte creëren waar álle atleten kunnen basketballen en zich thuis kunnen voelen. "Voor ons zijn meisjes prioriteit", zegt Melody over de creatieve strategie die haar team op Ming Tak toepaste. "We hopen dat we een veilige ruimte kunnen creëren waar atleten, vooral meisjes, zorgeloos van sport kunnen genieten." Die waarden komen terug in de nieuwe uitvoering van de velden, met een kleurenpalet dat het non-binaire spectrum van genderidentiteiten vertegenwoordigt en een opvallende letter 'W' op het midden van één van de twee velden, die aangeeft dat vrouwen hier voorrang hebben.

Klaar om te spelen? Toen dit werd geschreven, waren openbare velden regelmatig gesloten door de pandemie — maar hier is een bovenaanzicht van deze vier velden in Hongkong, zodat je ze kunt opzoeken zodra het veilig is!

Update! Nike is recent een samenwerking aangegaan met lokale organisaties om nog een openbaar veld in Hongkong een make-over te geven — ook die ziet er geweldig uit. En dan zijn er ook nog eens 20.000 paar gebruikte sneakers in verwerkt via het Nike Grind recycleprogramma. Ontdek meer over het veld Shek Lei Grind op Nike News.